Θερινό σινεμά: Τρεις επανεκδόσεις που αξίζει να δούμε!

Με κομμένη την ανάσα

About de souffle. Γαλλία, 1959. Σκηνοθεσία-σενάριο: Ζαν-Λικ Γκοντάρ. Ηθοποιοί: Ζαν-Πολ Μπελμοντό, Τζιν Σίμπεργκ. 89'

*****

Στο Παρίσι, ένας νεαρός γκάνγκστερ προδίδεται στην αστυνομία από την Αμερικανίδα φίλη του. Μια συνηθισμένη γκανγκστερική ιστορία μετατρέπεται σε μια πρωτότυπη, επαναστατική ταινία, από τις πιο αντιπροσωπευτικές που μας έδωσε η γαλλική νουβέλ βαγκ.

Η ταινία που έσπασε τους περισσότερους κανόνες τής μέχρι τότε κινηματογραφικής γλώσσας, ορόσημο στη δημιουργία ενός μετα-μοντέρνου κινηματογράφου, που επέβαλε με το ανατρεπτικό, άναρχο στιλ της η «νουβέλ βαγκ», μια ομάδα κριτικών γύρω από το γαλλικό περιοδικό «Κινηματογραφικά τετράδια», στην οποία συμμετείχαν οι Φρανσουά Τριφό, Κλοντ Σαμπρόλ, Ερίκ Ρομέρ, Ζακ Ριβέτ και Ζαν-Λικ Γκοντάρ.

Η ιστορία της ταινίας ήταν βασισμένη σε μια αληθινή είδηση των εφημερίδων, που έγραψε για τον Γκοντάρ ο Τριφό, όπου ένας ασήμαντος γκάνγκστερ πυροβολεί έναν αστυνομικό και κρύβεται στο σπίτι μιας φίλης του, η οποία τελικά τον προδίδει. Πρόκειται για μια απλή συνηθισμένη ιστορία, που ο Γκοντάρ χρησιμοποιεί για να φτιάξει μια ταινία-φόρο τιμής στις αμερικανικές γκανγκστερικές, χαμηλού κόστους, ταινίες (η ταινία είναι αφιερωμένη στην ειδικευμένη στα μπι-μούβις εταιρεία Monogram), με ένα νεαρό Ζαν-Πολ Μπελμοντό να συνθέτει το ρόλο του με βάση εκείνο του Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ και τη με κοντά μαλλιά και αγορίστικη εμφάνιση βαμπ της Τζιν Σίμπεργκ, στο ρόλο της Αμερικανίδας φιλενάδας του που πουλά το New York Herald Tribune στο Σαν Ελιζέ, να συμβολίζει μια πλευρά της αμερικανικής κουλτούρας του 20ού αιώνα. Με την πρώτη του αυτή κιόλας ταινία, ο Γκοντάρ κατάφερε να φτιάξει ένα εντελώς πρωτότυπο, δοσμένο με φαντασία έργο, χρησιμοποιώντας ένα προσωπικό, ελλειπτικό στιλ, που ανέτρεπε τη μέχρι τότε γνωστή κινηματογραφική γλώσσα. Ενα στιλ με αυτοσχέδιες σκηνές, γυρισμένες με την κάμερα στο χέρι (με τη μαυρόασπρη φωτογραφία του Ραούλ Κουτάρ να συλλαμβάνει την υφή του σύγχρονου κόσμου μας), με γρήγορες, ανακόλουθες αλλαγές πλάνων, με πρωτότυπο μοντάζ και επικαλυπτόμενο διάλογο, που έδιναν στην ταινία έναν απότομο ρυθμό, συγγενικό μ' εκείνο της μουσικής τζαζ ή του κολάζ στη ζωγραφική. Ταυτόχρονα μια ταινία που σχολιάζει τον κόσμο μας (σε μια σκηνή βλέπουμε την παρέλαση Ντε Γκολ - Αϊζενχάουερ στα Ηλύσια Πεδία), αλλά και τον ίδιο τον κινηματογράφο με τα μελό και τα θρίλερ του, και μας δείχνει πώς, τόσο από τη δεκαετία του '60 ώς την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, τα πάντα περνούν και, συχνά διαμορφώνονται, μέσα από την εικόνα: η πολιτική, η λογοτεχνία, και η ίδια η ζωή.

ΚΕΝΤΡΟ - ΚΟΛΩΝΑΚΙ - ΕΞΑΡΧΕΙΑ

ΑΘΗΝΑΙΑΘερινός

ΘΗΣΕΙΟNΘερινός

ΑΒΑΝΑΘερινός

Το μπλόκο

Ελλάδα, 1965. Σκηνοθεσία: Αδωνις Κύρου. Σενάριο: Γεράσιμος Σταύρου, Αδωνις Κύρου και Ζ.Π. Τορόκ. Ηθοποιοί: Ξένια Καλογεροπούλου, Αλεξάνδρα Λαδικού, Γιάννης Φέρτης, Κώστας Καζάκος, Ζωρζ Σαρρή, Κώστας Μπάκας, Μάνος Κατράκης.

