Μαρία Βοναπάρτη, η Eλληνίδα πριγκίπισσα που έσωσε τον Φρόυντ από τους Ναζί

Η Μαρία Βοναπάρτη, η γαλλίδα ανιψιά του Ναπολέοντα, παντρεύτηκε τον Πρίγκιπα Γεώργιο της Ελλάδας το 1907, στην Αθήνα.

Ζει με τον Ελληνα πρίγκηπα στο Παρίσι

Είχε ένα ένδοξο όνομα αφού καταγόταν από τον Ναπολέοντα, ένα πλούσιο πατέρα κι αναζητούσε έναν άνδρα που θα την έκανε ευτυχισμένη, αλλά θα είχε και κάποιους τίτλους που έλειπαν από την οικογένειά της.
Η συμφωνία κλείστηκε μεταξύ του πατέρα της και του υποψηφίου γαμπρού που ήταν ο πρίγκιπας Γεώργιος της Ελλάδας. Για να δώσουν τα χέρια χρειάστηκε ο Γεώργιος να παραιτηθεί κάθε δικαιώματος επάνω στη περιουσία της νύφης. Ο γάμος έγινε το 1907 και από το 1909 το ζεύγος εγκαταστάθηκε στο Παρίσι αφού ο Βενιζέλος δεν ήθελε στα πόδια του τον πρίγκιπα με τον οποίο μάλωνε στη Κρήτη.

Μια βαθύπλουτη Βοναπάρτη

Η Μαρία Βοναπάρτη ήταν μικρανηψιά του Ναπολέοντα Α΄ της Γαλλίας. Ήταν κόρη του Ρολάνδου Βοναπάρτη και της Μαρί Φελιξ Μπλάνκ. Ο παππούς της ήταν ο Πιέρ Ναπολέων Βοναπάρτης, γιος του Λουσιέν Βοναπάρτη, και ανιψιός του Ναπολέοντα. Ο παππούς της, από τη μητέρα της, ήταν ο Φραγκίσκος Μπλανκ, ο μεγαλύτερος κατασκευαστής ακινήτων του Μόντε Κάρλο. Γεννήθηκε στο Σαιν Κλου, προάστιο των Παρισίων, στη Γαλλία. Η μητέρα της πέθανε κατά τη γέννηση της Μαρίας.

Αλλαζε εραστές σαν τα πουκάμισα

Είχαν δύο παιδιά, τον Πρίγκιπα Πέτρο (1908-1980) και τη Πριγκίπισσα Ευγενία (1910-1988) κι από νωρίς άρχισε να έχει προβλήματα. Η πρώτη της αντίδραση ήταν να αλλάζει εραστές σαν τα πουκάμισα κι ανάμεσα τους ήταν διάσημοι όπως ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Αριστείδης Μπριάντ (1862-1932), ο γαλλοπολωνός ψυχαναλυτής Ρούντολφ Λόβενστάϊν (1898-1976). Ωσπου ανακάλυψε τον Σίγμουντ Φρόυντ τον άνθρωπο που εφάρμοσε και θεμελίωσε την ψυχανάλυση.

Με τον πρίγκιπα Γεώργιο και τα δυό τους παιδιά:

Δεν ήταν όμορφη με την κλασική έννοια, αλλά ήταν πολύ έξυπνη και πολύ μπροστά από την εποχή της:

