Σαν τον Ορφέα και την Ευρυδίκη! - Της Ρίτσας Μασούρα

Πρόσωπα της Ρίτσας Μασούρα

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_09/10/2011_458571

Eχω την αίσθηση ότι τα λόγια τα πολλά έχουν στερέψει. Οι δυνάμεις μας έχουν τρωθεί, όπως άλλωστε και η αξιοπρέπειά μας. Εμπύρετο το σώμα. Μας θέλουν ισχνούς και όχι εύσαρκους, σαν μερικούς μερικούς. Μας θέλουν δίχως ισχυρογνωμοσύνη, αλλά συγκαταβατικούς, άτομα χαμηλών τόνων. Παραδομένα άτομα. Παλιότερα μπορεί κάποιος να έλεγε ότι είναι ανάγκη καθαγνισμού, με τη χριστιανική έννοια. Ο χριστιανός οφείλει να είναι ταπεινός, καθαιρεμένος από τους επίγειους θρόνους και με την ελπίδα του στραμμένη στον Θεό. Σήμερα, ο καθαγνισμός δεν έχει σχέση με την αγνότητα, αλλά προκύπτει σχεδόν αβίαστα από την πενία, υπό την προϋπόθεση ότι αποδεχόμαστε αδιαμαρτύρητα το καινούργιο περιβάλλον.

Λόγιοι και αρθρογράφοι διατείνονται ότι είναι προτιμότερη η πλήρης καταστροφή, ως προάγγελος του καινούργιου. Σωστό ακούγεται. Αλλωστε συνάδει με τη νομοτέλεια της φύσης, αλλά όχι υποχρεωτικά με την ιδιοσυγκρασία του ανθρώπου που παλεύει ώς την τελευταία στιγμή για να κρατήσει το κεφάλι του έξω από το νερό. Προσωπικότητες από τον πολιτικό κόσμο πιστεύουν μετ’ επιτάσεως ότι, αν δεν συρρικνωθούμε πλήρως, δεν θα έρθει ποτέ η ζωογόνος ανάπτυξη. Και αυτό σωστό ακούγεται, αλλά ποια είναι τα όρια της συρρίκνωσης; Υπάρχουν βεβαίως και οι ρομαντικοί, που το θέτουν κομψά. Θυμίζουμε, λέει, την Ευρυδίκη που καταδικάστηκε να ζει στον Αδη, επειδή ο Ορφέας, πυρακτωμένος από αγάπη γι’ αυτήν, αγνόησε τις απαρέγκλιτες εντολές των θεών και γύρισε να την κοιτάξει, καθώς την οδηγούσε από τον Αδη στην επιφάνεια της Γης. Στους μύθους των αρχαίων, οι θεοί ήταν αμείλικτοι για όποιον παρέβαινε τις εντολές τους. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα. Δύο χρόνια τώρα, το πολιτικό προσωπικό της χώρας και ένα μεγάλο κομμάτι των οπαδών των κομμάτων επιμένουν (ή επέμεναν) ελληνικά, προσκολλημένοι στο «η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει». Προσκολλημένοι σε άλλους μύθους που μας πήγαν πίσω, στην εποχή που ακολούθησε την πτώχευση επί Tρικούπη. Πήραμε και Ολυμπιακούς Αγώνες μετά. Για φαντάσου, ε! Ναι, αυτοί οι πολιτικοί λειτούργησαν (και κάποιοι ακόμη λειτουργούν) με την κλασική ελληνική νοοτροπία, τους εξυπνακισμούς και τις μαγκιές, την άρνηση για την άρνηση, δίχως δεύτερες σκέψεις, δίχως συνυπολογισμό του διεθνούς περιβάλλοντος. Θα τους κοροϊδέψουμε τους κουτόφραγκους, λένε. Πρώτη φορά θα ’ναι;

