Καταδίκη της Ελλάδος για βραδεία απονομή δικαιοσύνης

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

Η διαδικασία απονομής δικαιοσύνης στην Ελλάδα είναι συνήθως ιδιαιτέρως αργή, σε κάποιες δε περιπτώσεις οι καθυστερήσεις συνιστούν παραβίαση των διεθνώς ανεγνωρισμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτό συμβαίνει ειδικώς με την παραβίαση του άρθρου 6 της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), που διασφαλίζει για όλους τους πολίτες το δικαίωμα της δίκαιης δίκης. Δίκαιη δίκη, εκτός από αμερόληπτους δικαστές, ισότητα των όπλων για τους αντιδίκους κ.α., σημαίνει και ολοκλήρωση της δίκης εντός ευλόγου χρόνου.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα καταδικάζεται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για παραβίαση του άρθρου 6, πράγμα που συμβαίνει βεβαίως και με άλλα ευρωπαϊκά κράτη, όχι όμως στην συχνότητα που συμβαίνει με την Ελλάδα.
Στην υπόθεση Ματού και άλλοι κατά Ελλάδος, 67 ιατροί απασχολούμενοι στο δημόσιο νοσοκομείο «Άγιος Σάββας» ή κληρονόμοι τους προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, παραπονούμενοι ότι η δίκη τους στην Ελλάδα κρατούσε πολλά χρόνια.

Οι προσφεύγοντες άσκησαν αγωγή το έτος 1995 κατά του ελληνικού δημοσίου στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών, ζητώντας υπερωριακό επίδομα το 1/65 του βασικού μισθού τους.

Τρία χρόνια μετά, το 1998, το δικαστήριο απέρριψε την αγωγή τους και οι ενδιαφερόμενοι άσκησαν έφεση, η οποία απερρίφθη τελικώς από το Εφετείο το Νοέμβριο του 2001. Τον Ιούλιο του 2002 οι προσφεύγοντες άσκησαν αναίρεση στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Η υπόθεση στο Συμβούλιο της Επικρατείας από το 2002 δεν είχε καν συζητηθεί στο ακροατήριο του Δικαστηρίου μέχρι τον Ιούλιο του 2010, καθώς είχαν μεσολαβήσει πολλές αναβολές.

Οι ενδιαφερόμενοι συνεπώς, βλέποντας ότι η υπόθεσή τους είχε αρχίσει το 1995 και το έτος 2010, δηλαδή 15 χρόνια μετά, δεν είχε ολοκληρωθεί ενώπιον του ΣτΕ, προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αιτούμενοι αποζημίωσης για ηθική βλάβη, λόγω παραβιάσεως από την ελληνική πολιτεία του δικαιώματός τους στην δίκαιη δίκη, (άρθρο 6 της ΕΣΔΑ), αφού μία δίκη που κρατάει πάνω από 15 έτη δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ολοκληρώνεται εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος και άρα δεν έχει τις εγγυήσεις της δίκαιης δικης.

Επίσης, οι ενδιαφερόμενοι υποστήριξαν ότι παραβιάσθηκε και το άρθρο 13 της ΕΣΔΑ, διότι η Ελλάδα δεν έχει θεσπίσει μία δικαστική αρχή στην οποία να μπορούν να παραπονεθούν, όταν θεωρούν ότι παραβιάζεται το άρθρο 6 της Συνθήκης.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απεφάνθη ότι πράγματι υπήρξε παραβίαση εκ μέρους της ελληνικής πολιτείας των δικαιωμάτων των προσφευγόντων, τόσο βάσει του άρθρου 6, όσο και βάσει του άρθρου 13 της Συνθήκης και κατεδίκασε την Ελλάδα να καταβάλει σε κάθε έναν εκ των 63 πλέον προσφευγόντων το ποσό των 9.000 ευρώ μετά τόκων ως χρηματική αποζημίωση για ηθική βλάβη τους.

Η ανωτέρω απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σημαίνει ότι το ελληνικό κράτος υποχρεώθηκε να καταβάλει ποσό άνω των 567.000 ευρώ σε 63 τελικώς προσφεύγοντες, διότι δεν μπόρεσε το κράτος, μέσω του δικαστικού του συστήματος, να ολοκληρώσει όλα τα προβλεπόμενα εκ του Συντάγματος στάδια μίας δίκης εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος, δηλαδή δεν απεφάνθη η ελληνική δικαιοσύνη αμετακλήτως επί μίας ένδικης διαφοράς σε διάστημα μεγαλύτερο των 15 ετών.

*Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws.
E-mails bm-bioxoi@otenet.gr kai ktimatologiolaw@yahoo.gr

Νέος Κόσμος