Γιατί ΟΧΙ στα greeklish - Της Ιωάννας Βακάλη

Τα greeklish(greek-english) είναι μία πολύ πρόσφατη ανακάλυψη στη γλωσσική μας ιστορία. Στην ουσία δημιουργήθηκαν αποκλειστικά για να καλύψουν τις ανάγκες της άμεσης διαδικτυακής επικοινωνίας. Στην αρχή ξεκίνησαν λόγω της αδυναμίας κάποιων προγραμμάτων να υποστηρίξουν τους ελληνικούς χαρακτήρες και συνέχισαν λόγω ευκολίας αποτελώντας πια αυτονόητο κατεστημένο στη διαδικτυακή επικοινωνία.

Ενώ πια όλα τα προγράμματα έχουν ελληνικούς χαρακτήρες και είναι η πιο εύκολη διαδικασία να μετατρέψεις τους λατινικούς σε ελληνικούς πατώντας απλά alt ctrl ή ένα κλικ στο σημείο της γραμμής εργασιών που αφορά τη γλώσσα του γράφοντος, ένα μεγάλο ποσοστό εκείνων που γράφουν στο διαδίκτυο και ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με άμεσα μηνύματα, mails και σύγχρονο διάλογο(chat) επιλέγουν τους λατινικούς χαρακτήρες.

Οι λόγοι αρκετοί και διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Αν ρωτήσεις οι περισσότεροι από αυτούς που χρησιμοποιούν τα greeklish στην επικοινωνία τους το κάνουν για λόγους ευκολίας και ταχύτητας. Οι περισσότεροι ισχυρίζονται ότι τα greeklish είναι πολύ πιο εύκολα γιατί απλοποιούν την γραφή μια και δε χρειάζεται να ασχοληθείς με την τόσο δύσκολη(πράγματι) ελληνική ορθογραφία.

Και αυτό είναι αλήθεια. Όλα τα ει, οι ,η υ, ι  γίνονται i, τα αι και τα ε γίνονται e και τα ω και ο απλοποιούνται σε  o. Κάποιοι βεβαίως εφαρμόζουν τους ορθογραφικούς κανόνες της ελληνικής γραμματικής και με τα greeklish αλλά σίγουρα ξέρουν ότι τα λάθη τους θα κριθούν «ελαστικότερα»

Η συζήτηση περί της βλάβης –αν ασκείται κάποια βλάβη- στην ελληνική γλώσσα είναι εννοείται πολύ πρόσφατη.  Δεν ξέρουμε αν θα αποτελέσει ένα καινούργιο γλωσσικό ζήτημα όπως προέκυψε μεταξύ των δημοτικιστών και των υπέρμαχων της καθαρεύουσας κάποια χρόνια πριν, αλλά σίγουρα θα είναι ένα θέμα που θα απασχολήσει πολύ γλωσσολόγους, φιλολόγους αλλά και απλούς ανθρώπους που αγαπάνε τη γλώσσα τους.

Πριν χτυπήσουν τα πρώτα καμπανάκια κινδύνου από τους «ιθύνοντες φορείς»(υπουργείο Παιδείας; Πολιτισμού; Ακαδημία;) και δεδομένου ότι πιθανόν θα καθυστερήσουν για πολλούς λόγους  να το κάνουν, ας δούμε  λίγο το θέμα έχοντας τα απλά μας καθημερινά δεδομένα, χωρίς στατιστικές, αλλά με καθαρό νου και απλή κοινή λογική.

Γνωρίζουμε ότι στο σύγχρονο σχολείο προωθείται η χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Τα παιδιά εξοικειώνονται από πολύ νωρίς με αυτό το ελκυστικό εργαλείο. Δε θα αργήσει ο καιρός που τα νήπια θα πιάνουν πρώτα το ποντίκι και το πληκτρολόγιο και μετά το μολύβι και το στυλό. Όντως οι υπολογιστές προσφέρουν πολύ περισσότερες δυνατότητες  από το απλό χαρτί και μολύβι, είναι πιο προσιτά στα παιδιά, έχουν χρώμα που τους γοητεύει και πιο «παιγνιώδη» δομή.

