Μια άποψη για τον Ντίνο Χριστιανόπουλο - Του Κώνσταντίνου Αντωνίου

Εκ πρώτης όψεως η κρίση που βιώνουμε σήμερα είναι οικονομική κι αναμφιβόλως, μιας και σε λίγο θα χρειάζεται να ψάχνουμε λεφτά και στα βρακιά μας, αφού πού παντελόνια…

Όμως, για να σας πω και το θέμα του άρθρου, η κρίση του πνεύματος τώρα, όσο ποτέ άλλοτε, βασιλεύει στη χώρα της αιωνίας πνευματικής κρίσεως. Αιώνια, γιατί προσωπικώς δε γνωρίζω κάποιαν εποχή σοβαρής ακμής της σκέψεως και εν γένει του πολιτισμού. Ο όρος «ψευτοκουλτουριά» είναι ότι ταιριάζει εδώ και δίχως δισταγμούς απορρώ πώς χρησιμοποιείται τόσο πολύ τα τελευταία χρόνια κι όχι παλαιότερα, δηλαδή είχατε πραγματική κουλτούρα και πολιτισμικό επίπεδο το ΄80, το ΄60 ή πιο πριν ή πιο μετά; Τί να σας πω, εγώ δεν ενθουσιάζομαι από τα ρεύματα των εποχών, οι αληθινοί και ουσιαστικώς πνευματώδεις άνθρωποι μείναν κατά κύριο λόγο στην αφάνεια. Κάτι που συνεχίζεται έως και σήμερα, αλίμονο!

Και να που τώρα, εν μέσω τούτης της κρίσεως και ενώ θα περίμενε κανείς να σταθούν ανάλογα, οι πνευματικές σας λαμπάδες, όλοι αυτοί που τόσα χρόνια θαυμάζατε και είχατε για σπουδαίους ανθρώπους είτε σιωπούν, εθελοτυφλούν είτε ξεσκεπάζουν τον πραγματικό τους εαυτό απ’ το πέπλο της «κουλτούρας» τους. Μα, θέλει ανάλογο βάρος και προσωπικότητα για να σταθείς ψηλά, να γίνεις πνευματικός φορέας για μια χώρα ολόκληρη. Πιστέψτε με αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούν να αποδοθούν καλύτερα σε πολλούς από εσάς τους αφανείς παρά σε κάμποσους από ΄κείνους που συνήθισε ο λαός να ακούει και να θαυμάζει αδιάκοπα. Έτσι του εμάθαν, έτσι του ΄παν, τί να κάνει…

Θα ήθελα, έτσι, να αναφέρω μία χαρακτηριστική περίπτωση που προσφάτως απέδειξε την ύπαρξη της «ψευδοκουλτούρας», η οποία αλωνίζει σε δικτυακούς τόπους, πανεπιστήμια, τηλεοράσεις, βιβλιοπωλεία, συναντήσεις και περιοδικά.

Αναφέρομαι στον ποιητή Ντίνο Χριστιανόπουλο, ο οποίος πολύ μας απασχόλησε εφέτος. Όλα ξεκίνησαν όταν ο ίδιος αρνήθηκε το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων που του απονέμη στα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας του 2011. Αυτό, θα πει κανείς, δηλώνει κάτι. Μαζί σας, δε διαφωνώ, όμως δε δηλώνει αυτό που πιστεύετε, αυτό που σας έμαθαν να πιστεύετε και σίγουρα δεν δέχομαι ότι ο συγκεκριμένος κύριος είναι διανοούμενος!

Έτσι, τη εξερέσει εμού – τουλάχιστον απ’ όσο ξέρω – ολόκληρη η χώρα έσπευσε να παινεύσει αυτόν τον άνδρα μέσω περιοδικών, ΜΜΕ και άλλων λοιπών μη αρμόδιων μέσων να μιλήσουν για πνεύμα και νόηση. Και ο φθηνός λαουτζίκος, ο ευκολόπιστος, ο ακαλλιέργητος τα πίστεψε. Είναι έτσι όμως; Αλήθεια, απλώς αρνήθηκε ένα βραβείο (πράξη που επαινώ) ή στην ουσία εθορύβησε; Κατά τον ίδιον τρόπο που άλλοτε εθορύβησε κι ο Σαρτρ με το βραβείο Νόμπελ. Είναι άρνηση καθαρή και του ήθους ή μια προσπάθεια διαφήμισης εις το πρόσωπόν του; Το δεύτερο νομίζω και θα σας πω γιατί.