*** ½

Το μπλόκο της Κοκκινιάς, ιδωμένο μέσα από την ιστορία μιας ομάδας ανθρώπων και δοσμένο με αντικειμενική, ενδιαφέρουσα ματιά από τον Αδωνι Κύρου.

Στο μπλόκο της Κοκκινιάς, ένα από τα πιο αιματοβαμμένα μπλόκα που έγιναν στην Αθήνα στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, στράφηκε, στην υπό επανέκδοση συναρπαστική αυτή ταινία του, ο σκηνοθέτης και γνωστός θεωρητικός του κινηματογράφου (συγγραφέας της κλασικής μελέτης «Ο σουρεαλισμός στον κινηματογράφο») Αδωνις Κύρου. Το σενάριο παρακολουθεί μερικά από τα πρόσωπα που βρέθηκαν στο μπλόκο: έναν νιόπαντρο, που, φορώντας την κουκούλα του προδότη, καταδίδει τους συμπατριώτες του, τη γυναίκα του, κρυφό μέλος της Αντίστασης, ένα φοιτητή, μαχητικό φίλο τους, μια ξένη γυναίκα που βρίσκεται στην Κοκκινιά για να οργανώσει την Αντίσταση και μερικά άλλα δευτερεύοντα πρόσωπα.

Ο Κύρου χρησιμοποιεί την μπρεχτική μέθοδο της αποστασιοποίησης για να αφηγηθεί την ιστορία του, αποφεύγοντας να πλησιάσει τους ήρωές του και να συμμετάσχει μαζί τους στις εμπειρίες τους. Προτίμησε να καταγράψει τα γεγονότα με αντικειμενικότητα και ν' αφήσει το θεατή να βγάλει τα συμπεράσματά του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η σκηνή με τη γριά που, για να καλύψει τη μισοκρυμμένη κάτω από ένα χαλί κρυφή καταπακτή, προκαλεί τον Γερμανό στρατιώτη να τη σκοτώσει, καλύπτοντας έτσι την καταπακτή με το κορμί της, σκηνή δοσμένη στεγνά, χωρίς κανένα μελοδραματισμό. Ακόμη, αξίζει ν' αναφέρω την παρουσίαση των Γερμανών ως βουβά πρόσωπα, που τονίζει την απειλητική τους όψη.

Ανάμεσα στις καλύτερες σκηνές της ταινίας, αναφέρω εκείνη του φινάλε, με τους κατοίκους της Κοκκινιάς να μαζεύονται στην πλατεία για «αναγνώριση» καθώς και τις σκηνές των εκτελέσεων (από ένα στρατιώτη που πίνει συνεχώς νερό και σκουπίζει τον ιδρώτα του), που δίνονται από τον Κύρου με εξαιρετική μαεστρία, πετυχημένες κινήσεις τους πλήθους (τη μαυρόασπρη φωτογραφία υπογράφουν οι Γιώργος Πανουσόπουλος και Γρηγόρης Δανάλης), εύστοχη χρησιμοποίηση της μουσικής (του Μίκη Θεοδωράκη) αλλά και λιτή ερμηνεία από μέρους των ηθοποιών.

Ζέφυρος

Ο μεγάλος έρωτας

Le grand amour. Γαλλία, 1969. Σκηνοθεσία-σενάριο: Πιερ Ετέξ. Ηθοποιοί: Πιερ Ετέξ, Ανί Φρατελίνι, Νικόλ Καλφάν. 87'

****

Απολαυστική, με ωραία, ευρηματικά γκαγκ, ρομαντική κωμωδία, με τον Ετέξ στο ρόλο του κουρασμένου από ένα μεσοαστικό, 15χρονο γάμο.

Μια δροσερή, με ωραία, ευρηματικά, δοσμένα με λεπτότητα, γκαγκ (που θυμίζουν τόσο τον Ζακ Τατί όσο και τον Γούντι Αλεν, που είναι θαυμαστής του Ετέξ) κωμωδία, η πρώτη γυρισμένη σε χρώματα ταινία του Πιερ Ετέξ. Ο ίδιος ο κωμικός ερμηνεύει τον Πιερ, έναν άντρα που ύστερα από 15 χρόνια γάμου αρχίζει να ερωτοτροπεί (περισσότερο με τη φαντασία του) με μια χαριτωμένη 18χρονη γραμματέα. Ιστορία που ο Ετέξ εκμεταλλεύεται για να φτιάξει διάφορες διασκεδαστικές καταστάσεις και ωραίους χαρακτήρες.

ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ - ΝΕΑΠΟΛΗ