Γιατί η κρίση χτύπησε την Ευρωπαϊκή Ένωση - Του Ερίκ Τουσέν*
Ενώ η κρίση γεννήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2007, οι επιπτώσεις της στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ήταν πολύ πιο βίαιες από ό, τι στα πολιτικά και νομισματικά ιδρύματα των ΗΠΑ.
Στην πραγματικότητα, η κρίση στη ζώνη του ευρώ δεν αποτελεί έκπληξη, είναι ένα περιστατικό που προκύπτει από τις δύο αρχές που διέπουν αυτή τη ζώνη: ενιαία αγορά κεφαλαίων και ενιαίο νόμισμα.
|
Γενικότερα, είναι η συνέπεια της λογικής που κυριαρχεί την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση: την υπεροχή που δόθηκε στα συμφέροντα των μεγάλων βιομηχανικών και ιδιωτικών χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων, την ευρεία προώθηση των ιδιωτικών συμφερόντων, την ανάπτυξη του ανταγωνισμού εντός του ευρωπαϊκού χώρου μεταξύ οικονομιών και παραγωγών με τελείως άνισες δυνάμεις, την θέληση να αφαιρεθεί από τις δημόσιες υπηρεσίες ένας αυξανόμενος αριθμός δραστηριότητας, την ανάπτυξη του ανταγωνισμού των εργαζομένων μεταξύ τους, την άρνηση να ενοποιηθούν τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και οι κανόνες της αγοράς εργασίας.
|
Όλα αυτά αποσκοπούν σε έναν συγκεκριμένο σκοπό, αυτόν που προάγει τη συσσώρευση ιδιωτικών κερδών, παραδίδοντας στο κεφάλαιο μια αγορά εργασίας με όσο το δυνατόν φτηνότερη και πιο ευάλωτη εργατική δύναμη.
Με δεδομένη αυτή την εισήγηση, θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι μια τέτοια λογική κυριαρχεί στην οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ωστόσο, πρέπει να ληφθούν υπόψη και άλλοι παράγοντες: ενώ οι πιστωτικές ανάγκες των κυβερνήσεων των άλλων ανεπτυγμένων χωρών, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, μπορούν να καλυφθούν από τις κεντρικές τράπεζες τους, μεταξύ άλλων και μέσω τύπωσης νομίσματος, οι χώρες μέλη της ευρωζώνης παραιτήθηκαν από αυτή τη δυνατότητα.
Από το καταστατικό, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα απαγορεύεται να χρηματοδοτήσει απευθείας τα Κράτη. Επιπλέον, βάση της Συνθήκης της Λισαβόνας, απαγορεύεται επίσης η οικονομική αλληλεγγύη μεταξύ των Κρατών Μελών.
Σύμφωνα με το άρθρο 125, τα κράτη πρέπει να αναλάβουν τις δικές τους οικονομικές υποχρεώσεις, ούτε η Ένωση ούτε τα άλλα κράτη δεν μπορούν να τις αναλαμβάνουν:
«Η Ένωση δεν ανταποκρίνεται στις δεσμεύσεις των κεντρικών κυβερνήσεων, περιφερειακών ή τοπικών αρχών, η άλλων δημόσιων αρχών ή άλλων οργανισμών ή δημόσιων επιχειρήσεων ενός Κράτους Μέλους, ούτε τις αναλαμβάνει, χωρίς βλάβη για τις αμοιβαίες χρηματοοικονομικές εγγυήσεις για την από κοινού εκτέλεση ενός συγκεκριμένου έργου. Ένα κράτος μέλος δεν ανταποκρίνεται στις δεσμεύσεις των κεντρικών κυβερνήσεων, περιφερειακών ή τοπικών αρχών, η άλλων δημόσιων αρχών ή άλλων οργανισμών ή δημόσιων επιχειρήσεων ενός άλλου Κράτους Μέλους, ούτε τις αναλαμβάνει, χωρίς βλάβη για τις αμοιβαίες χρηματοοικονομικές εγγυήσεις για την από κοινού εκτέλεση ενός συγκεκριμένου έργου».
Το άρθρο 101 της Συνθήκης του Μάαστριχτ, που ανατυπώθηκε πλήρως στη Συνθήκη της Λισαβόνας στο άρθρο 123 της, προσθέτει: «Απαγορεύεται στην ΕΚΤ και στις Κεντρικές Τράπεζες των κρατών μελών [...] να χορηγούν υπεραναλήψεις ή οποιουδήποτε άλλο είδος πίστωσης στα ιδρύματα ή οργανισμούς της Κοινότητας, στις κεντρικές κυβερνήσεις, περιφερειακές αρχές ή άλλες δημόσιες αρχές».
Οι θεσμικοί επενδυτές (τράπεζες, συνταξιοδοτικά ταμεία, ασφαλιστικά ταμεία) και τα hedge funds επιτεθήκαν στην Ελλάδα το 2010, το πιο αδύναμο κρίκο στην ευρωπαϊκή αλυσίδα των χρεών, πριν να επιτεθούν στην Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία.
