Μ΄αεροπλάνα και βαπόρια - Του Θάνου Τζήμερου*

Αυτό το άρθρο είναι γραμμένο από κάποιον που δεν μπορεί να υπογράψει με το όνομά του. Όχι, δεν είναι καταζητούμενος. Είναι γιατρός, χειρουργός σε νοσοκομείο του Αιγαίου, δραστήριο μέλος της «Δημιουργίας». Όμως, αν δημοσιεύσει επώνυμα απειλείται με πειθαρχική δίωξη! Όταν άλλα κράτη δίνουν κίνητρα στους υπαλλήλους τους να προτείνουν καινοτόμες ιδέες, ο ελληνικός δημοσιοϋπαλληλικός κώδικας απαγορεύει τη διατύπωση δημόσια τέτοιων προτάσεων διότι, τάχα μου, εκτίθεται η υπηρεσία! Βέβαια, όσες προτάσεις υποβάλλονται υπηρεσιακά, καταλήγουν στο καλάθι των αχρήστων.

Έτσι η δική μου υπογραφή είναι «για την αντιγραφή». Ελπίζω, κάποια στιγμή, και το κράτος να αντιγράψει τις απλές, πρακτικές, οικονομικές και αποτελεσματικές προτάσεις του.

Θ.Τ

Ο Μιχάλης είναι ένα παιδί 15 χρονών και ζει σε κάποιο νησί του Αιγαίου. Όπως πολλά παιδιά της ηλικίας του παίζει μπάσκετ. Πριν λίγες μέρες, κατά τη διάρκεια της προπόνησης γύρισε το πόδι του. Μεταφέρθηκε στο Αγροτικό ιατρείο του νησιού και εξετάστηκε από δύο γιατρούς: ένα παθολόγο και έναν αγροτικό γιατρό. Το πόδι ήταν πρησμένο και χρειαζόταν ακτινογραφία. Ακτινολογικό μηχάνημα υπάρχει στο νησί αλλά δεν υπάρχει χειριστής του μηχανήματος. Έτσι δεν έγινε ακτινογραφία. Το πόδι δέθηκε με ελαστικό επίδεσμο και οι γιατροί συμβούλευσαν τους γονείς να μεταβούν στο πλησιέστερο νοσοκομείο γιατί το πόδι μάλλον είχε σπάσει. Το πλησιέστερο νοσοκομείο βρίσκεται σε άλλο νησί το οποίο απέχει περίπου μια ώρα με το πλοίο. Για καλή τύχη του Μιχάλη, είχε πλοίο την ίδια ημέρα. Για ακόμη καλύτερή του τύχη ήταν και ο καιρός καλός. Έτσι ο Μιχάλης και οι δύο γονείς του μπήκαν στο πλοίο και έφτασαν στο διπλανό νησί όπου υπάρχει νοσοκομείο. Πήγαν στο τμήμα επειγόντων όπου έγινε ακτινογραφία. Το πόδι δεν είχε σπάσει αλλά, επειδή ήταν πρησμένο, τοποθετήθηκε νάρθηκας. Το βράδυ έμειναν σε ξενοδοχείο. Την επόμενη ημέρα πήραν και πάλι το πλοίο και επέστρεψαν στο νησί τους. Συνολικό κόστος: 6 ακτοπλοϊκά εισιτήρια, διανυκτέρευση 3 ατόμων σε ξενοδοχείο.

Συνηθισμένη ιστορία. Κομμάτι της καθημερινότητας των κατοίκων της νησιωτικής Ελλάδας. Μπορούσε αυτή η μικρή ιστορία να γραφτεί αλλιώς; Ας δούμε μια άλλη εκδοχή της:

Ο Μιχάλης μεταφέρεται στο αγροτικό ιατρείο όπου υπάρχει χειριστής του ακτινολογικού μηχανήματος. Ο χειριστής δεν είναι απαραίτητο να είναι ακτινολόγος, δηλαδή γιατρός. Μπορεί να είναι απόφοιτος ΤΕΙ ή ΙΕΚ ή να είναι ένας στρατιώτης που κάνει θητεία. Γίνονται οι ακτινογραφίες. Φυσικά αυτό δεν αρκεί γιατί θα πρέπει κάποιος να τις «διαβάσει». Το αγροτικό ιατρείο είναι συνδεδεμένο μέσω τηλεϊατρικής με το πλησιέστερο νοσοκομείο. Ο εφημερεύων ορθοπαιδικός του νοσοκομείου βλέπει τις ακτινογραφίες στον υπολογιστή, διαπιστώνει ότι δεν υπάρχει κάταγμα και συστήνει την τοποθέτηση νάρθηκα. Ο γιατρός του αγροτικού ιατρείου δεν είναι παθολόγος αλλά γενικός γιατρός, δηλαδή έχει εκπαιδευτεί στην τοποθέτηση νάρθηκα. Ο νάρθηκας τοποθετείται και ο Μιχάλης πηγαίνει στο σπίτι του. Κέρδος: 6 εισιτήρια και η διανυκτέρευση 3 ατόμων σε ξενοδοχείο, εκτός από το κέρδος για το σύστημα υγείας από την αποσυμφόρηση του «κεντρικού» νοσοκομείου.

Μετά από δύο εβδομάδες ο Μιχάλης θα πρέπει να επανεξεταστεί. Πηγαίνει στο αγροτικό ιατρείο όπου ο γιατρός, με ένα κινητό τηλέφωνο βγάζει φωτογραφίες το πόδι του. Οι φωτογραφίες προωθούνται με τον ίδιο τρόπο, μέσω τηλεϊατρικής (ή με e-mail ή με MMS) στον ορθοπαιδικό που εφημερεύει στο πλησιέστερο νοσοκομείο. Εκείνος διαπιστώνει ότι το οίδημα υποχώρησε. Συνιστά την αφαίρεση του νάρθηκα η οποία γίνεται από τον γενικό γιατρό στο νησί του Μιχάλη. Κέρδος: άλλα 6 εισιτήρια και άλλη μια διανυκτέρευση 3 ατόμων.

Δεν είναι η πρώτη φορά που παθαίνει ατύχημα ο Μιχάλης. Πριν δύο χρόνια είχε ένα σοβαρό τραυματισμό στο χέρι, αλλά τότε ο καιρός δεν ήταν καλός. Το νησί στο οποίο κατοικεί ήταν αποκλεισμένο. Τότε, για τη μεταφορά του έγινε αεροδιακομιδή. Το 2010 κάθε αεροδιακομιδή στοίχιζε στο ελληνικό Δημόσιο 14.397 ευρώ κατά μέσο όρο (δίωρη πτήση). Από αυτές, το 30% ήταν άσκοπες δηλαδή έφταναν στο Τμήμα Επειγόντων του κεντρικού νοσοκομείου όπου διαπιστώνονταν ότι δεν χρειάζονταν εισαγωγή. Άσκοπες αεροδιακομιδές γίνονται είτε λόγω έλλειψης εμπειρίας του γιατρού που τις ζητά είτε λόγω παρέμβασης πολιτικών και πολιτευτών, γεγονός πολύ συνηθισμένο στις μικρές κοινωνίες. Εκτός από το κόστος σε χρήματα, οι αεροδιακομιδές έχουν κοστίσει τη ζωή 14 ανθρώπων οι οποίοι σκοτώθηκαν σε 3 αεροπορικά δυστυχήματα.

Εάν ρωτήσεις τους νησιώτες ποια είναι τα δύο σπουδαιότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν θα απαντήσουν: η υγεία και οι συγκοινωνίες. Για την ακρίβεια, αυτό που τους απασχολεί πρωτίστως είναι η υγεία σε σχέση με τις συγκοινωνίες. Φοβούνται ότι, όταν θα παρουσιάσουν πρόβλημα υγείας και θα πρέπει να μεταφερθούν, δεν θα υπάρχει μεταφορικό μέσο. Γιατί το Αιγαίο δεν είναι μόνο για καλοκαιρινές διακοπές. Υπάρχει ζωή και το χειμώνα. Δύσκολη ζωή το χειμώνα. Υπάρχουν παιδιά χωρίς παιδίατρο. Υπάρχουν έγκυες χωρίς γυναικολόγο. Υπάρχουν χωριά ολόκληρα χωρίς αγροτικό γιατρό. Αλλά, επαρκής υγειονομική περίθαλψη στα μικρά νησιά δεν σημαίνει μετακίνησή των κατοίκων στο πλησιέστερο νοσοκομείο. Σημαίνει μηδενισμός της ανάγκης μετακίνησής τους. Τα προβλήματα υγείας των νησιωτών θα πρέπει να επιλύονται, κατά το δυνατόν, στον τόπο τους. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να συμφωνήσουμε σε 6 ελάχιστες προϋποθέσεις, οι οποίες αφορούν τα μικρά νησιά δηλαδή, εκείνα στα οποία δεν υπάρχει νοσοκομείο:

1. Σε κάθε μικρό νησί πρέπει να υπάρχει ένας γενικός γιατρός. Η γενική ιατρική είναι η ειδικότητα που μπορεί να έχει σφαιρική αντίληψη του συνόλου των προβλημάτων υγείας. Όχι η παθολογία.

2. Σε κάθε μικρό νησί πρέπει να υπάρχει ένας αγροτικός γιατρός. Συνεπικουρεί το γενικό γιατρό και μοιράζονται τις εφημερίες καθώς, ένας μόνο γιατρός δεν μπορεί να εργάζεται 24 ώρες το 24ωρο, 30 ημέρες το μήνα.

3. Σε κάθε μικρό νησί πρέπει να υπάρχει ένας χειριστής ακτινολογικού μηχανήματος, ο οποίος θα βγάζει ακτινογραφίες.

4. Σε κάθε μικρό νησί πρέπει να υπάρχει ένας παρασκευαστής που θα εκτελεί τις απλές εξετάσεις αίματος.

Με αυτό το ελάχιστο προσωπικό των 4 ατόμων καλύπτεται το μεγαλύτερο πλήθος των προβλημάτων υγείας. Υπολείπονται α) τα επείγοντα περιστατικά και β) τα χρόνια που απαιτούν αντιμετώπιση από ειδικό. Για αυτά απαιτούνται:

5. Σύνδεση του κάθε αγροτικού ιατρείου, μέσω τηλεϊατρικής, με το πλησιέστερο νοσοκομείο. Έτσι θα υπάρχει η δυνατότητα επικοινωνίας με γιατρό ειδικότητας, η παροχή οδηγιών για την αντιμετώπιση του επείγοντος περιστατικού και ο περιορισμός των άσκοπων διακομιδών.

6. Ανά τακτά διαστήματα (μία φορά κάθε 2 μήνες) ομάδα ειδικευμένων γιατρών επισκέπτεται κάθε μικρό νησί προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα χρόνια περιστατικά. Η αποστολή των γιατρών γίνεται από κάποιο νοσοκομείο, κατά προτίμηση (αλλά όχι απαραίτητα) το πλησιέστερο και γίνεται σε προγραμματισμένο χρόνο.

Εάν αυτές οι 6 ελάχιστες προϋποθέσεις ισχύσουν σε κάθε μικρό νησί, θα ελαχιστοποιηθεί η ανάγκη μετακίνησης των νησιωτών με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε χρόνο και χρήμα. Χρήμα τόσο των ιδιωτών όσο και των ασφαλιστικών ταμείων. Όμως το κύριο όφελος θα είναι η εγκατάσταση αισθήματος ασφάλειας. Αυτό το αίσθημα που δεν έχουν οι νησιώτες, ιδίως τους χειμερινούς μήνες. Αυτό το αίσθημα ασφάλειας που δεν το ένιωσαν οι γονείς του Μιχάλη.

Είχα δει το Μιχάλη πριν από ένα μήνα, στο νησί του. Ζωντανό παιδί, γεμάτο υγεία. Όταν χωρίσαμε μου είπε: «τα λέμε». Τον ξαναείδα τώρα, με το πρόβλημα του ποδιού του. Ήταν γελαστός. Μου είπε ότι είναι γρουσουζιά να λες σε γιατρό «τα λέμε» γιατί αυτό δείχνει πως θα τον χρειαστείς και πάλι. Μιχάλη, σου εύχομαι να ζήσεις για πάντα στον τόπο σου. Να δημιουργήσεις. Να συμμετέχεις στα κοινά και να στηρίζεις ιδέες που πρεσβεύουν την κοινή λογική. Την κοινή λογική που λέει ότι τα προβλήματα υγείας θα πρέπει να αντιμετωπίζονται επί τόπου, χωρίς άσκοπες μετακινήσεις. Χωρίς σπατάλη χρήματος. Χωρίς να μπαίνουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές.

Τα λέμε. Ως πότε θα τα λέμε, όμως, χωρίς να τα κάνουμε;

*Ιδρυτής και πρόεδρος της πολιτικής κίνησης «Δημιουργία, ξανά!»

Πηγή: Athens Voice