Το «μεγάλο πάρτι» των κατασκευαστών

Αυτό το οποίο συμβαίνει με τους οδικούς άξονες που κατασκευάζονται με το μοντέλο της σύμβασης παραχώρησης δεν έχει προηγούμενο.

Την ώρα που η αγορά έχει ξεμείνει από ρευστότητα, οι κατασκευαστές εισπράττουν δισεκατομμύρια ευρώ από το κράτος και εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από διόδια. Το «γαλαντόμο» Δημόσιο έχει  καταβάλει στις κοινοπραξίες που υλοποιούν τους 5 οδικούς άξονες πάνω από 1,5 δισ. ευρώ (από το 2008 έως τον Οκτώβριο του 2012), οι 3 κοινοπραξίες (Ολυμπία Οδός, Μορέας, Νέα Οδός) έχουν συνολικά εισπράξει διόδια άνω των 855 εκατ. ευρώ, και εάν προσθέσουμε και τις άλλες δύο (Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου και Κεντρική Οδός), το ποσό υπερβαίνει κατά πολύ το 1-1,1 δισ. ευρώ.

Από το Δεκέμβριο μέχρι σήμερα οι τέσσερις κοινοπραξίες των έργων έχουν λάβει με την μορφή χρηματοδοτικής συμβολής και αποζημιώσεων περίπου 900 εκατ. ευρώ. Εξ αυτών τουλάχιστον 258 εκ. ευρώ αφορούν μόνο αποζημιώσεις κατασκευαστών -παραχωρησιούχων που δόθηκαν με διαδοχικές αποφάσεις της κυβέρνησης τον τελευταίο χρόνο. Στο πρώτο τρίμηνο του 2014 πιστοποιήθηκαν νέες εργασίες κατά μήκος των οδικών αξόνων ύψους 95 εκατ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με τις προβλέψεις στο δεύτερο τρίμηνο θα ξεπεράσουν τα 205,5 εκατ. ευρώ. Ποσά που φαντάζουν προκλητικά, ιδίως σε μια χρονική περίοδο όπου η χώρα και οι πολίτες της δίνουν μάχη επιβίωσης.

Το Δημόσιο, δηλαδή όλοι εμείς, χρυσοπληρώνει έργα τα οποία είναι εργοτάξια, στα οποία έχουν σταματήσει οι εργασίες εδώ και δύο χρόνια, και ουδείς μπορεί να προδικάσει ποια εξ αυτών θα προχωρήσουν κανονικά αλλά και με ποιο τεχνικό αντικείμενο. Επιβεβαιώνεται, λοιπόν, για μια ακόμα φορά ότι το κράτος είναι… δεμένο χειροπόδαρα, ότι οι συμβάσεις είναι κομμένες και ραμμένες στα μέτρα των κοινοπραξιών, ότι το Δημόσιο σπεύδει να δώσει δισεκατομμύρια στους κατασκευαστές, όχι μόνο μέσω της χρηματοδοτικής συμβολής για τα έργα, αλλά και λόγω ρητρών και αποζημιώσεων για καθυστερήσεις και μέσω «χαριστικών» συμπληρωματικών εργασιών.

Μόνο για την Ολυμπία Οδό, δηλαδή το Κόρινθος-Πάτρα, η αποζημίωση για δαπάνες και έξοδα λόγω των καθυστερήσεων στην έναρξη παραχώρησης ανήλθε σε 91 εκατ. ευρώ, από τα οποία μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2012 είχαν πληρωθεί 74,8 εκατ. ευρώ. Στον αυτοκινητόδρομο το Δημόσιο έχει καταβάλει 242 εκατ. ευρώ, κάτι παραπάνω από το 30% του συνόλου (607 εκατ. ευρώ), όταν δεν έχει παραδοθεί ούτε ένα νέο τμήμα. Επιπλέον, έχει πληρώσει 9,13 εκατ. για συμπληρωματικές αρχαιολογικές εργασίες και θα δώσει άλλα 12 εκατ. ευρώ για πρόσθετες εργασίες. Τα δε έσοδα από τα διόδια ανέρχονται σε 366,89 εκατ. ευρώ! Η Ολυμπία Οδός, δηλαδή, έχει συνολικά λάβει από το Δημόσιο 343,8 εκατ. ευρώ, ενώ έχει κατασκευάσει το 28,9% του έργου. Οι δαπάνες για απαλλοτριώσεις ανήλθαν σε 201 εκατ. ευρώ.

