Η οργή του κ. Μόντι - Του Γιάνη Βαρουφάκη

Σε πρόσφατη δημόσια συζήτηση για την Κρίση του Ευρώ, αμέσως μετά την τοποθέτησή μου, ο προεδρεύων κ. Georges Ugeux είπε εύστοχα ότι το μόνο καλό αυτής της Κρίσης είναι ότι έχει σπάσει το μονοπώλιο των δημοσιογράφων καθώς τώρα πια οι πανεπιστημιακοί έχουμε αρχίσει να συμμετέχουμε ενεργά στην ενημέρωση, μέσα από συνεχή αρθογραφία (λογοδιάρροια θα πούνε, εύστοχα, κάποιοι). Δεν γνωρίζω αν αυτό είναι τελικά καλό αλλά, τέλος πάντων, θα μου επιτρέψετε να επιβεβαιώσω τον καλό συνάδελφο μεταφέροντάς σας σήμερα μια δική μου αποκλειστική πληροφορία από την Ρώμη.

Η πληροφορία αφορά συζήτηση την περασμένη βδομάδα που είχε ο ιταλός πρωθυπουργός με γνωστό μου, έμπιστο, πρόσωπο, το οποίο μου την μετέφερε την Παρασκευή που πέρασε. Η συζήτηση αφορούσε την διελκυστίνδα Γερμανίας-Ισπανίας. Να σας θυμίσω τι συμβαίνει: Τον Ιούνιο, στην Σύνοδο Κορυφής, ο κ. Μόντι έθεσε δυναμικά το θέμα (α) της αποσύνδεσης της τραπεζικής κρίσης από την κρίση χρέους, και (β) της χρηματοδότησης του δημόσιου χρέους της Ιταλίας και της Ισπανίας. Αφού ο κ. Μόντι εκτέθηκε, και προκάλεσε τον θυμό της κας Μέρκελ, τόλμησαν να τοποθετηυούν υπέρ του πρώτα ο Ραχόι, ο ισπανός πρωθυπουργός, και κατόπιν ο νέος γάλλος Πρόεδρος, ο κ. Ολάντ. Μπροστά σε αυτό το «λατινικό μέτωπο», η κα Μέρκελ έκανε πίσω. Έτσι είχαμε την συμφωνία του Ιουνίου – τη μοναδική συμφωνία, από τότε που ξέσπασε η Κρίση, που είχε μια λογική και υποσχόταν πειστικά να βοηθήσει στην καταπολέμισή της. Τι προέβλεπε;

Προέβλεπε (α) ότι οι ισπανικές τράπεζες, σε πρώτη φάση και αργότερα κι άλλες, θα επανακεφαλαιωποιηθούν με κεφάλαια του EFSF-ESM τα οποία δεν θα καταγραφούν στο δημόσιο χρέος της Ισπανίας (δίνοντας αναγκαίες ανάσες στην Μαδρίτη), και (β) ότι Ισπανία και Ιταλία θα χρηματοδοτούνταν άμεσα (με αγορές ομολόγων στην πρωτογενή αγορά) από το EFSF-ESM.

Τους καλοκαιρινούς μήνες που πέρασαν, η Γερμανία έκανε ό,τι μπορούσε για να ακυρώσει την συμφωνία αυτή. Ως προς το μέρος (α) της συμφωνίας, η γερμανική πλευρά επιμένει ότι αυτή η άμεση επανακεφαλαιωποίηση δεν μπορεί να γίνει πριν ενοποιηθεί το σύστημα επιτήρησης των τραπεζών της Ευρωζώνης (την ίδια ώρα που επιχειρηματολογεί εναντίον της ενοποίησής του!). Ως προς το (β), το πρόβλημα είναι ότι το EFSF-ESM απλά δεν διαθέτει τα αναγκαία κονδύλια για να βοηθήσει στην αναχρηματοδότηση των 3 τρις χρέους της Ιταλίας και της Ισπανίας. Για αυτό τον λόγο, στις αρχές Σεπτεμβρίου, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ κ. Ντράγκι, παρουσίασε το νέο πρόγραμμα ΟΜΤ αγοράς ομολόγων της Ισπανίας και της Ιταλίας στη δευτερογενή αγορά (βοηθώντας έτσι στην σμίκρυνση των spreads των χωρών αυτών, μια σμίκρυνση που το EFSF-ESM δεν έχει τους πόρους να πετύχει). Όμως, για να μπορέσει ο κ. Ντράγκι να πείσει τον Γερμανό κ. Άσμουσεν (μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ) να προσυπογράψει αυτό το πρόγραμμα, το ΟΜΤ, αναγκάστηκε να δεσμευτεί ότι για να γίνουν αυτές οι αγορές ισπανικών και ιταλικών ομολόγων, Ιταλία και Ισπανία πρέπει να αποδεχθούν από ένα Μνημόνιο έκαστη.

Η Ρώμη και η Μαδρίτη όμως αρνούνται να αιτηθούν Μνημονίου καθώς Μόντι και Ραχόι είναι έξαλλοι με την κα Μέρκελ. Γιατί; Επειδή τους ζητά να αποδεχθούν Μνημόνιο αλά ελληνικά παρά το γεγονός ότι έχει πάρει πίσω την συμφωνία της περί άμεσης επανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών τους από το EFSF-ESM – κάτι που καταδικάζει Ιταλία και Ισπανία σε μια τύχη ανάλογη με την δικής μας (εφόσον τελικά τα κεφάλαια που θα πάρουν οι τράπεζές τους προστεθούν στο δημόσιο χρέος τους).

Κάπως έτσι προέκυψε το σημερινό αδιέξοδο: Η Ισπανία, που έχει πιο άμεσο πρόβλημα από την Ιταλία, αρνείται να αιτηθεί Μνημόνιο (που αποτελεί προαπαιτούμενο για την ενεργοποίηση του προγράμματος ΟΜΤ εκ μέρους της ΕΚΤ υπέρ των ισπανικών ομολόγων) όσο η Γερμανία απαιτεί τα έξοδα επανακεφαλαιοποίησης των ισπανικών τραπεζών να καταγραφούν στο ισπανικό δημόσιο χρέος. Το ερώτημα είναι: Ποιος θα υποχωρήσει πρώτος; Ο κ. Ραχόι, αποδεχόμενος ένα ισπανικό Μνημόνιο χωρίς να ενεργοποιηθεί η Συμφωνία του Ιουνίου, με τα έξοδα επανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών να βαραίνουν το εθνικό χρέος, και την τραπεζική κρίση να ενισχύει την κρίση χρέους; Ή η κα Μέρκελ, αποδεχόμενη στην πράξη την Συμφωνία του Ιουνίου – την οποία συστηματικά υπονομεύει η γερμανική πλευρά από τότε που την υπέγραψε;

Αυτό είναι το μέγα ερώτημα των ημερών. Από την δική του μεριά, ο κ. Μόντι παρακολουθεί αυτό το δράμα με κομμένη την ανάσα. Έχει στηρίξει όλη του την πολιτική, έχει βάλει όλα του τα αυγά, στο καλάθι της Συμφωνίας του Ιουνίου. Ξέρει ότι αν ο κ. Ραχόι υποχωρήσει πρώτος, η Συμφωνία του Ιουνίου μας τελείωσε – και μαζί με την Συμφωνία του Ιουνίου «τελειώνει» και ο γιγάντιος αγώνας που δίνει μήνες τώρα να μην πτωχεύσει η Ιταλία – να παραμείνει εκτός του κλειού της τρόικας και των δεινών που 3 χρόνια τώρα γνωρίζουμε τόσο καλά στην Ελλάδα.

Και γιατί είναι οργισμένος ο κ. Μόντι; Αρχικά είχε απογοητευτεί από την κα Μέρκελ και ιδίως από τον υπουργό της επί των οικονομικών, τον κ. Schauble. Χαρακτηριστικά είπε στον συνομιλητή μου: «Δεν περίμενα να ανταμείψουν τις προσπάθειές μου έτσι.» Όμως δεν είχε νιώσει οργή απέναντι στην γερμανική κυβέρνηση. Οργή ένιωσε (τουλάχιστον την περασμένη εβδομάδα) απέναντι στον κ. Ραχόι, στον ισπανό ομόλογό του. Γιατί; Επειδή ήταν σίγουρος ότι ό ισπανός πρωθυπουργός τελικά θα ενδώσει στην Γερμανία, αποδεχόμενος Μνημόνιο χωρίς την ενεργοποίηση της Συμφωνίας του Ιουνίου. Τα λόγια του, που μου μετέφερε ο συνομιλητής του, ήταν: «Δεν του έχω καμία εμπιστοσύνη. Τον Ιούνιο με τα χίλια ζόρια συμπαραστάθηκε στην προσπάθειά μου να μην καταγραφούν τα κεφάλαια που θα πάρουν οι τράπεζές του στο χρέος του. Φοβάμαι πολύ ότι τώρα, παρόλο που η Ισπανία θα καταστραφεί αν κάνει κάτι τέτοιο, είναι έτοιμος να προσκυνήσει.»

Αυτά τα ολίγα για να ξέρουμε τι συμβαίνει στην κεντρική σκηνή του δράματος.

Το βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη "Κρίσης λεξιλόγιο" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποταμός.

Protagon.gr