Κοινωνία χωρίς κανόνες... - Του Προκόπη Δούκα

Αυτή την εποχή τυχαίνει να είμαι μάρτυρας σε δύο δικαστήρια. Το ένα είναι κοντά στην παραγραφή, ο εκπρόσωπος της εταιρείας που παρανόμησε, μπορεί και να τη γλυτώσει, μετά από 5 η 6 αναβολές, έχω χάσει πια το λογαριασμό. Το άλλο είναι εργατικό, εξ αναβολής και αυτό, για μια αξιόλογη συνάδελφο, απολυμένη από εφημερίδα, που έμεινε έξω από έναν διαγωνισμό, εντελώς παράτυπα, γιατί ο τότε (ανεκδιήγητος) διευθυντής απαξίωσε εντελώς την υποχρέωση του να την αξιολογήσει εγγράφως, ως όφειλε. Ο λόγος ήταν οτι δεν ανήκε στον τομέα ευθύνης του, δεν την ήξερε, δεν ήταν ανάμεσα στα ρουσφέτια και τους κολλητούς που έπρεπε να προωθήσει - και άλλωστε “γιατί να κρατήσουμε μια έγκυο, αφού θα μας φύγει να πάει να γεννήσει”, κατά παράβαση φυσικά κάθε νομοθεσίας.

Τώρα, οι δίκες αυτές, θα πάνε κατά πάσα πιθανότητα στις ελληνικές καλένδες. Και για μια ακόμα φορά, χιλιάδες άνθρωποι δεν θα δουν (την όποια) δικαιοσύνη, δεν θα πάρουν τα δεδουλευμένα τους ή την αποζημίωση τους, δεν θα μπορέσουν να ανακάμψουν, έστω και προσωρινά, στην προσωπική τους ανηφόρα. Και πιθανότατα, θα δουν αυτούς που παρανόμησαν να τη γλυτώνουν. Κι αυτό, γιατί ένας κλάδος, που επ’ ουδενί δεν βρίσκεται (κατά μέσο όρο) στο επίπεδο που θα έπρεπε (όπως και πολλοί άλλοι κλάδοι βεβαίως), αρνείται να υποστεί αυτό που έχουμε υποστεί όλοι όσοι αμειβόμαστε από το δημόσιο, δηλαδή την κατακρήμνιση των αμοιβών μας. Μόνο που αυτοί έχουν, κατά μέσο όρο, πολύ καλύτερες αμοιβές, που κυμαίνονται κατά μέσο όρο, από τα 1900 ως τα 2500 (!) καθαρά, κατά παραδοχή και των ίδιων, χωρίς να έχουν απαραίτητα τις σπουδές ή τα προσόντα, που δικαιολογούν κάτι τέτοιο. Χώρια που έχουν τη δυνατότητα να απεργούν παρά το Σύνταγμα, ατιμωρητί.

Στον ιδιωτικό τομέα πάλι, που δεν διακρίνεται ούτε αυτός για τον επαγγελματισμό και την ευσυνειδησία του, μια ιστορία μου τραβάει την προσοχή. Νέα και φέρελπις κόρη βιομηχάνου, αγοράζει ραδιοφωνικό σταθμό, μέτριας ως ικανοποιητικής επιτυχίας. Προφανώς θέλει, με την ανάληψη των καθηκόντων της, να δείξει οτι έχει ένα όραμα, κάνοντας αλλαγές. Διώχνει δύο από τους πιο πετυχημένους παραγωγούς - και τους αντικαθιστά με ντουέτα “νέας γενιάς” (κανένα πρόβλημα με τους συγκεκριμένους ανθρώπους), αλλοιώνοντας και τον χαρακτήρα του μουσικού ραδιοφώνου, κάνοντας το μισό πρόγραμμα “talk radio”. Το επιχείρημα είναι η “ηλικιακή ανανέωση”. Κανείς σύμβουλος δεν βρίσκεται προφανώς να της μιλήσει για ομοιογένεια προϊόντος, προδιαγραφές επάρκειας λόγου και μουσικής, ταιριαστούς συνδυασμούς ώρας, αλλαγές που κρατούν το βέλτιστο και διώχνουν το ανεπαρκές. Κανείς δεν βρίσκεται γενικώς στο χώρο μας, να θέσει κριτήρια επαγγελματισμού: ΜΜΕ χωρίς άδειες, καριέρες χωρίς κανένα κριτήριο, πλήρης έλλειψη αξιοκρατίας και προδιαγραφών στο δημοσιογραφικό επάγγελμα...

Η απάντηση βεβαίως είναι οτι στον ιδιωτικό τομέα, ο καθείς πληρώνει τα λάθη του. Όμως, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Για παράδειγμα, η εκτεταμένη διαφθορά (αναζητήστε στο περιβάλλον σας, όσοι μπορείτε, πόσοι υπεύθυνοι προμηθειών μεγάλων εταιρειών διαλέγουν τους προμηθευτές, με βάση τη μίζα που θα λάβουν) καθιστά στρεβλή, μεταξύ πολλών άλλων παθογενειών, τη λειτουργία της αγοράς. Κολλητοί και ρουσφέτια δεν υπάρχουν μόνο στο δημόσιο, απαντώνται ευρέως και στον ιδιωτικό. Και η έλλειψη επαγγελματισμού είναι εμφανής, σε πολλούς τομείς, καθώς το βιογραφικό είναι πολλές φορές περιττή πολυτέλεια. “Ο άλλος είχε περισσότερα προσόντα, ήξερε και 5 (!) γλώσσες, αλλά προτίμησα εσένα γιατί ήσουν από γνωστό”, είπε πρόσφατα εργοδότης σε γυναίκα φίλου, που έμεινε εμβρόντητη. Για να μη μιλήσουμε για την ασυγκράτητη φοροδιαφυγή, που μόνο από τους ελεύθερους επαγγελματίες, υπερβαίνει τα μνημόνια.

Αυτό το “σύμπλεγμα” λοιπόν, δίνει την εικόνα μια κοινωνίας, όπου η (επιθυμητή και απαραίτητη) πολιτική και κοινωνική αντιπαράθεση δεν μοιάζει με τίποτε άλλο, παρά ένας πόλεμος φατριών, που ότι γουστάρει κάνει η κάθε μία. Αυτό χτίσαμε, από τη μεταπολίτευση και μετά - και δεν είναι μόνο το πολιτικό σύστημα που ευθύνεται. Κι αυτό, όχι μόνο γιατί λείπει ο απαραίτητος επαγγελματισμός και ευσυνειδησία στις περισσότερες (κακομαθημένες) επαγγελματικές τάξεις, αλλά γιατί απουσιάζει παντελώς ένα κοινωνικό συμβόλαιο, μια συμφωνία της πλειονότητας των πολιτών, οτι θα εργαστούν για το κοινό καλό και την προώθηση της πορείας της χώρας, με αξιολόγηση, κανόνες και προδιαγραφές. Η αίσθηση αυτή του κοινού συμφέροντος, είναι τώρα, περισσότερο παρά ποτέ, αναγκαία, αν θέλουμε να ορθοποδήσουμε.

Your painted smile