Καταρχάς ο άξιος και σοβαρός άνθρωπος δεν εθορυβεί, του αρκεί ένα «όχι» τηλεφωνικώς, όπως έκανε ο Παστερνάκ το ’58, όσο κι αν δέχθηκε πιέσεις, ακόμη και υπό την απειλή της εξορίας, να το πάρει! Ο Χριστιανόπουλος, εξέφρασε την άρνησή του μέσω του ΑΠΕ – ΜΠΕ*, πράγμα που δείχνει ότι ήθελε να το μάθει όσο το δυνατόν περισσότερος κόσμος. Και τα κατάφερε, καθώς ο θόρυβος είτε δια της αποδοχής είτε δια της μη αποδοχής παραμένει θόρυβος. Δώσε θόρυβο στον όχλο και πάρε του τη ψυχή!

Τόσα χρόνια, σας ερωτώ, που τον εθεωρούσατε πνευματικόν μεγάλο και διαννοούμενο, τρανό ποιητή, δεν είχατε καταλάβει το χαρακτήρα του κυρίου; Να σας θυμίσω το οπτικοακουστικό ντοκουμένο, στο οποίο διαβάζει το «Εναντίον», κείμενο του 1977;

Εμ, βέβαια το ξέρετε όλοι, τί σπουδαίος και ταπεινός άνθρωπος! Σας έχει μπερδέψει όμως ο οχετός του πνεύματος – ήδη από τότε – και δεν βλέπετε έναν γλοιώδη άνθρωπο, ατάλαντο κιόλας, αφού δεν διαβάζονται τα έργα του, να αναγιγνώσκει με ύφος Καρδιναλίου ένα κείμενο – έκθεση δημοτικού υπέρ του προσώπου του με τη φράση «Είμαι εναντίον…» επί δέκα φορές, θυμίζοντάς μας πόσο οψώνιον είναι. Αλήθεια, καλοί μου άνθρωποι, ο πραγματικά άξιος και ταπεινός λογοτέχνης βγαίνει να διαβάσει έτοιμες εκθέσεις για το πόσο άξιος και ανιδιοτελής είναι; «Η αποσιώπηση είναι η μισή αρχοντιά» γι΄ αυτές τις πράξεις. Για την ιστορία, την ίδια χρονιά που αρνήθηκε το Κρατικό Βραβείο, εναγορεύθη επίτιμος διδάκτωρ του τμήματος Φιλολογίας στο ΑΠΘ με τον ίδιο παρών. Αυτή δεν είναι τιμή «του δημοσίου»; Το κείμενο του ’77 το κάψατε κύριε Χριστιανόπουλε; Και σταματάει εδώ το ξεσκέπασμα νομίζετε; Πού να δείτε τί έγινε μετά την άρνηση του Κρατικού Βραβείου. Βέβαια, το θέμα είναι να το δείτε σε όλη του την αλήθεια το πράγμα κι όχι με τις γάζες της «ψευδοκουλτούρας». Ακολούθησαν συνεντεύξεις πολλές και αφιερώματα, όλοι το περιμέναμε κάτι τέτοιο να συμβεί. Σκέφθηκε όμως το “αν έπρεπε να συμβεί” ο ίδιος ο λογοτέχνης; Γιατί αν κάνω λάθος και η αρχική πρόθεσή του δεν ήταν να κάνει θόρυβο δια της αρνήσεως, τότε γιατί να πάρει σβάρνα όλα τα πάνελ, τις εφημερίδες και τα περιοδικά; Και όχι μόνο αυτό, αλλά αν κι εσείς θυμάστε τη συνέντευξή του στην Πόπη Τσαπανίδου, έδειχνε έναν κακό εαυτό, πάντα με το ύφος του Καρδιναλίου!

Μα λογικό, λογικό εξαπατημένε λαέ, αφού τα τελευταία χρόνια ο συγκεκριμένος ποιητής χτίζει ένα προφίλ τόσο ψεύτικο και γλοιώδες, που αηδιάζει τον κάθε ευσυνείδητο και σκεπτόμενο κριτικά άνθρωπο. Ο ίδιος κατέντησε να γίνεται εύκολα θυμητός ήδη σε πολλούς με τα εύσημα που του αποδίδονται τελευταίως ως του “απενεχοποιητή των κακών λέξεων μέσω της ποιήσεώς του”. Έτσι το διάβασα στη συνέντευξη που έδωσε στον Σταύρο Θεοδωράκη και το θυμήθηκα να το έχω διαβάσει και αλλού. Τον Χριστιανόπουλο περιμέναμε! Χωρίς σεξιστική διάθεση, ο λόγος του και τα γραπτά του θυμίζουν πούστη και συγχωρέστε με. Δεν μπορεί να πείσει η συγκεκριμένη φυσιογνωμία έτσι όπως χειρίζεται το λόγο (πιστέψτε με δηλώνει πολλά), όπως γράφει και συμπεριφέρετε ότι έχει το βάρος να ορθώνει λέξεις και να τις απενεχοποιεί, αυτός, από την προστυχιά της κοινωνίας! Αυτός που αλήθεια δεν έχει πρόβλημα να μιλήσει με “πρόστυχες” λέξεις, το κάνει όχι μόνο στην καθημερινή του ζωή, αλλά και στα έργα του φαίνεται ότι τις γράφει αλήθεια. Και όντως, η προσποιητή αθυροστομία του Ντίνου Χριστιανόπουλο κάνει τα ποιήματά του τελείως αδιάβαστα!

Εθορύβησε λοιπόν ο συγκεκριμένος διανοούμενος και ευθύς την επομένη ημέρα έδιναν κι έπαιρναν οι αφιερώσεις και οι προσφορές στα βιβλιοπωλεία και οι συνετεύξεις. Όλος ο λαός εθυμήθηκε την ποίηση και τις ηθικές αξίες ενός σπουδαίου ανθρώπου. Αλίμονο, στο πρόσωπό του εβρήκαν τις δικές τους ηθικές αξίες  και γι αυτό ο τόσος θαυμασμός. Κάπου σε μια πανεπιστημιακή εφημερίδα, λίγες ημέρες αργότερα, δέσποζε ένα άρθρο με τίτλο “2012, To Έτος Ντίνου Χριστιανόπουλου”. Μετά από όσα έγραψα, φανταστείτε τί ένιωσα, εγώ ένας φοιτητής του Ελληνικού Πανεπιστημίου, όταν διάβασα αυτό στην εφημερίδα που υποτίθεται αντιπροσωπεύει τον ανώτατο φορέα εκπαιδεύσεως και διαπαιδαγωγήσεώς μου!

Ας είναι, λοιπόν, ας κινούνται έτσι τα πράγματα στον πνευματικό και ακαδημαϊκό χώρο του 21ουαιώνα στην Ελλάδα. Βεβαίως όμως, έχω το δικαίωμα να εκφρασθώ και μέσω αυτής της εκφράσεώς μου ευελπιστώ να αφυπνιστούν πολλοί και κυρίως νέοι, γιατί πάμε κατά διαόλου κι αυτό είναι αλήθεια κατοχυρωμένη! Μπορεί η χώρα να καταφέρει να ορθοποδήσει κάποιον καιρό και να ξεπεράσει τις οικονομικές και πολιτικές της δυσκολίες, όμως όπως βλέπω τα πράγματα, η πνευματική κρίση θα συνεχίσει να υφίσταται. Οι άνθρωποι, όσοι θαυμάζουν τους δήθεν πνευματικούς, τους θεωρούν αξίες, παρά το ότι δεν τους έχουν διαβάσει κι ας λεν ότι έχουν διαβάσει. Και μέσα σε όλα έρχεται να προστεθεί κι αηδιαστική ευκαιριακή τους θύμηση, με “έτη” Καβάφη, Παπαδιαμάντη, Βρεττάκου κλπ. Κάτι τέτοιο δείχνει μόνο, για άλλην μια φορά, την πνευματική έκπτωση. Σε τέτοιο σημείο έχει φθάσει τούτη η “μόδα” τα τελευταία χρόνια, που η εφημερίδα του μεγαλύτερου Πανεπιστημίου της Ελλάδος ανακύρηξε μόνη της, για τις ανάγκες ενός άρθρου μισής σελίδος , το έτος 2012 “έτος Ντίνου Χριστιανόπουλου”. Για έναν θόρυβο, για ένα ψέμμα, για έναν ατάλαντο. Έτσι απλά!

* Aθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων

Δικός σας,

Κωσνταντίνος Αντωνίου, φοιτητής ΜΙΘΕ

Konstantinos Antoniou

http://about.me/konstantinosantoniou