Έξυπνη ιδέα για Δημοκράτες και Ρεπουμπλικάνους

Όταν συνυπογράφουν οι Νομπελίστες οικονομολόγοι Kenneth Arrow και Robert Lucas οι υπόλοιποι οικονομολόγοι συνήθως κατεβάζουμε τα μολύβια.

Ένα άρθρο όχι μόνο για το μέλλον των ΗΠΑ αλλά και ολοκλήρου της Δύσης που αναδημοσιεύει σήμερα η πιο έγκυρη και πιο σημαντική οικονομική εφημερίδα της Ελλάδας ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Οι 12 Νομπελίστες που έχουν υπογράψει μέχρι στιγμής είναι οι Arrow, James Heckman, Finn Kydland, Lucas, Eric Maskin, Dale Mortensen, Roger Myerson, Edmund Phelps, Thomas Sargent, Vernon Smith, William Sharpe και Oliver Williamson.

Πάνος Ευαγγελόπουλος

Επίκουρος Καθηγητής

Τμήμα Οικονομικών Επιστημών

Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

A Truly Smart Idea Republicans and Democrats Actually Agree On (No, Seriously)

Του Peter Coy

Ανησυχούν οι Αμερικανοί για το οικονομικό μέλλον των παιδιών τους, των εγγονιών τους και των δισέγγονών τους; Ας προετοιμαστούν για ένα μεγάλο νούμερο. Βάσει των υπολογισμών ενός διακεκριμένου οικονομολόγου, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα μακροπρόθεσμο «δημοσιονομικό κενό» -τη διαφορά μεταξύ των αναμενόμενων μελλοντικών δαπανών και εσόδων- ύψους περίπου 200 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Αυτό ακούγεται σαν το είδος της πρόβλεψης που θα δέχονταν οι πολιτικοί που εστιάζουν στη συγκράτηση του προϋπολογισμού και θα "αφόριζαν" οι περισσότεροι Δημοκράτες. Στην πραγματικότητα, το δημοσιονομικό "κενό" είναι μια ανεξάρτητη λογιστική έννοια. Δώδεκα βραβευμένοι με Νόμπελ οικονομολόγοι έχουν "αγκαλιάσει" ένα νομοσχέδιο που προβλέπει τον επίσημο ετήσιο υπολογισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση (σε αντίθεση με το μέγεθος των 200 τρισ. δολαρίων που συνιστά μια πρόχειρη και ανεπίσημη εκτίμηση). Στους «φωτισμένους» υποστηρικτές του νομοσχεδίου, που σπάνια βρίσκουν κοινό έδαφος για πολιτικά ζητήματα, περιλαμβάνεται ο φιλελεύθερος Kenneth Arrow και ο συντηρητικός Robert Lucas.

Η εμφάνιση ενός τεράστιου δημοσιονομικού ελλείμματος σημαίνει ότι η Αμερική ξοδεύει περισσότερα από όσα βγάζει, αλλά δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η κυβέρνηση θα χρειαστεί άλλον ένα μεγάλο γύρο περικοπών, σε βάρος των κοινωνικών προγραμμάτων και του στρατού, με την έναρξη του νέου οικονομικού έτους την 1η Οκτωβρίου.

Ορισμένες δαπάνες αυτοεξυπηρετούνται σε μακροπρόθεσμη βάση με την ενίσχυση της ικανότητας της οικονομίας να παράγει ανάπτυξη και φορολογικά έσοδα. Η εκπαίδευση και οι υποδομές είναι δύο πιθανά παραδείγματα. Η ενίσχυση αυτού του είδους των δαπανών μπορεί στην πραγματικότητα να συρρικνώσει το μακροπρόθεσμο δημοσιονομικό έλλειμμα.

«Δεν είμαστε μια ομάδα που τάσσεται υπέρ του να μη δαπανάς. Είμαστε μια ομάδα που τάσσεται υπέρ του να δαπανάς έξυπνα», λέει ο Nick Troiano, συν-ιδρυτής της The Can Kicks Back, μια ομάδας στήριξης της νεολαίας που έχει συσπειρωθεί υπερ της νομοθεσίας.

Ο οικονομολόγος του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, Laurence Kotlikoff λέει ότι ο υπολογισμός του δημοσιονομικού ελλείμματος θα πυροδοτούσε "ώριμες" συζητήσεις σχετικά με το ποιες δαπάνες αξίζει να γίνονται.