Κάποια στιγμή όλα τα σχολικά βιβλία θα έχουν ψηφιακή μορφή και οι μαθητές όλων των σχολικών τάξεων θα καλούνται να διαβάσουν και να γράψουν τις εργασίες τους  στο laptop τους.

Ήδη για τις εργασίες τους οι πηγές πληροφοριών τους δεν είναι πια από έντυπες εγκυκλοπαίδειες αλλά ψηφιακές σελίδες γραμμένες κάποιες στα ελληνικά, κάποιες στα αγγλικά και κάποιες από αυτές στα greeklish.

Ο προβληματισμός τώρα έρχεται από μόνος του. Αν τα παιδιά μυηθούν στα greeklish, τόσο από την επαφή τους από τις ηλεκτρονικές σελίδες, όσο και από την επικοινωνία τους με συνομηλίκους μέσω chat, mail, sms και οποιουδήποτε άλλου γραπτού μέσου, τότε θα είναι επόμενο ότι η ελληνική γλώσσα σιγά σιγά θα φθίνει.

Είναι μέσα στα πλαίσια των αξιωμάτων  της γλωσσολογίας ότι η γλώσσα αλλάζει και εξελίσσεται και εμείς την ακολουθούμε. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για αυτό, ούτε να φέρουμε πίσω τα περασμένα. Το αβγό δε θα ξαναγίνει αυγό, το βράδυ μπορεί να είναι και βράδυ και βράδι και την άνοιξη θα τη θυμούνται λίγοι ως έαρ.

Από την άλλη είναι και μέσα στα πλαίσια της αγάπης μας για τη γλώσσα μας και τον πολιτισμό μας να προσπαθούμε να τα διαφυλάξουμε όσο μπορούμε. Αν δε χρησιμοποιούμε τη γλώσσα μας, απλώς θα την ξεχάσουμε. Θα γίνει ξένη και νεκρή  όπως είναι για κάποιους η αρχαία ελληνική. Αλλά η αλλοτρίωσή της και ο θάνατός της θα βαρύνει μόνο εμάς που την αφήσαμε και όχι τα χρόνια που πέρασαν και τις συνθήκες που την άλλαξαν.

Η ελληνική γλώσσα είναι μία υπέροχη γλώσσα. Ναι, έχει δύσκολη ορθογραφία. Δυσκολεύει ακόμη και ανθρώπους που ασχολούνται ενδελεχώς με αυτήν. Είναι όμως τόσο πολύτιμη, τόσο πλούσια, τόσο γεμάτη που οφείλουμε να τη διαφυλάξουμε.

Είναι καλό να γράφουμε στα ελληνικά. Και ας κάνουμε ορθογραφικά λάθη. Με την τριβή σιγά σιγά θα μάθουμε. Αν έχουμε αμφιβολίες ανοίγουμε το λεξικό ή βάζουμε τον ορθογραφικό έλεγχο να μας διορθώνει.

Αλλά και τα λάθη είναι όμορφα. Δείχνουν κάτι από εμάς που δεν είμαστε τέλειοι. Αλλά πάντα προσπαθούμε για το καλύτερο. Δεν τα παρατάμε με την πρώτη δυσκολία.

Μου ήρθαν στο μυαλό κάποιοι δίσκοι και κασέτες που αγοράζαμε τη δεκαετία του ογδόντα. Έγραφαν στο εξώφυλλο «Γκερλς τζαστ γόνα χαβ φαν, Σίντι Λόπερ» και «Λάικ Ε πρέιερ Μαντόνα»  Αστείο; Κιτς; Ε, κάπως έτσι είναι και τα γκρίκλις.