Η Μαρία Βοναπάρτη ανακαλύπτει την ψυχανάλυση

Η Μαρία Βοναπάρτη ανακάλυψε την «Εισαγωγή στην Ψυχανάλυση» του Φρόυντ στο προσκέφαλο του ετοιμοθάνατου πατέρα της το 1924. Την επόμενη χρονιά φεύγει για τη Βιέννη, για να κάνει ανάλυση με τον Φρόυντ. Θα γίνει μια πιστή μαθήτρια, μια αφοσιωμένη φίλη και η πρέσβειρά του στη Γαλλία. Εκείνος θα της χαρίσει ένα από τα δαχτυλίδι που φορούσαν τα μέλη της Επιτροπής.
Το 1926 η Μαρία Βοναπάρτη θα συμμετέχει στην ίδρυση της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας του Παρισιού. Θα γράψει πολλά άρθρα και μια σημαντική μελέτη για τον Εντγκαρ Αλλαν Πόε, την οποία θα προλογίσει ο Φρόυντ. Πολλά έργα του Φρόυντ θα γίνουν γνωστά πρώτα στη Γαλλία, χάρη στις πρώτες μεταφράσεις της Μαρίας Βοναπάρτη.
Λίγα χρόνια μετά το θάνατο του Βίλχελμ Φλις, οι επιστολές της μεγάλης αλληλογραφίας του με τον Φρόυντ καθώς και το χειρόγραφο του σχεδίου για μια επιστημονική ψυχολογία, καταλήγουν σ'ένα βιβλιοπωλείο του Βερολίνου. Ειδοποιείται τότε η Μαρία Βοναπάρτη, η οποία ξαναγοράζει τα έγγραφα με την συγκατάθεση του Φρόυντ, έτσι ώστε να μην πέσουν σε οποιαδήποτε χέρι. Ο Φρόυντ θα ήθελε προφανώς να καταστραφούν, η Μαρία Βοναπάρτη όμως επέμενε να διατηρηθούν. Θα δημοσιευθούν μόνο μετά το θάνατο του Φρόυντ, με την άδεια της κόρης του Αννας.

Η Μαρία Βοναπάρτη κρατάει αγκαζέ τον Φρόυντ

Η πανέξυπνη πριγίπισσα κινείται και σώζει τον Φρόυντ

Το 1938, η Μαρία Βοναπάρτη με τη βοήθεια του αμερικανού πρέσβη, Ουλιλιαμ Μπούλιτ, θα προσπαθήσει ώστε ο Φρόυντ και οι δικοί του να εγκαταλείψουν τη ναζιστική Αυστρία.
Οι Ναζί με την είσοδό τους στην Αυστρία δήμευσαν την περιουσία της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας της Βιέννης, αλλά και το διαμέρισμα του Φρόϊντ. Η Βοναπάρτη έδωσε 4.824 δολάρια σε διάφορους αξιωματούχους για να εξασφαλίσει την άδεια εξόδου του δασκάλου από τη Βιέννη.
Ο Φρόυντ γνώριζε προσωπικά τον Μπούλιτ. Είχαν δουλέψει μαζί πάνω σε μια μελέτη για τον πρόεδρο Γούντροου Ουίλσον. Παρά τις επιφυλάξεις που διατηρούσε ο Φρόυντ σχετικά με την αναχώρησή του από την Αυστρία, θα πεισθεί τελικά, την ημέρα που η Γκεστάπο θα συλλάβει την κόρη του Αννα για ανάκριση.
Μετά από κάποιες τυπικές διαδικασίες που διήρκησαν τρεις μήνες, ο Φρόυντ, η Μάρθα και η Αννα φτάνουν με το Οριεντ Εξπρές στο Παρίσι, όπου θα τους υποδεχθούν στο σταθμό Gare de l'Est η Μαρία Βοναπάρτη και ο πρέσβης Μπούλιτ.
Μετά από μια σύντομη διαμονή στην κατοικία της πριγκίπισσας στο Σεν Κλου, εγκαταλείπουν το Παρίσι για το Λονδίνο.
Αργότερα η Μαρία Βοναπάρτη θα προσβληθεί από λευχαιμία και θα πεθάνει στο Σαν Τροπέ της Νότιας Γαλλίας το 1962.

Η Βοναπάρτη στο γραφείο του Φρόυντ τον φωτογραφίζει:

Με τον Φρόυντ στο Λονδίνο. Ο Φρόυντ είναι ξαπλωμένος στο βάθος

Πληροφορίες από το βιβλίο "Φρόυντ: What's on a man's mind" των Rene Major και Chantal Talagrand σε μετάφραση Ελένης Κουκούλη και Αννας Πίγκου, εκδόσεις Κασταλία 2009