Οι εποχές, όμως, δεν είναι συγκρίσιμες με εκείνες του Τρικούπη και οι Ευρωπαίοι δεν είναι κουτόφραγκοι. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές οικονομίες αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα, φοβούνται τη μετάδοση του ιού και οι Ευρωπαίοι πολιτικοί βαδίζουν σχεδόν στα τυφλά, καθώς επιχειρούν να εφαρμόσουν πεπαλαιωμένες μεθόδους σε ένα εντελώς άγνωστο τοπίο. Ασκοπες οι προβλέψεις. Αλλιώς βλέπει τις εξελίξεις η Αμερική του Ομπάμα, αλλιώς η Ευρώπη της Μέρκελ και του Σόιμπλε. Ενδιαμέσως οι δικοί μας μαθητευόμενοι μάγοι, πολιτικοί. Ας μην ξεχνάμε ότι εξαιτίας της διετούς ολιγωρίας τους οδηγούν στην πενία ανθρώπους αξιοπρεπείς και καθ’ όλα εντάξει απέναντι σε ένα μη ανταποδοτικό κράτος.

Ακούω συχνά για το πολύ λίπος που πρέπει να χαθεί. Συγχύζομαι. Συγχύζομαι γιατί γνωρίζω ανθρώπους που έχουν καταφέρει πολλά. Η ίδια τους η ζωή είναι η σύμπτυξη της διαρκούς προσπάθειας σ’ ένα ασκητικό προσωπικό περιβάλλον, όπου υπέρτατος σκοπός είναι η ευθυγραμμισμένη με τη φιλοσοφία τους επιβίωση και, γιατί όχι, η επιτυχία της επιχείρησης. Αυτή η επιτυχία δεν μεταφράζεται υποχρεωτικά σε πλούτο ή σε… λίπος. Γύρω μου κυκλοφορούν άνθρωποι επιτυχημένοι ώς τώρα, αλλά παράλληλα ταπεινοί. Η αμερικανιά «greed» [για να θυμηθούμε και τον Μάικλ Ντάγκλας στην αντίστοιχη ταινία] δεν τους εκφράζει. Και όμως, αυτοί καλούνται να κρατήσουν ανοιχτές τις επιχειρήσεις και παράλληλα να μην απολύσουν, ει δυνατόν, κανέναν από τους εργαζομένους. Τους βλέπω συχνά με το τεφτέρι στο χέρι να κάνουν ξανά και ξανά τους υπολογισμούς τους, να ψάχνουν για αλχημικές προσθαφαιρέσεις. Θα αντέξουμε μέσα στην επόμενη διετία, διερωτώνται. Εχουμε εκατό υπαλλήλους. Θα τους κρατήσουμε; Αναρωτιέμαι αν φταίει μόνον ο άκρατος εγωισμός του πληθωρικού Δημοσίου που τώρα καλείται και αυτό να πληρώσει το μάρμαρο με τρόπο δεινό ή φταίνε και οι κερδοσκόποι των αγορών. Γρίφος.

«Αν κοιτάξεις για πολλή ώρα την άβυσσο, στο τέλος και η άβυσσος θα κοιτάξει εσένα», έλεγε ο Νίτσε. Κι εμείς, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες πολλών, κοιτάζουμε όλο και πιο συχνά προς την πλευρά της αβύσσου. Ενας από τους σημαντικότερους λόγους αυτής της φοράς του σώματός μας είναι οι γενικεύσεις. Ολοι εκ προοιμίου είμαστε κλέφτες, διεφθαρμένοι, φοροφυγάδες, απατεωνίσκοι, κακοπληρωτές, άμυαλοι, πλήθος με την αρνητική έννοια και ανερμάτιστοι. Τεράστιο λάθος. Υπάρχει όμως κι ένας ακόμη λόγος: έτσι όπως κατακλυσμιαία έχει αποσυντεθεί η κοινωνία, δεν ψάχνει πια να βρει ενιαία φωνή, δεν ψάχνει για ενιαία δράση που θα στοχεύει στη σωτηρία του τόπου. Είναι περισσότερο από βέβαιο ότι αν δεν γίνουμε μια γροθιά πανεθνική, μια ανίκητη ομάδα δράσης, το προσδόκιμο ζωής αυτής της χώρας θα συρρικνωθεί απελπιστικά πολύ. Ας ξεκοκαλίσουμε εγωισμούς και παράπονα και πίκρες. Να πάμε τώρα παρακάτω…