Κυριότητα ακινήτου από κληρονομιά - Του Χρήστου Ηλιόπουλου*
Για να γίνει δεκτό από δικαστήριο ότι κάποιος έχει αποκτήσει την κυριότητα ακινήτου από κληρονομία, πρέπει αυτός να αποδείξει ότι εκείνος που απεβίωσε είχε την κυριότητα του ακινήτου και ότι αυτός που τώρα εμφανίζεται ως κληρονόμος του έχει υπογράψει πράξη αποδοχής κληρονομίας σε συμβολαιογράφο και την έχει μεταγράψει στο οικείο υποθηκοφυλακείο ή κτηματολογικό γραφείο, ή ότι έχει εκδοθεί από δικαστήριο κληρονομητήριο, το οποίο έχει επίσης μεταγραφεί.
Ο κληρονόμος δεν μπορεί να αποκτήσει περισσότερα δικαιώματα από όσα είχε ο κληρονομούμενος. Ο κληρονόμος επομένως, που σε δικαστήριο ισχυρίζεται ότι απέκτησε κυριότητα επί ακινήτου λόγω κληρονομίας, πρέπει να αποδείξει ότι ο θανών είχε στην κυριότητά του το ακίνητο.
Επιπροσθέτως, πρέπει να αποδείξει ότι έχει αποδεχθεί την κληρονομία του θανόντος. Αυτό γίνεται είτε με συμβολαιογραφική πράξη αποδοχής κληρονομίας που μεταγράφεται στο υποθηκοφυλακείο, είτε με εκδοθέν από δικαστήριο κληρονομητήριο, που επίσης πρέπει να έχει μεταγραφεί.
Ο κληρονόμος αποκτά την κυριότητα του ακινήτου μόνο εφόσον μεταγράψει την αποδοχή κληρονομίας ή το κληρονομητήριο. Ως χρόνος κτήσεως της κυριότητας θεωρείται όμως ότι είναι, όχι ο χρόνος κατά τον οποίο λαμβάνει χώρα η μεταγραφή, αλλά αναδρομικώς, ο χρόνος αμέσως μετά τον θάνατο του κληρονομουμένου.
Το δικαστήριο που αναγνωρίζει κάποιον ως κύριο ενός ακινήτου από κληρονομία, οφείλει να αναφέρει στην απόφασή του αναλυτικώς τον τρόπο κτήσεως της κυριότητος, δηλαδή ότι υπήρξε αποδοχή κληρονομίας σε συμβολαιογράφο και μεταγραφή της, ή κληρονομητήριο και μεταγραφή του και ότι με την μεταγραφή απέκτησε την κυριότητα αναδρομικώς από τον χρόνο θανάτου του κληρονομουμένου.
Εάν δεν το αναφέρει, τότε η απόφαση είναι εσφαλμένη και αναιρετέα από τον Άρειο Πάγο, όπως αναφέρεται στην υπ’ αριθ. 207/2011 απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου.
Επί παραδείγματι, σε υπόθεση στην οποία ο κληρονομούμενος απεβίωσε το 1996, ο κληρονόμος μπορεί να υπέγραψε σε συμβολαιογράφο την αποδοχή κληρονομίας και να την μετέγραψε το 2011. Μέχρι το 2011 και το χρονικό σημείο της μεταγραφής, ο κληρονόμος δεν έχει την κυριότητα του ακινήτου, αλλά μόνο την νομή αυτού, εφόσον το εξουσιάζει, εφόσον δηλαδή το έχει υπό τον έλεγχό του και πιστεύει ότι είναι δικό του, το εκμισθώνει, ή κατοικεί σ’ αυτό, ή εάν είναι κενό, έχει τουλάχιστον τα κλειδιά αυτού και αποτρέπει τρίτους από το να εισέρχονται σ’ αυτό.
Από τον χρόνο της μεταγραφής της αποδοχής ή του κληρονομητηρίου, (έτος 2011), ο κληρονόμος αποκτάει, εκτός από τη νομή και την κυριότητα του ακινήτου αναδρομικώς από το έτος 1996, οπότε και είχε αποβιώσει ο προηγούμενος κύριος του ακινήτου.
Εάν ο κληρονόμος που είχε προσφύγει στο δικαστήριο για να αναγνωρισθεί ότι έγινε κύριος του ακινήτου από κληρονομία αποβιώσει, την δίκη μπορεί να συνεχίσει ο δικός του κληρονόμος. Για να γίνει αυτή η συνέχιση της δίκης αρκεί ο νέος κληρονόμος να το δηλώσει στο δικαστήριο, χωρίς να είναι αναγκαίο να αποδείξει ότι έχει κι αυτός υπογράψει αποδοχή κληρονομίας σε συμβολαιογράφο ή κληρονομητήριο και ότι τα έχει μεταγράψει, διότι, κατά την αυτή απόφαση (207/2011 του Αρείου Πάγου) «τη δίκη που διακόπηκε βίαια, από το θάνατο κάποιου διαδίκου, επαναλαμβάνει εκούσια ο κληρονόμος του, η συμμετοχή του οποίου στη δίκη συνιστά σιωπηρή αποδοχή της κληρονομίας και δεν απαιτείται για το έγκυρο της δήλωσης επανάληψης, προηγούμενη μεταγραφή της δηλώσεως αποδοχής της κληρονομίας του αποβιώσαντος, ούτε υποβολή δηλώσεως φόρου κληρονομίας, αφού με τη δίκη που επαναλαμβάνεται το δικαίωμα του αποβιώσαντος ήλθε σε κρίση ενώπιον του δικαστηρίου, ο δε κληρονόμος του απλώς συνεχίζει τη δίκη για το ίδιο αντικείμενο υπεισερχόμενος στα δικαιώματα τούτου».
*Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws.
E-mails: bm-bioxoi@otenet.gr και ktimatologiolaw@yahoo.gr
Δείτε καρέ-καρέ τη σφαγή στο Κοντομαρί Χανίων από τους Γερμανούς - Η ιστορία του Franz Peter Weixler
- Δημοφιλέστερα