Με αυτό τον τρόπο, αποκόμισαν τεράστια κέρδη επειδή κατέστη δυνατόν αυτές οι χώρες να καταβάλλουν υψηλά επιτόκια για να είναι σε θέση να αναχρηματοδοτήσουν τα χρέη τους.
Μεταξύ αυτών των θεσμικών επενδυτών, είναι οι ιδιωτικές τράπεζες που έκαναν τα μεγαλύτερα κέρδη, διότι μπορούσαν να λάβουν άμεση χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με επιτόκιο δανεισμού στο 1% (1,25 % από το τέλος του Απριλίου 2011), ενώ την ίδια στιγμή δάνειζαν στην Ελλάδα -για μια περίοδο τριών μηνών- με επιτόκια της τάξης του 4 ή 5%.
Για διάρκεια δέκα χρόνων, δέχονται να αγοράσουν ελληνικούς, ιρλανδικούς ή πορτογαλικούς τίτλους εφόσον το επιτόκιο υπερβαίνει το 10%.
Είχαν δίκιο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λύγησε και χορήγησε σε συνεργασία με το ΔΝΤ, δάνεια προς τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης. Ως εκ τούτου, δεν συμμορφώθηκε πλήρως με το άρθρο 125 της Συνθήκης της Λισαβόνας.
Υπάρχουν άλλες σημαντικές διαφορές μεταξύ της ΕΕ και των Ηνωμένων Πολιτειών.
Τα κράτη μέλη των Ηνωμένων Πολιτειών δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου, όπως η Ελλάδα σε σχέση με την υπόλοιπη ΕΕ και ιδιαίτερα με τη Γερμανία.
Επιπλέον, μεγάλο μέρος του δημόσιου χρέους στις ΗΠΑ είναι ομοσπονδιακό (είναι το χρέος της Ένωσης ) και αγοράζεται από την Fed (Κεντρική Τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών).
Η Ουάσιγκτον δεν αντιμετωπίζει (όχι ακόμα) το πρόβλημα της χρηματοδότησης του δημοσίου χρέους της, διότι, χάρη στην υποτιθέμενη ασφάλεια τους, τα ομόλογα του Υπουργείο Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών είναι ιδιαίτερα περιζήτητα στις διεθνείς αγορές, ενώ προσφέρουν πολύ χαμηλή αποζημίωση.
Τέλος, στις Ηνωμένες Πολιτείες, μια σειρά από σημαντικές δημόσιες δαπάνες είναι ευθύνη του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού και είναι εγγυημένες από αυτό, ενώ ο προϋπολογισμός της ΕΕ είναι μόνο μια σταγόνα.
Η κρίση που ξεκίνησε στις Ηνωμένες Πολιτείες εξαπλώθηκε με πολύ έντονο τρόπο στη ευρωζώνη.
Κατά τη διάρκεια των τριάντα τελευταίων ετών, οι αδύναμοι κρίκοι του διεθνούς χρέους βρίσκονταν στη Λατινική Αμερική, την Ασία ή στις χώρες της λεγόμενης «μετάβασης» του πρώην Ανατολικού Μπλοκ, αλλά η κατάσταση άλλαξε.
Το επίκεντρο της κρίσης βρίσκεται σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι ευρωπαϊκές και εθνικές αρχές ανταποκρίνονται με την εφαρμογή νεοφιλελεύθερων μέτρων που έχουν αποδείξει τον άδικο κοινωνικό χαρακτήρα τους και την αναποτελεσματικότητα τους για την οικονομική ανάκαμψη.
Το ΔΝΤ υποστηρίζει με μεγάλη χαρά αυτή τη κατεύθυνση.
Περισσότερο από ποτέ, πρέπει να αναθεωρήσουμε ριζικά τα θεμέλια της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και τις οικονομικές επιλογές που επιχειρούνται εντός αυτή.
[ 2] Το χρέος των Κρατών Μελών των ΗΠΑ αποτελεί μειοψηφικό μέρος του συνολικού δημόσιου χρέους, έστω και αν ορισμένα κράτη μέλη των ΗΠΑ, όπως η Καλιφόρνια, έχουν ιδιαίτερα βαρύ χρέος.
Άλλα άρθρα από Χριστιάννα Λούπα
Σχολιάστε το άρθρο:
συνολικά:
| προβολή:
Δείτε καρέ-καρέ τη σφαγή στο Κοντομαρί Χανίων από τους Γερμανούς - Η ιστορία του Franz Peter Weixler
Β΄Παγκόσμιος Πόλεμος.
Η Μάχη της Κρήτης είναι γνωστή σε όλους.Μετά την κατάληψη του νησιού από τους ναζί ωστόσο, άρχισαν τα αντίποινα.
Στις 2 Ιουνίου 1941, στο χωριό Κοντομαρί Χανίων, οι Γερμανοί εκτέλεσαν 23 (;) άνδρες, ως αντίποινα για τις εκτελέσεις και τη σφαγή πολλών Γερμανών αλεξιπτωτιστών, που είχαν πέσει μέσα στους θάμνους. Πτώματα Γερμανών είχαν εντοπιστεί κοντά στο χωριό. Οι Γερμανοί όρμησαν ...
Διαβάστε το άρθρο
- Δημοφιλέστερα
Αξιολογήστε αυτο το άρθρο
