Πρόσωπα - Της Ρίτσας Μασούρα

Να ’μαστε, λοιπόν, στο τέλος του δρόμου. Αυτουργοί της ψήφου. Παρελθόν και μέλλον ενωμένα σε δέκατα του δευτερολέπτου. Τόσο κρατάει η κίνηση στην κάλπη. Την ημέρα των εκλογών δεν έχει νόημα να γράψεις κάτι σχετικό. Ποιος θα σε διαβάσει; Ο καθένας, ειδικά σ’ αυτές τις φορτισμένες από μυθοπλασία εκλογές, θα κοιτάξει μέσα του. Θα αναζητήσει τα θέλω και τα πρέπει που του ταιριάζουν. Οι εφημερίδες δεν θα τον βοηθήσουν σε κάτι. Μπορεί απλώς να επιτείνουν την αγωνία του. Γιατί ο Ελληνας ψηφοφόρος έχει μεγάλη αγωνία, κι ας την κρύβει. Κι ας μιλάει για χαμένους παραδείσους, για παιδικά βασανισμένα χρόνια – πάντα ανάλογα με τις δικές του οικογενειακές εμπειρίες. Γι’ αυτό και επιλέγω να σταθώ ξανά στην Ευρώπη, θέλοντας να μεταφέρω τις σκέψεις σημαντικών Ευρωπαίων αναλυτών που εξετάζουν τη Γηραιά Ηπειρο κάτω από το δικό τους υποκειμενικό πρίσμα, παρότι μιλάμε για το μέλλον των Ευρωπαίων πολιτών. Ο τέλειος «χειρομάντης», πάντως, θα αναδειχθεί μέσα στους επόμενους μήνες.

Ο Γάλλος πολιτικός αναλυτής Ζακ Ατταλί (φωτ.) πιστεύει ότι παρότι οι Ευρωπαίοι δεν το βλέπουν, οι ίδιοι δαίμονες του παρελθόντος τους οδηγούν στις ίδιες τραγωδίες! Οπως τον 18ο αιώνα αρνούνταν να διακρίνουν την άνοδο του εθνικισμού, όντας απασχολημένοι με τον Διαφωτισμό και στη συνέχεια εξεπλάγησαν με τον 25ετή πόλεμο στην Ευρώπη, όπως αργότερα αρνήθηκαν να δουν την επιστροφή των ίδιων δαιμόνων, απασχολημένοι με την πρόοδό τους και εξεπλάγησαν με το λουτρό αίματος που ακολούθησε μέσα από δύο παγκόσμιους πολέμους, έτσι και τώρα κρύβουν το κεφάλι τους στην άμμο. Σήμερα η Ευρώπη θα έπρεπε να είναι μια «ευτυχισμένη» ήπειρος. Υψηλό βιοτικό επίπεδο, θεσμοθετημένο ενδιαφέρον για ίσες ευκαιρίες των Ευρωπαίων, ασφάλεια και κυρίως ελευθερία! Κι όμως, η μέθη αυξάνεται, η χιονοστιβάδα μεγαλώνει, ο καρκίνος διαχέεται.

Η ιστορία ήδη έχει γραφτεί: αφήνουμε την Ελλάδα να καταρρεύσει, δεν σώζουμε τις ισπανικές τράπεζες (τελικά εγκρίθηκαν τα κονδύλια) και παραμένουμε αδρανείς απέναντι σε μελλοντικές απαιτήσεις Ιταλίας και Γαλλίας. Ιδού πώς εξανεμίζονται αγώνες 60 χρόνων. Κι όμως, η επίδειξη αλληλεγγύης θα μπορούσε να αποδειχθεί σωτήρια. Η Γερμανία, ξεχνώντας τη γενναιοδωρία των άλλων γι’ αυτήν, μερικές δεκαετίες τώρα φέρει το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης, ενώ η Γαλλία την τελευταία πενταετία δεν αναφέρθηκε ποτέ στο μοναδικό θέμα που ενδιαφέρει: την ομοσπονδιοποίηση της Ευρώπης. Ισως γι’ αυτό, οι ιστορικοί του μέλλοντος, καταλήγει ο Ατταλί, θα γράψουν πως το δημοκρατικό ιδεώδες θυσιάστηκε στον βωμό της δικτατορίας του ατομικισμού.

Κι όμως, το κλίμα φάνταζε διαφορετικό στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Στο βιβλίο του Ρόμπερτ Κιοχέιν «After the Cold War» καταδεικνύεται η επιλογή των ευρωπαϊκών κρατών υπέρ μιας μεταξύ τους συνεργασίας. Και αυτή η επιλογή αφορά κυρίως τη Γερμανία. Το Βερολίνο επέλεξε να μοιραστεί την εθνική του κυριαρχία με τα μέλη της Ε. Ε. και μάλιστα τη στιγμή της επανένωσης. Αυτή η γερμανική επιλογή, γράφει ο Mario Telό (φωτ.) στο βιβλίο του «Η Ευρωπαϊκή Θεώρηση των Διεθνών Σχέσεων» και το απίστευτο άλμα της Ευρώπης είναι γεγονότα με τεράστια συμβολική διάσταση που ερμηνεύονται με βάση μια θεσμική δυναμική, ένα ευνοϊκότερο εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον και με βάση τις ίδιες τις επιλογές των κρατών. Η μαγική λέξη–κλειδί: επιλογές.

Πρόσφατα ο Γ. Φίσερ αναφώνησε ότι το ευρωπαϊκό μας σπίτι φλέγεται. Η Α. Μέρκελ δεν συμμερίζεται την άποψή του, αλλά αντιλαμβάνεται ότι η άβυσσος δεν είναι μακριά, απόδειξη ότι το περασμένο Σάββατο δύο γνωστοί αναλυτές, Ν. Ρουμπινί και Ν. Φέργκιουσον χρειάστηκε να απευθύνουν έκκληση προς την καγκελάριο, λέγοντας ότι «επιτέλους, κάτι πρέπει να γίνει». Κι αυτό το κάτι είναι η πολιτική ένωση της Ευρώπης. Η διαδικασία είναι επίπονη και προϋποθέτει την υπαγωγή όλων σε ένα αυστηρό γερμανικό πρόγραμμα και στο τέλος μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων, ο πυρήνας της οποίας θα εκπροσωπείται από τη σημερινή ένωση. Η Γερμανία οφείλει να αποδεχτεί την αλληλεγγύη και οι υπόλοιποι την αυστηρότητα αυτής της πορείας. Αραγε υπάρχει πλέον ο αναγκαίος χρόνος, είναι το πρώτο ερώτημα και το δεύτερο, θα είναι η Ελλάδα εντός ή θα υποδυθεί τον Σίσυφο της δικής της μυθολογίας; Κι όπως λέει ο Καμύ, ο Σίσυφος πληρώνει το τίμημα για τα γήινα πάθη!

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