Αντίστοιχη δαπάνη για καθυστερήσεις στην έναρξη παραχώρησης συνολικού ύψους 68,4 εκατ. ευρώ κατέβαλε το Δημόσιο στην κοινοπραξία Μορέας για το «Κόρινθος-Τρίπολη-Καλαμάτα», από τα οποία μέχρι το προαναφερόμενο διάστημα είχαν πληρωθεί 58,26 εκατ. ευρώ. Στα έργα θα πρέπει να προστεθούν και συμπληρωματικές εργασίες 13 εκατ. ευρώ. Οσον αφορά στη χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου έως τώρα έχουν καταβληθεί 271,7 εκατ. ευρώ και υπολείπονται 70,2 εκατ. ευρώ. Δηλαδή ο Μορέας έχει λάβει συνολικά 353,1 εκατ. ευρώ από Δημόσιο, συν 114,5 εκατ. ευρώ από διόδια. Στα 70 εκατ. ευρώ ανήλθαν οι απαλλοτριώσεις, ενώ εκκρεμούν άλλες τουλάχιστον 50 περιπτώσεις.

Οσον αφορά στην κοινοπραξία Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου (Μαλιακός-Κλειδί), στα 44 εκατ. ευρώ έχουν ανέλθει οι απαλλοτριώσεις, ενώ η χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου ύψους 296,4 εκατ. ευρώ έχει ήδη καταβληθεί. Επιπλέον, χάρη σε μια… συμπληρωματική σύμβαση, στην κοινοπραξία δόθηκε το ποσό-μαμούθ των 169 εκατ. ευρώ για την κατασκευή λωρίδας έκτακτης ανάγκης σε σήραγγες. Αξιοσημείωτο είναι ότι για τη σύμβαση αυτή, το Ελληνικό Δημόσιο έχει ήδη πληρώσει τα 161 εκατ. ευρώ. Αρα, συνολικά η κοινοπραξία έχει λάβει από το κράτος 457 εκατ. ευρώ, έχοντας κατασκευάσει 75% του έργου. Δεν δόθηκαν στοιχεία για διόδια.

Σχετικά με την κοινοπραξία Νέα Οδός (Ιόνια Οδός και το τμήμα Σκάρφεια-Μεταμόρφωση) καταγράφονται τα μεγαλύτερα έσοδα από τα διόδια από την ημερομηνία έναρξης παραχώρησης μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2012, ήτοι 374,1 εκατ. ευρώ. Οι απαλλοτριώσεις ανήλθαν μέχρι τώρα στα 56 εκατ. ευρώ στην Ιόνια Οδό (Αντίρριο-Γιάννενα). Οσον αφορά στη χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου, έχουν καταβληθεί 139,5 εκατ. ευρώ και απομένουν 220,5 εκατ. ευρώ. Δεν έχουμε εδώ συμπληρωματικές συμβάσεις, αλλά εκκρεμεί μια διαιτησία. Εχει γίνει μόλις το 30,5% του έργου.

Για την αμφιβόλου βιωσιμότητας Κεντρική Οδό (Ε 65), έχει κατασκευαστεί το 17% του έργου, ενώ η χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου είναι στα 517 εκατ. ευρώ και ήδη έχουν δοθεί 139,5 εκατ. ευρώ, συν 5 εκατ. ευρώ τόκοι για καθυστέρηση καταβολή της! Επίσης, τον περασμένο Νοέμβριο η κοινοπραξία έλαβε 20,7 εκατ. ευρώ αποζημίωση για μη έγκαιρη παράδοση χώρων από το Δημόσιο! Αρα, έχει λάβει ήδη συνολικά 165,2 εκατ. ευρώ.
Σοφοκλέους 10