Δεκαήμερο ελληνικής jazz - Στο Half Note

Κείμενο: Βαρβάρα Σαββίδη

Email: bsavvidi@elculture.gr

Μετά από έναν μακρύ χειμώνα, που τον νιώσαμε πιο έντονα λόγω της κρίσης και των κοινωνικών αναταραχών, έχουμε ανάγκη τον ήλιο. (Και δεν εννοώ τον πράσινο ήλιο, καθ' ό,τι προεκλογική περίοδος). Θέλουμε ωραίες ανοιξιάτικες μέρες και δυνατά μουσικά τζαμαρίσματα να μας πάρουν το μυαλό. Και κάπου εκεί έρχεται ένα από τα αγαπημένα μας αθηναϊκά τζαζ στέκια, το Half Note Jazz Club και μας φέρνει ένα γεμάτο δεκαήμερο, το έκτο κατά σειρά, με live sessions από έλληνες τζαζίστες με τις μπάντες τους: Yiorgos Psihoyios Trio & Guests, Blues Bug, Fenia Papadodima-Delos Project, Alekos Vretos Quartet, Takis Barberis Group.

Όλοι έχουν κάτι να θυμηθούν από τον μικρό και ζεστό χώρο του Half Note. Κάπως έτσι λοιπόν, ο Αλέκος Βρέτος ξεχωρίζει το Jazz Workshop (1995) και τα live των Arthur Blythe & Kirk Lightsey (1996), ενώ οι Blues bug θυμούνται τη συναυλία του Fred Wesley. Ο Γιώργος Ψυχογιός αναφέρει πως «είχα την τύχη να δω τη συναυλία του Bobby Watson, μοναδικός σαξοφωνίστας και ενορχηστρωτής. Επίσης, έχω μια μοναδική εμπειρία από τον πρώτο χώρο του Half Note, στους Αμπελόκηπους, όπου είχα κάνει ένα jam session με έναν εξαιρετικό Ολλανδό σαξοφωνίστα, τον Rick Hollander. Ήταν μια βραδιά που θα μου μείνει αξέχαστη!». Το live του Bobby Watson απ’ ό,τι φαίνεται έμεινε αξέχαστο σε όλους όσους το παρακολούθησαν, καθώς το ξεχωρίζει και η Φένια Παπαδόδημα «για την εξαιρετική ποιότητα μουσικής, την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα ακρόασης, εκείνες οι στιγμές οι τόσο σπάνιες, όταν το κοινό και ο καλλιτέχνης που παίζει, ταυτίζονται, λες και η μουσική τους συνδέει απόλυτα..». Ο Τάκης Βαρβέρης θυμάται πρωτίστως τις εμφανίσεις με το group του και τους ινδούς προσκεκλημένους Satnam Ramgotra kai Reshma Srivastava το 1998 και από ξένους τους Badi Assad και Bojan Z.

Για τη τζαζ στην Ελλάδα

Λίγες για ορισμένους, πολλές ή έστω αρκετές για άλλους, όσες και να είναι οι τζαζ σκηνές στη χώρα μας, η ουσία παραμένει. Το να είσαι μουσικός της τζαζ στην Ελλάδα, να θέλεις να κρατάς την επαφή σου με το αντικείμενο και να εξελίσσεις την τέχνη σου είναι μάλλον αξιοθαύμαστο. «Δεν υπάρχει οργανωμένη σκηνή και έτσι τα κάνουμε όλα μόνοι μας», αναφέρουν οι Blues bug. Τι είναι αυτό που τους κρατάει σε αυτή τη δουλειά λοιπόν; Όλοι συνηγορούν στο ότι η μεγάλη αγάπη και το πάθος για τη τζαζ είναι το ισχυρότερο κίνητρο. «Χρειάζεται αρκετή δόση τρέλας, τεράστια δόση αγάπης κι ακόμη μεγαλύτερη υπομονής για να παραμείνει κανείς ουσιαστικά ενεργός και δημιουργικός στη χώρα μας», λέει χαρακτηριστικά η Φένια Παπαδόδημα.

