Τα νέα «αγκάθια» πριν τη μείωση του χρέους

Δύσκολα τεστ και δύο τετ α τετ με την τρόικα, τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο, περιμένουν την κυβέρνηση, πριν αρχίσει η ουσιαστική συζήτηση για τη νέα διευθέτηση του χρέους και για το χρηματοδοτικό κενό της διετίας 2015-2016.

Πάντως, το Μέγαρο Μαξίμου βλέπει προς το παρόν το θέμα σε στενά προεκλογικό ορίζοντα και «ποντάρει» πολλά στη συνεδρίαση του Eurogroup, στις 5 Μαΐου, από την οποία περιμένει μια πολιτική δήλωση, για την εκκίνηση της συζήτησης για το χρέος.

Η χθεσινή επικύρωση των... greek statistics για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2013 από την Eurostat μπορεί να μην εκπλήρωσε τις προσδοκίες που είχε δημιουργήσει αρχικά η κυβέρνηση για πλεόνασμα 3 δισ. ευρώ (σύμφωνα με τον τρόπο υπολογισμού της τρόικας), αλλά επιβεβαιώνει ότι πετύχαμε πέρυσι ένα πλεόνασμα ύψους 1,5 δισ. ευρώ (πάντα σύμφωνα με τη μεθοδολογία υπολογισμού της τρόικας), το οποίο, σύμφωνα με την κυβέρνηση πρέπει να ανοίξει το δρόμο για να συζητηθεί η νέα διευθέτηση του χρέους.

Ο Γιάννης Στουρνάρας, μετά τη συνάντηση που είχε χθες με τον Πρωθυπουργό, ερωτήθηκε αν «μετρά ο χρόνος αντίστροφα για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους» και απάντησε ότι «μετά από τέσσερα πολύ δύσκολα χρόνια η Ελλάδα στάθηκε όρθια, στάθηκε στα πόδια της και ατενίζουμε το μέλλον πια, με πολύ μεγαλύτερη αισιοδοξία. Όλα τα άλλα, όπως ξέρετε, είναι κανονισμένα στις συμφωνίες που έχουμε κάνει». Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, για το χρονοδιάγραμμα της νέας διαπραγμάτευσης, τόνισε: «Σημασία έχει ότι πετύχαμε το πρωτογενές πλεόνασμα, ότι πηγαίνουμε πολύ καλά. Αυτό έχει σημασία. Όλα τα άλλα προβλέπονται στις συμφωνίες που έχουν γίνει μέχρι τώρα».

Από την πλευρά των Ευρωπαίων εταίρων και δανειστών, όμως, όπως φάνηκε καθαρά από τις χθεσινές δηλώσεις του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επαναλαμβάνονται σταθερά όσα είχε δηλώσει ο προεδρεύων του Eurogroup, Γ. Ντάιζενμπλουμ, στο πρόσφατο Eurogroup του Ζαππείου. Ότι, δηλαδή, η διαπραγμάτευση για το χρέος θα διεξαχθεί στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, με στόχο να ολοκληρωθεί προς το τέλος της χρονιάς, αφού θα έχουν γίνει γνωστά και τα τεστ αντοχής για τις τράπεζες, όπως δήλωσε, επίσης από την Αθήνα, η Άνγκελα Μέρκελ.

Στην πραγματικότητα, όπως αναφέρουν πηγές που γνωρίζουν καλά το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, οι Ευρωπαίοι δεν αντιμετωπίζουν το θέμα της διευθέτησης του χρέους σαν ένα... done deal, σαν μια «παροχή» προς την Ελλάδα, που θα έλθει αυτόματα, μετά την επικύρωση του πρωτογενούς πλεονάσματος, αλλά σαν ένα «δώρο», που θα έλθει μόνο όταν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αποσπάσουν όσο το δυνατόν περισσότερες δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις και πρόσθετα μέτρα.

