Η σημασία του ΠΑΣΟΚ-Κεντροαριστερού χώρου μεταπολεμικά, μεταπολιτευτικά και σήμερα

του Βασίλη Βασιλειάδη, Κοινωνιολόγου


Eνας καλός πολιτικός αναλυτής δεν δαιμονοποιεί και δεν βάζει μονόπλευρο αρνητικο συναίσθημα για το ΠΑΣΟΚ-Ελιά : ουσιαστικά, πολιτικό μισος.

1. Μια πιό νηφάλια προσέγγιση - που ένας κοινωνιολόγος έχει εκπαιδευτεί
για να διαθέτει - λέει οτι το ΠΑΣΟΚ, ο κυρίαρχος της Μεταπολίτευσης,
σε μια περίοδο που η ΝΔ ήταν ...βασικά ένα κόμμα συμφεροντολογικών ψήφων
με πλήρη αδυναμία να εμπνεύσει ιδεολογικά την ανήσυχη νέα γενιά, συνένωσε
τον κεντροαριστερό χώρο, έστω κάτω απο λαικιστικά συνθήματα και πολιτικές, ενσωμάτωσε τον κόσμο του ηττημένου ΕΑΜ αναγνωρίζοντας τον ως Εθνική Αντίσταση, έδειξε τα όρια και τις συνέπειες ενός ισχυρού κρατικού συνδικαλισμού και της ανάληψης των βαρών των προβληματικών επιχειρήσεων απο το Κράτος, ακολούθησε μια πολιτική αύξησης των εισοδημάτων και αποτροπής της ανεργίας σε μια περίοδο υψηλού πληθωρισμού, με μια αξιοθαύμαστα αδογμάτιστη προσαρμοστικότητα, παράλληλα διατηρώντας μια υπερήφανη -βάσει των περιορισμένων δυνατοτήτων μας- πολιτική ανάσχεσης της τουρκικής επιθετικότητας.

2. Σήμερα, με την αναγωγή του ως το κατεξοχήν ''κόμμα της ''επικατάρατης'' αναδρομικά Μεταπολίτευσης'' -μετά την ''επικατάρατη'' επίσης αναδρομικά μεταπολεμική ''Δεξιά'' - ''των Μνημονίων, και των λαμόγιων'', το ΠΑΣΟΚ
τιμωρείται απο τους οργισμένους 'καλομαθημένους' στις παροχές ψηφοφόρους
του με εγκατάλειψη προς τον λαικίζοντα ΣΥΡΙΖΑ, και ο κεντροαριστερός χώρος στέκει διαλυμένος και 'λεηλατημένος' εκλογικά για μια άλλη μια φορά, με επικίνδυνες συνέπειες πόλωσης για τον Τόπο.

3. Θυμίζω οτι ο μεγαλύτερος πολιτικός χώρος απο πλευράς ιδεολογικών
πιστεύω μεταπολεμικά στην Ελλάδα ήταν ο κεντροαριστερός, ο οποίος κάλυπτε
την συντριπτική πλειοψηφία των Εαμοελασιτών οπαδών και παράλληλα μεγάλο μέρος του τότε Κέντρου -Σοφιανόπουλος, Παπανδρέου, Πλαστήρας κλπ.
Ομως η ηγεμονιστική πολιτική του ΚΚΕ, ο φόβος της κομμουνιστικής
επικράτησης, έσπρωξε στην επιβολή των μειοψηφικών απόλυτα
αντι-κομμουνιστικών δυνάμεων εις βάρος των πλειονοτικών κεντρώων,
διαλλακτικά αντι-κομμουνιστικών και 'συνοδοιποριακών, όπως φάνηκε με τα αποτελέσματα των Εκλογών και του Δημοψηφίασματος του 1946.
Δηλ σε μια χώρα με συντριπτική πλειοψηφία δημοκρατών κεντροαριστερών
ετέθη εκ των πραγμάτων τότε το εκβιαστικό δίλημμα ''Η ΚΚΕ ή Βασιλιάς'',
και δεδομένου οτι αυτή φανερά είχε αφεθεί στην δυτική σφαίρα επιρροής,
'επέλεξε' το μη χείρον, ''Βασιλιά''.

4. Ξανά το 1958 βρέθηκε το Κέντρο διασπασμένο με εκλογικό σύστημα πλειοψηφικό. Ετσι οι κεντροαριστερές ψήφοι διαμαρτυρίας στην πολιτική
''λιτότητα για υψηλές δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές'' του Καραμανλή,
σε μια εποχή ψυχροπολεμικής πόλωσης που δεν ευνοούσε το ΚΚΕ, αντί
να πάνε σε κεντρώο κόμμα πήγαν στην ΕΔΑ, κόμμα -προσωπείο του απαγορευμένου ΚΚΕ, καθιστώντας την αξιωματική αντιπολίτευση, και
ανοίγοντας τον δρόμο σε πολιτικές ανωμαλίες, διότι ευλόγως οι
μετεμφυλιακοί νικητές δεν ηταν διατεθειμένοι να επιτρέψουν ένα νέο
ΕΑΜ υπό ΚΚΕ καθοδήγηση να διεκδικήσει έστω δια των εκλογών
την εξουσία αξιοποιώντας την μάζα των τότε ψήφων διαμαρτυρίας κατά της ''λιτότητας για την ανάπτυξη'' [που θυμίζει πολύ το σήμερα].

5. Αρχικά ευνοήθηκε η ανάδειξη της Ενωσης Κέντρου, αλλά όταν
θεωρήθηκε οτι αυτή δια του Ανδρέα Παπανδρέου θα μπορούσε να
γίνει ένα άλλο κεντροαριστερό ΕΑΜ, έστω με την ΕΔΑ-ΚΚΕ χώρια,
ο δρόμος για δικτατορία έγινε αγώνας δρόμου, και τον πληρώσαμε
με την 7 χρονη τυραννία.

6. Οι συνθηκες της πτώσης της Χούντας έφεραν και την Κεντροδεξιά μετά
τον Καραμανλή σε κρίση, ακόμα και τις αστικές κεντρώες δυνάμεις. Είχε
ξαναέλθει η ώρα μιας μαζικής Κεντροαριστεράς παράταξης, αυτής που
ζητούσε ο Τόπος απο την επαύριο της Κατοχής, αλλά δύο φορές
η 'κομμουνιστική απειλή' είχε αποτρέψει, το 1946 και το 1967.
Το ερώτημα ήταν αν αυτή θα ποδηγετούνταν, όπως το 1946 απο την
κομμουνιστική αριστερά, ή θα μπορούσε να σταθεί μονη στα πόδια της,
βάζοντας την τελευταία στην μειονοτική της γωνία.

7. Το 1967 ο Ανδρέας είχε εκτιμηθεί ως ένας πιθανός Κερένσκι, γι'αυτό
και δεν επετράπησαν οι εκλογές του 1967. Αλλά το 1981 θεωρήθηκε
ως κυρίαρχη προσωπικότητα που θα ηγούνταν μιας Κεντροαριστεράς
ανεξάρτητης απο κομμουνιστική ποδηγέτηση ή επιρροή, κι έτσι κι
αποδείχτηκε σε όλη την διάρκεια της Μεταπολίτευσης. Με άλλα λόγια,
η ισχυρή προσωπικότητα του Ανδρέα επέτρεψε στο 'κεντροαριστερό όνειρο'
της ελληνικής κοινωνίας να λάμψει, να το 'χορτάσει' για μια ολόκληρη γενιά,
με τις όποιες συνέπειες, θετικές ή αρνητικές.

8. Η υποβάθμιση λογω εκλογικής τιμωρίας του ΠΑΣΟΚ στην εποχή
των Μνημονίων οδήγησε μεγάλο μέρος του κεντροαριστερού χώρου
στην αγκαλιά του νεοκομμουνιστικού ΣΥΡΙΖΑ, δηλ στην επανασύσταση
ενός κομμουνιστικού πόλου εξουσίας λόγω διάλυσης για ακόμη μία φορά
του κεντροαριστερού χώρου και ηγεμόνευσης του απο την σταθερά
μειοψηφική κομμουνιστική αριστερά. Παράλληλα η εκλογική τιμωρία της μνημονιακής ΝΔ πήρε την μορφή της ανάδειξης μιας νεοναζιστικής
Ακροδεξιάς.
Δηλ έχουμε λόγω της Κρισης την επανασύσταση του σκηνικού του 1946:
μια ισχυρή ακροδεξιά, ένα αδύναμο Κέντρο, ένα νεο-κομμουνιστικό κόμμα ηγεμονεύον μια 7πλάσια απο τον πυρήνα των κομμουνιστών οπαδών του κεντροαριστερή ψήφο.

9. Αυτη η επελθούσα πόλωση εν μέσω Κρίσης απειλεί την ορθή διαχείριση
της για την υπέρβαση της με ξανά της προοπτική της χρεωκοπίας και
του Grexit. Παράλληλα, παρά την σταθερά μειοψηφική κομμουνιστική
μερίδα, δεν αποκλείεται, εάν ο ΣΥΡΙΖΑ σχημάτιζε κυβέρνηση, ο στενός
στελεχικός κομμουνιστικός πυρήνας του να αποτολμούσε τυχοδιωκτικές
πολιτικές, οι οποίες θα οδηγούσαν την χώρα στην χρεωκοπία αλλά και σε
ένα ακόμη εμφύλιο διχασμό.

10. Πιστεύω να ανέδειξα αρκούντως την σημασία ενός ακηδεμόνευτου κεντροαριστερού χώρου και του ρόλου του ΠΑΣΟΚ σε όλη την Μεταπολίτευση.
Τα περί ''αλητείας'' και ''αλητών'' Πασόκων πόσο irrelevant πλέον ακούγονται.