Για να μην γκρινιάζουμε όμως συνέχεια για την Ελλάδα και στο εξωτερικό απ’ ό,τι φαίνεται δεν είναι τόσο ονειρικά τα πράγματα αφού, σύμφωνα με τον Τάκη Βαρβέρη «σε κράτη με μεγαλύτερη παράδοση στη τζαζ, τα πράγματα είναι εξίσου δύσκολα για όλες τις "μη εύπεπτες" μουσικές». Κι αυτό φαίνεται να είναι το πρόβλημα, η «δυσκολία» του ακούσματος. Όπως μας εξηγεί η Φένια Παπαδόμημα, «η αληθινή τζαζ, που εμπεριέχει τη δυνατότητα του αυτοσχεδιασμού και των προσμείξεων, της συνεχούς κίνησης και εξέλιξης, είναι από μόνη της ένα είδος που απαιτεί την αφοσίωση, τη μελέτη, το να είναι κανείς σε επαφή με διαφορετικά ακούσματα και να πηγαίνει σε συναυλίες». Ωστόσο, ο Αλέκος Βρέτος θέτει και μια άλλη παράμετρο, αυτή της fusion μουσικής που αποπροσανατολίζει, όπως υποστηρίζει, τον κόσμο. «Δυστυχώς υπάρχει πολύ μικρή jazz παράδοση. Δεν είναι ότι ο κόσμος δεν θέλει να ακούσει. Θέλει, αλλά ταυτόχρονα τον αποπροσανατολίζουν τα διάφορα, τα οποία ονομάζουν κράματα και δεν έχουν σχέση με καμία χώρα εκτός από την δική μας. Ποιος έχρισε την παραδοσιακή μουσική μας world ή/και ethnic δεν έχω καταλάβει ακόμα. Το ότι παίζει κάποιος με έναν Ινδό ή Άραβα αναπαράγοντας τα τραγούδια του ξανά και ξανά γιατί "αυτό ξέρει και αυτό εμπιστεύεται" είναι μια άλλη ιστορία που καμία σχέση δεν έχει με την μουσική αλλά με το p.r.».

Παρά τις δυσκολίες, όλοι φαίνεται να συγκλίνουν στο ότι το παρόν και το μέλλον της ελληνικής τζαζ είναι σε καλό επίπεδο. «Υπάρχουν όλο και περισσότεροι ταλαντούχοι έλληνες  μουσικοί της τζαζ και, πλέον, μέσω του διαδικτύου, η πληροφόρηση είναι αστραπιαία» αναφέρει η Φένια Παπαδόδημα. Η ελληνική τζαζ σκηνή για τον Γιώργο Ψυχογιό «αποτελείται από μεγάλους μουσικούς και θεωρώ πως υπάρχει μια αλληλεγγύη μεταξύ μας στο χώρο. Βρισκόμαστε συχνά μεταξύ μας, παίζουμε πολύ και άρα πάντα μαθαίνουμε κάτι καινούργιο και εξελισσόμαστε». Από την εμπειρία τους σε τζαζ φεστιβάλ του εξωτερικού οι Blues bug υποστηρίζουν ότι αν και οι ελληνικές μπάντες είναι σε καλό επίπεδο, αυτό που μας λείπει είναι περισσότερα Jazz Festival στη χώρα μας. «Φανταστείτε ότι ακόμη και σε χώρες όπως η Λιθουανία, η Εσθονία και η Τουρκία, κάθε πόλη έχει το δικό της Jazz Festival. Η Αθήνα είναι μια μεγάλη πόλη. Θα έπρεπε ο κάθε δήμος να είχε το δικό του Jazz Festival».

Ας βγούμε όμως από τον –όμορφο- μικρόκοσμο της τζαζ μουσικής. Περισσότερα φεστιβάλ τζαζ θα θέλαμε σίγουρα να υπάρχουν, μαζί με ένα σωρό μικρά και μεγάλα πράγματα που θα έκαναν τη ζωή μας ευκολότερη και ίσως πιο ποιοτική. Ζητήσαμε λοιπόν από τους μουσικούς που συμμετέχουν στο δεκαήμερο ελληνικής τζαζ να μας απαντήσουν στο τι τους λείπει και τι θα ήθελαν να λείπει από την Αθήνα. Και μακάρι ο θεός αυτής της πόλης να τους ακούσει.

Αλέκος Βρέτος: Μου λείπει μια καλύτερη πόλη. Μου λείπει μια καλύτερη νοοτροπία στους ανθρώπους που ζουν σε αυτήν. Μου λείπει μια καλύτερη jazz σκηνή και ένα κοινό που ακούει πραγματικά και όχι για τα μάτια του κόσμου. Μου λείπει η αλήθεια και ο ενθουσιασμός. Θα ήθελα να λείπει η μιζέρια και το καρακατσουλιό, η λάθος έννοια της επιβίωσης, το ξερολίκι και ο ωχαδερφισμός. Βαρέθηκα πια να ενθουσιάζομαι με πράγματα και θάματα που γίνονται και να μην έχω καμία ανταπόκριση, χωρίς να λέω για τα δικά μου. (π.χ. Herbie Hancock στην Ελλάδα= και τι έγινε...)

Γιώργος Ψυχογιός: Είμαι από τους ανθρώπους που αγαπάω πολύ την Αθήνα και το κέντρο της πόλης. Μου αρέσει να περπατάω και να απολαμβάνω δρομάκια και παλιές γειτονιές. Βέβαια, θα την ήθελα πιο καθαρή.

Φένια Παπαδόδημα: Αυτό που μου λείπει απ’ την Αθήνα –όλο και περισσότερο τον τελευταίο καιρό- εκτός από το πράσινο, την καλή συγκοινωνία και τα πιο φαρδιά πεζοδρόμια, είναι το χαμόγελο στα πρόσωπα των ανθρώπων.. Θα ήθελα πολύ να λείπει αυτή η μιζέρια, η ανθρώπινη κατάντια που ο καθένας μας αντιμετωπίζει στο κέντρο της πόλης μας και που, πριν μερικά χρόνια, ούτε που φανταζόμασταν ότι μπορεί να φτάσει δίπλα μας..

Τάκης Βαρβέρης: Θα ήθελα η Αθήνα να έχει πιο πολλούς χώρους άρα και κοινό για ποιοτική διασκέδαση και όχι μόνο χώρους για δήθεν εκτόνωση. Θα ήθελα να λείπει όλη αυτή η παρακμή της κρίσης που φανερώνεται παντού απ΄τους άστεγους έως τα σκυθρωπά πρόσωπα των πεζών.

Blues bug: Λείπουν πολύ τα καλά live clubs. Θα έπρεπε σαν τουριστική πόλη που είμαστε να είχαμε τουλάχιστον 10 καλά live clubs, καλά οργανωμένα και με καλό promotion έτσι ώστε να στηρίζουν τα Αθηναϊκά σχήματα. Επίσης λείπουν live happenings στους δρόμους, κυρίως το καλοκαίρι! Θα ήθελα να λείπει η ανομία, η αναξιοκρατία και η γραφειοκρατία. Για εμάς τα πράγματα είναι απλά. Αυτή η πόλη θα πρέπει επιτέλους να γίνει τουριστική, party, κουλτούρα, good times!

Κι αν αναρωτιέστε τι μουσικές θα ακούσουμε στο δεκαήμερο ελληνικής τζαζ πάρτε εδώ μια πρώτη ιδέα..

19/04-20/04 Yiorgos Psihoyios Trio & Guests

«Σπάνιο ιταλικό, γαλλικό και αμερικάνικο σινεμά. Θα έχει blues επιρροές και αυθεντική jazz… Μαζί με τους υπέροχους συνεργάτες σολίστες, θα χαρίσουμε στο κοινό δυο ανεπανάληπτες παραστάσεις. Άλλωστε, πρώτη φορά θα συνεργαστούμε τόσοι σολίστες επί σκηνής και σκοπεύουμε να περάσουμε καλά τόσο εμείς, όσο και το κοινό».

21/04-22/04 Blues Bug

«Η μουσική που θα παίξω στο Half Note θα θυμίζει κάτι σαν James Brown, Fred Wesley, αλλά και Tower of power, Average White Band… Funk Jazz and grooves».

24/04-25/04 Fenia Papadodima-Delos Project

«Η μουσική που θα παίξω στο Half Note θα έχει κάτι από Bill Frisell, Rokia Traore, Sheila Chandra, Susheela Raman,  Daniel Lanois  αλλά και συγχρόνως τίποτα απ’ όλα αυτά συγκεκριμένα. Αναφέρω αυτά τα ονόματα σαν παραδείγματα επιρροών και ακουσμάτων μέσα στα χρόνια, που με έχουν κάνει να γράψω αυτά τα τραγούδια. Αυτές οι μουσικές επιρροές είναι, η jazz, η μουσική από το Μαλί, η ελληνική παραδοσιακή και η ινδική μουσική,  το γκόσπελ και το μπλουζ».

26/04-27/04 Alekos Vretos Quartet

«Αλέκος Βρέτος. Αυτή είναι η μουσική μου ένα κομμάτι από μένα και την σχέση μου με τους μουσικούς που παίζω. Δεν έχει ταμπέλα απλά είμαστε εμείς. Μία συμβουλή που είχα ακούσει από τον δάσκαλό μου Simon Shaheen ήταν: Εάν θέλεις να καταλάβεις έναν μουσικό άκου τη μουσική του, τα λέει όλα»

28/04-29/04 Takis Barberis Group

«Το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτό το group έχει αρκετή ζωντάνια και αμεσότητα... είναι κάτι που επιδιώκω. Όσο δύσκολη κι αν είναι μια μουσική θέλω να ακούγεται σαν απλή και να μιλά και στον πιο αμύητο στο είδος ακροατή».

ελculture.gr