Άλλωστε, οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν ότι στους επόμενους μήνες, που θα κριθεί και η διευθέτηση του χρέους, θα έχουν μια τελευταία μεγάλη ευκαιρία για να επιβάλλουν στην ελληνική κυβέρνηση την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων, αφού πλέον οι δόσεις των ευρωπαϊκών δανείων εξαντλούνται και η εκταμίευσή τους δεν θα μπορεί να αξιοποιηθεί σαν μοχλός πίεσης στην Αθήνα.

Άλλωστε, όπως θυμίζουν οι ίδιες πηγές, η συμφωνία του Νοεμβρίου 2012, για τη νέα ελάφρυνση του χρέους, δεν είναι μονοσήμαντη, όπως θέλουν να την παρουσιάζουν οι κυβερνώντες. Θέτει δύο όρους για να αρχίσει η σχετική συζήτηση: να πετύχει η Ελλάδα διατηρήσιμα πρωτογενή πλεονάσματα, αλλά και να συμμορφωθεί πλήρως με τις δεσμεύσεις που απορρέουν από το μνημόνιο. Το πλεόνασμα, λοιπόν, είναι αναγκαία προϋπόθεση, όχι όμως και ικανή για να οδηγήσει από μόνη της στον... παράδεισο της αναδιάρθρωσης του χρέους.

Σε αυτό ακριβώς το σημείο υπεισέρχεται ο παράγοντας... τρόικα, που καλείται να γνωμοδοτήσει προς το Eurogroup όχι μόνο αν είναι διατηρήσιμο το περσινό πλεόνασμα (περί αυτού δεν φαίνεται να υπάρχουν αντιρρήσεις), αλλά και για το βαθμό συμμόρφωσης της κυβέρνησης με το μνημόνιο. Η τρόικα θα φθάσει για πρώτη φορά, μετά τις εκλογές, στην Αθήνα, τον Ιούνιο, για μια σύντομη επίσκεψη συλλογής στοιχείων, όπως έχει πει ο επικεφαλής της, Πόουλ Τόμσεν. Αυτά τα στοιχεία θα αξιοποιηθούν για να διαμορφωθεί η εισήγηση προς το Eurogroup σχετικά με τη δημοσιονομική κατάσταση και τη βιωσιμότητα του χρέους.

Η επόμενη, πολύ πιο δύσκολη για την κυβέρνηση, επίσκεψη της τρόικας αναμένεται τον Σεπτέμβριο, όπου θα γίνει και η πλήρης αξιολόγηση του βαθμού συμμόρφωσης της κυβέρνησης με όσα ορίζει το αναθεωρημένο μνημόνιο, που αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα αύριο και θα περιλαμβάνει σειρά δράσεων, πολλές από τις οποίες σκοπίμως κρατήθηκαν από την κυβέρνηση στο «σκοτάδι», εν μέσω της προεκλογικής περιόδου (π.χ.: νέα μελέτη βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος και λήψη αναγκαίων μέτρων προσαρμογής -βλ. μειώσεις συντάξεων).

Με αυτά τα δεδομένα, φαίνεται ότι ο δρόμος προς τη νέα διευθέτηση του χρέους, που από τους περισσότερους αναλυτές αμφισβητείται, ούτως ή άλλως, αν θα είναι αποτελεσματική, είναι στρωμένος με αρκετά «αγκάθια». Ακόμη και το Eurogroup της 5ης Μαΐου, που φυσικά θα προσπαθήσει να υποστηρίξει πολιτικά την κυβέρνηση, ενόψει ενός δύσκολου εκλογικού αγώνα, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα κάνει μια «καθαρή» δήλωση, που θα πιστοποιεί ότι έρχεται η νέα ελάφρυνση χρέους, αλλά πιθανότατα θα προχωρήσει σε μια δήλωση με αρκετές υποσημειώσεις και αστερίσκους...
Σοφοκλέους 10