«Δεν σημαίνει πως καμία επένδυση δεν μπορεί να πληρώσει για τον εαυτό της», λέει. «Θα επιδεινώσει το τάδε το δημοσιονομικό χάσμα; Αυτή είναι μια έξυπνη συζήτηση. Μπορούμε να το αντέξουμε οικονομικά εάν δεν πληρώνει για τον εαυτό του; Είναι ακριβώς αυτό που θα ρωτούσε ένας σοβαρός άνθρωπος.

Ο Kotlikoff είναι ο οικονομολόγος πίσω από την εκτίμηση για το δημοσιονομικό «κενό» των 200 τρισ. δολαρίων και ηγείται της εκτρατείας να πειστούν οι οικονομολόγοι –Νομπελίστες, της κυβέρνησης και άλλοι- να στηρίξουν το νομοσχέδιο.

Το νομοσχέδιο (Intergenerational Financial Obligations Reform Act ή Inform Act) έχει διακομματική στήριξη. Οι γερουσιαστές John Thune, ένας Ρεπουμπλικάνος από τη Νότια Ντακότα, και ο Tim Kaine, ένας Δημοκρατικός από τη Βιρτζίνια ήταν οι αρχικοί προωθητές. Στη Βουλή στηρίζεται από τους Jim Cooper, Δημοκρατικό από το Τενεσί και  Aaron Schock, Ρεπουμπλικάνο από το Ιλλινόις.

Οι 12 Νομπελίστες που έχουν υπογράψει μέχρι στιγμής είναι οι Arrow, James Heckman, Finn Kydland, Lucas, Eric Maskin, Dale Mortensen, Roger Myerson, Edmund Phelps, Thomas Sargent, Vernon Smith, William Sharpe και Oliver Williamson.

Παρά τη διακομματική στήριξη, το νομοσχέδιο μπορεί να αντιμετωπίσει δυσκολίες στο να τραβήξει την προσοχή του Κογκρέσου σε μια εποχή που Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι αγωνίζονται κόντρα σε πιο άμεσες απειλές, όπως μία πιθανή διακοπή των δραστηριοτήτων της κυβέρνησης ή μια χρεοκοπία του κράτους.

Το εν λόγω νομοσχέδιο θα απαιτούσε οι κυβερνητικές υπηρεσίες να προετοιμάσουν όχι μόνο ένα μέτρο αντιμετώπισης του δημοσιονομικού κενού, αλλά και μία πρόβλεψη που θα εκτιμά πόσο θα πρέπει οι μελλοντικές γενιές να πιεστούν (μέσω υψηλότερων φόρων ή / και μείωσης των δαπανών) ώστε να κλείσει το χάσμα. Το Κογκρέσο θα μπορούσε να ζητήσει από την εκτελεστική εξουσία να χρησιμοποιεί τις μεθόδους για να αξιολογήσει τη δημοσιονομική επίπτωση της προτεινόμενης νομοθεσίας. Ο Kotlikoff λέει ότι η Νορβηγία και η Ολλανδία Ήδη υπολογίζουν το φορολογικό κενό τους.

Το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι πολύ μεγαλύτερο από το χρέος που το κράτος έχει προς τους πολίτες, το οποίο αποτιμάται περίπου στα 11 τρισεκατομμύρια δολάρια, γιατί περιλαμβάνει περισσότερα πράγματα. Ουσιαστικά, είναι η αξία σε δολάρια σήμερα όλων των προβλεπόμενων μελλοντικών δαπανών, συμπεριλαμβανομένων των καταβολών του χρέους, μείον όλοι τις προβλέψεις μελλοντικών φόρων και άλλων εσόδων, στο αόριστο μέλλον.

Ο Kotlikoff τοποθέτησε το μακροπρόθεσμο δημοσιονομικό έλλειμμα στα 222 τρισεκατομμύρια δολάρια με στοιχεία έως το 2012 και εκτιμά ότι λόγω των φορολογικών αυξήσεων και των αυτόματων περικοπών δαπανών, η διαφορά κυμαίνεται πλέον στα 200 τρισ. δολ. Μια βελτίωση της τάξης των 22 εκατ. δολ. μέσα σε ένα χρόνο είναι εντυπωσιακή και δίνει ελπίδα. Παρόλα αυτά, το υπόλοιπο έλλειμμα είναι ίσο με το 10% του εθνικού ΑΕΠ κάθε χρόνο, επ΄ αόριστον. Εκτιμά ότι έχει ανέβει από περίπου περίπου 60 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2003.

«Έχουμε ξοδέψει τα χρήματα των παιδιών μας για κάποιες δεκαετίες», λέει ο Kotlikoff. «Είναι καιρός να αρχίσουμε να συμπεριφερόμαστε σαν ενήλικες».

Capital.gr