Ο Γεώργιος Αθανασιάδης Νόβας και... το ποίημα "Γαργάλα τα" - Του Τάσου Κοντογιαννίδη*

akontogiannidis@yahoo.gr

Τις μέρες αυτές συμπληρώνονται 46 χρόνια από τα ιουλιανά για τα οποία χύθηκε ποταμός μελάνης σε εφημερίδες, περιοδικά και βιβλία για άρθρα, σχόλια, αναλύσεις κ.λ.π. Στο σημείωμα μου θα δούμε τον Γεώργιο Αθανασιάδη Νόβα από μια άλλη οπτική γωνία, μακριά από τον φανατισμό και τις εντάσεις που καλλιεργήθηκαν τα περασμένα χρόνια…

Συμβιβάζεται η λογοτεχνία με την πολιτική; Ο Γεώργιος Αθανασιάδης Νόβας, από τη Ναύπακτο ( 1897-1987), υπήρξε αξιόλογος και στους δύο τομείς και τους συμβίβασε. Διέπρεψε ως ποιητής και έφτασε μέχρι το αξίωμα του προέδρου της Βουλής και του πρωθυπουργού ως πολιτικός. Η διαφωνία του το 1965, όπως και πολλών άλλων πολιτικών, με τον Γεώργιο Παπανδρέου, τον κατέστησαν μοιραία αντικείμενο σκληρών και δικαίων αλλά και εν μέρει απαραδέκτων επιθέσεων. Και ενώ ο άνθρωπος αυτός πρόσφερε τόσα πολλά στην πατρίδα, εκείνη η διαφωνία του, έκανε μερίδα δημοσιογράφων, να τον χλευάσουν και να τον διασύρουν.

Η ιστορία του λογοτέχνη, δημοσιογράφου, νομικού και πολιτικού Αθανασιάδη - Νόβα είναι μεγάλη. Άρχισε ως δημοσιογράφος στην “Ακρόπολη” του Βλάση Γαβριηλίδη και συνέχισε μετά στην “ Πολιτεία” του Νικολούδη και στο “Νέο Κόσμο”, εξελέγη βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας του Κόμματος των Ελευθεροφρόνων του Ιωάννη Μεταξά αλλά όταν κηρύχθηκε η δικτατορία της 4ης Αυγούστου αρνήθηκε να ακολουθήσει τον αρχηγό του.

Στην κατοχή συνεργάστηκε με τον αντιστασιακή Οργάνωση “Όμηρος” και πρόσφερε ανεκτίμητες υπηρεσίες στους σκλαβωμένους συμπολίτες του στην Ναύπακτο. Χρημάτισε υπουργός πέντε φορές σε μεταπολεμικές κυβερνήσεις, το 1964 πρόεδρος της Βουλής και το 1965 πρωθυπουργός, χωρίς όμως να εξασφαλίσει την υποστήριξη της Βουλής. Ήταν η περίοδος της “αποστασίας” και οι αντίπαλοί του τον λοιδορούσαν με ένα δίστιχου που δεν έγραψε ο ίδιος: “ Ήταν τα στήθη σου άσπρα σαν τα γάλατα και μούλεγες γαργάλατα”. Μέσα σ’ εκείνον το συρφετό των αρνητικών δημοσιευμάτων και στο αρνητικό πολιτικό κλίμα, το «γαργάλατα» έγινε σύνθημα στις καθημερινές διαδηλώσεις στους δρόμους της πρωτεύουσας…

Σήμερα, 46 χρόνια από την «αποστασία», θα αναφέρουμε ένα περιστατικό όταν ο Νόβας ήταν υπουργός Βιομηχανίας στην κυβέρνηση Πλαστήρα και ήρθε από το χωριό Ρίζα της Ναυπακτίας ο φίλος του αρχοντοτσέλιγκας Λεωνίδας Κολοβός, πανύψηλος με μεγάλες μουστάκες, με τη γραφική φουστανέλα και τα τσαρούχια για να τον επισκεφθεί. Γι΄ αυτόν τον τσέλιγκα ο Νόβας έτρεφε ιδιαίτερη συμπάθεια, του έγραψε μάλιστα ποίημα όπου τον αποκαλούσε “σταυράδελφο Λεωνίδα”.

Με την φουστανέλα και την γκλίτσα ρωτούσε πού είναι το υπουργείο : “ Εδώ είναι μπάρμπα” απάντησε ο σκοπός- χωροφύλακας. “ Τι ζητάς, ποιόν θέλεις;”. “ Σύρε και πέσ’ του Γιωργάκη πως ήρθε ο Λεωνίδας ο Κολοβός και τόνε θέλει”… “ Γιωργάκη ; ποιόν Γιωργάκη;” ρώτησε ο χωροφύλακας απορημένος. “ Δεν γνωρίζεις παιδάκι μου του Γιωργάκι του Νόβα τον υπουργό και σ΄εχουν να στέκς ιδώ ;” του είπε αυστηρά ο τσέλιγκας. “ Α, τον υπουργό θέλετε…” είπε ο χωροφύλακας κρυφογελώντας. « Το γραφείο του κ. Νόβα είναι στον επάνω όροφο αλλά ο υπουργός αυτήν την στιγμή έχει δουλειά και δεν τον βλέπει όποιος κι όποιος χωρίς ραντεβού.”.

Τι ήθελε και έλεγε ο χωροφύλακας το «όποιος- όποιος» . Του Λεωνίδα ανέβηκε το αίμα στο κεφάλι, έσμιξαν τα φρύδια του, άπλωσε την χερούκλα του, άρπαξε τον χωροφύλακα και τον κόλλησε στον τοίχο οργισμένος: “ Κάνε πέρα να περάσω ρε ζαγάρ΄!” Και πέρασε ανεβαίνοντας τα σκαλιά παρασέρνοντας όποιον συναντούσε στο διάβα του. Το υπουργείο αναστατώθηκε, κάποιος ενημέρωσε τον Νόβα, που από την περιγραφή κατάλαβε ποιός ήταν. Βγήκε απο το γραφείο του, και όταν ο Λεωνίδας μέσα από τον κλοιό τον αντίκρισε, είπε το αμίμητο: «Βρέ Γιωργάκη, που το βρήκες και το μάζεψες ούλο τούτο το σκυλοόϊ ;»

Η ιστορία του «γαργάλατα»

Το δήθεν ποίημα του Νόβα «Γαργάλατα», ήταν ένα ευφυές εφεύρημα του δημοσιογράφου Κώστα Σταματίου που το έγραψε στη στήλη του «αδιακρισίες» στην εφημερίδα «Τα Νέα», για να εξευτελίσει και γελοιοποιήσει τον Νόβα, όταν ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή. Το «γαργάλατα» έγινε και τίτλος σατυρικής εφημερίδος «Γαργάλατα» που κυκλοφορούσε προδικτατορικά, όπως επίσης και τίτλος θεατρικής επιθεώρησης των Καλουτά και Ευθυμίου…

*Ο κ. Τάσος Κοντογιαννίδης είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας