Τα κυκλώματα λυμαίνονται την αγορά ακινήτων - Σαρώνουν οι απατεώνες

Του Βασίλη Σ. Κανέλλη

Πεδίον... απάτης λαμπρόν αναδεικνύεται ένας ακόμη κλάδος της οικονομίας, η αγορά ακινήτων. Όπως και στις περισσότερες οικονομικές δραστηριότητες έτσι και στην κτηματαγορά η... πενία τέχνας κατεργάζεται και σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν πολλοί ευφάνταστοι τρόποι εξαπάτησης.

Η κρίση στην κτηματαγορά διαρκεί πάνω από 6 χρόνια, χιλιάδες σπίτια είναι απούλητα και ανοίγονται έτσι πολλές «ευκαιρίες» για τους επιτήδειους να εκμεταλλευτούν και αγοραστές και πωλητές. Οι επαγγελματίες του κλάδου, πιστοποιημένοι κτηματομεσίτες, εργολάβοι οικοδομών, ιδιοκτήτες αλλά και σύμβουλοι ακινήτων εφιστούν την προσοχή για τις κομπίνες που στήνουν διάφοροι με αντικείμενο εκμετάλλευσης τα ακίνητα και απευθυνόμενοι σε ανυποψίαστους πολίτες.

Πριν από μερικές ημέρες δόθηκαν στη δημοσιότητα φωτογραφίες και στοιχεία ενός 59χρονου στη Θεσσαλονίκη, ο οποίος είχε κάνει το πιο... συνηθισμένο κόλπο στην κτηματαγορά. Ο συγκεκριμένος απατεώνας από τον Δεκέμβριο του 2013 έως τον Ιούνιο του 2014, εντόπιζε από αγγελίες διαμερίσματα προς μίσθωση, παρουσιαζόταν στους εκμισθωτές ως υποψήφιος μισθωτής -επικαλούμενος πολλές φορές ότι δήθεν είναι δικαστικός λειτουργός- καταφέρνοντας έτσι να τους αποσπά τα κλειδιά, χωρίς να καταβάλει κάποια προκαταβολή, ενώ στη συνέχεια εντόπιζε υποψήφιους μισθωτές, στους οποίους παρουσιάζονταν ως δήθεν ιδιοκτήτης -εκμισθωτής των διαμερισμάτων και τους αποσπούσε διάφορα χρηματικά ποσά, ως προκαταβολή μισθωμάτων.

Ανάλογες καταγγελίες έχουν γίνει από ιδιοκτήτες σπιτιών, κυρίως ηλικιωμένων οι οποίοι έπεσαν θύματα απάτης από αγνώστους. Οι συγκεκριμένοι τους προσεγγίζουν από αγγελίες, ενοικιάζουν τα ακίνητα δίνοντας μια μικρή προκαταβολή και στη συνέχεια δεν πληρώνουν για τουλάχιστον έξι μήνες το μίσθωμα. Πολλές φορές έχουν δώσει ψεύτικα στοιχεία και εκμεταλλεύονται τη βραδύτητα με την οποία δρα η ελληνική δικαιοσύνη σχετικά με την έξωσή τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως αναφέρουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων, δύο στους τρεις κακοπληρωτές σήμερα είναι κατ' επάγγελμα φεσατζήδες. «Επαγγελματίες απατεώνες ενοικιάζουν ένα σπίτι, πληρώνουν ένα ενοίκιο και μένουν για 6 -12 μήνες χωρίς να ξαναπληρώσουν. Στη συνέχεια φεύγουν και μισθώνουν άλλο ακίνητο», τονίζουν χαρακτηριστικά και εφιστούν την προσοχή, ειδικά σε ηλικιωμένους ιδιοκτήτες.

Πέρυσι, τρία άτομα είχαν συστήσει εγκληματική ομάδα και κατάφεραν να εξαπατήσουν αγοραστές και να τους πουλήσουν ακίνητο στην περιοχή της Βάρκιζας Αττικής, που δεν τους ανήκε, έναντι υψηλού χρηματικού ποσού.

Οι κομπίνες

Ένας εκ των τριών παρουσιαζόταν ως ιδιοκτήτης του ακινήτου και χρησιμοποιώντας δελτίο ταυτότητας (προϊόν υφαρπαγής) με τα στοιχεία του πραγματικού κατόχου του ακινήτου, εξαπατώντας τον πελάτη. Τέτοιες περιπτώσεις εξαπάτησης υπάρχουν αρκετές και πρέπει οι πωλητές ακινήτων αλλά και οι αγοραστές να προσέχουν με ποιους συνεργάζονται για να ολοκληρώσουν μια αγοραπωλησία. Ωστόσο, οι πιο σοβαρές απάτες έχουν να κάνουν με τις αγοραπωλησίες ακινήτων. Στην αγορά λειτουργούν ολόκληρα κυκλώματα που στήνουν απάτες για τους ίδιους ή για λογαριασμό άλλων. Σε αρκετές περιπτώσεις επιτήδειοι που εκπροσωπούν ανθρώπους οι οποίοι έχουν ρευστό, επιχειρούν να αγοράσουν «κοψοχρονιά» την περιουσία των πολιτών εκμεταλλευόμενοι τις οικονομικές δυσκολίες. Στο διαδίκτυο κυκλοφορούν αγγελίες οι οποίες αναφέρουν ότι παρέχεται άμεσα ρευστό σε όσους ιδιοκτήτες δεχθούν να πουλήσουν ακίνητα κάτω από την αντικειμενική τους αξία, χωρίς καμιά σοβαρή εκτίμηση και με μοναδικό ζημιωμένο τον πωλητή. Οι «παραμεσίτες» υπόσχονται ότι θα πάρουν τα ακίνητα των πωλητών και θα κλείσουν τη συμφωνία μέσα σε διάστημα 3-4 ημερών και με μετρητά, προσφέροντας ωστόσο πολύ χαμηλά τιμήματα. Αποφεύγουν να χρησιμοποιούν επαγγελματίες μεσίτες και εκτιμητές που είναι σε θέση να εκτιμήσουν την αξία των ακινήτων κι έτσι εκμεταλλεύονται τις οικονομικές δυσκολίες των πωλητών.

Το δέλεαρ

Χαρακτηριστική είναι η ακόλουθη αγγελία: «Αναλαμβάνουμε να αγοράσουμε τοις μετρητοίς το ακίνητό σας, σε τιμή κάτω της αντικειμενικής, χωρίς καθυστερήσεις και χρονοβόρες διαδικασίες, που θα απαξίωναν την τιμή του. Ακόμα και αν το ακίνητό σας είναι παλαιάς κατασκευής, χρήζει ανακαίνισης κ.λπ., εμείς το αγοράζουμε άμεσα σε οποιαδήποτε κατάσταση».

Το κύκλωμα που «τρώει» τα ακίνητα σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές υπόσχεται επίσης σίγουρους πελάτες από το εξωτερικό και μάλιστα έχει προσεγγίσει ιδιοκτήτες εξοχικών ζητώντας τους να τα αγοράσουν για λογαριασμό ξένων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα «κοράκια» που έχουν πέσει πάνω στη χειμαζόμενη κτηματαγορά έχουν πετύχει ήδη κάποιες αγοραπωλησίες που είναι μεν νόμιμες, ωστόσο, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική αξία της περιουσίας. Μοιάζουν με «δημοπρασίες» μόνο που συνήθως η τιμή είναι εξαιρετικά χαμηλή. Υπόσχονται συμβόλαια με ταχύτατες διαδικασίες έτσι ώστε να «εξυπηρετούν» τους πολίτες που έχουν ανάγκη από χρήματα και ταυτόχρονα να μην του δίνουν την ευκαιρία να πετύχει καλύτερους αγοραστές που θα τους προσφέρουν μια τιμή που θα είναι πιο κοντά στην πραγματική αξία της περιουσίας τους.

Μια δεύτερη απάτη που λαμβάνει χώρα στην κτηματαγορά είναι η υπόσχεση διάφορων επιτήδειων για χορήγηση δανείων με... ενέχυρο το ακίνητο. Το φαινόμενο έχει επεκταθεί σε όλη την Ελλάδα την τελευταία διετία, με τους «πονηρούς» να προσεγγίζουν απελπισμένους ιδιοκτήτες ακινήτων και τους προσφέρουν ρευστότητα με ενέχυρο κάποιο περιουσιακό στοιχείο. Εχουν γίνει καταγγελίες μάλιστα για την ύπαρξη προσυμφώνων όπου ο ιδιοκτήτης παραχωρεί το ακίνητο ως εγγύηση κι αν δεν εξοφλήσει το ποσό που πήρε με υψηλό συνήθως επιτόκιο, χάνει το σπίτι του κάνοντας οριστικά συμβόλαια παραχώρησης στους «δανειστές».

Κι εδώ εφιστάται η προσοχή σε όσους προσεγγίζουν απελπισμένους πολίτες που αναζητούν ρευστό διότι πρόκειται για ολόκληρα κυκλώματα που λειτουργούν ως «παρατράπεζες» και δανείζουν με τρελά επιτόκια πιέζοντας συνεχώς τους δανειολήπτες να πληρώσουν και παίρνοντάς τους την περιουσία.

Τα «μαύρα»

Υπάρχει και η προσέγγιση των ιδιοκτητών ακινήτων που βρίσκονται στα όρια του... πλειστηριασμού. Προκειμένου να μη χάσουν την περιουσία τους δέχονται να τα παραχωρήσουν σε τιμή κάτω από την αντικειμενική αξία και να πληρώσουν τα χρέη τους. Τέλος, σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας υπάρχουν και πολλοί «παραμεσίτες» οι οποίοι εργάζονται παράνομα. Τις τελευταίες εβδομάδες, ειδικά στη Θεσσαλονίκη, μεσίτες που έχουν καταθέσει τις άδειες και έχουν διαγραφεί από τους Συλλόγους τους συνεχίζουν να δουλεύουν χωρίς να φαίνονται πουθενά και πληρώνονται με «μαύρα» για τις υπηρεσίες τους. Η έξαρση της παραμεσιτείας είναι μεγάλη καθώς χιλιάδες μεσίτες διαγράφηκαν τα τελευταία χρόνια, όμως, συνεχίζουν να εργάζονται πολλοί από αυτούς χωρίς να πληρώνουν φόρους και ασφαλιστικές εισφορές. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ήδη η Επιθεώρηση Εργασίας έχει κάνει ελέγχους σε μεγάλες μεσιτικές εταιρείες κι έχει πιάσει «λαβράκια». Δηλαδή συνεργάτες που δεν έχουν δηλωθεί ποτέ, δεν ασφαλίζονται πουθενά και αμείβονται χωρίς κανένα επίσημο συμβόλαιο.

Ενοικιαστήρια σε... δολάρια και «μαύρες» βίλες

Στα κόλπα που έχουν αποκαλυφθεί τα τελευταία χρόνια υπάρχουν και μερικά ευφάνταστα και περίεργα. Όπως, για παράδειγμα, συμβόλαια ενοικίασης, διαμερισμάτων και επαγγελματικών χώρων με όρους που στόχο έχουν να διασφαλίσουν το εισόδημα του ιδιοκτήτη, αλλά που είναι εκτός λογικής και νομιμότητας. Στο συμβόλαιο το μηνιαίο ενοίκιο αναγράφεται και σε ευρώ και δολάρια, ενώ υπάρχει ο όρος ότι σε περίπτωση μεταβολής του επίσημου νομίσματος της χώρας (π.χ. επιστροφή στη δραχμή, αν χρεοκοπήσει η χώρα) τότε το μίσθωμα θα υπολογίζεται με βάση την εκάστοτε τρέχουσα ισοτιμία του ελληνικού νομίσματος προς το αμερικανικό δολάριο για τα υπόλοιπα χρόνια της μίσθωσης. Νομικοί χαρακτήρισαν παράνομα τα συμβόλαια και εφιστούν την προσοχή.

Άλλη παράνομη διαδικασία είναι η μετατροπή ισογείων καταστημάτων σε γειτονιές που έχουν απαξιωθεί εμπορικά να αλλάζουν χρήση. Πολλά μετατρέπονται σε αποθήκες, ενώ άλλα σε χώρους στάθμευσης και είτε ενοικιάζονται με 100-300 ευρώ τον μήνα είτε πωλούνται 20-30 χιλιάδες ευρώ, χωρίς φυσικά το ελληνικό δημόσιο να γνωρίζει οτιδήποτε για την αλλαγή.

Τέλος, εκατομμύρια ευρώ χάνει κάθε χρόνο το κράτος από τις ενοικιάσεις κατοικιών που δεν δηλώνονται ποτέ και δεν φορολογούνται ποτέ ή στην καλύτερη περίπτωση η φορολόγηση γίνεται επί εικονικών ποσών. Χαρακτηριστική περίπτωση οι «μαύρες» βίλες που ενοικιάζονται, αλλά τα ενοίκια δεν δηλώνονται ποτέ. Οι απώλειες για τον τουριστικό κλάδο υπολογίζεται σε 1 δισ. ευρώ ετησίως. Η νέα «μόδα» που έχει κερδίσει τους ιδιοκτήτες και τους μισθωτούς είναι η εικονική δήλωση των μισθωμάτων, δηλαδή η συμφωνία για μικρό μίσθωμα που αναγράφεται στο συμβόλαιο, αλλά ο ιδιοκτήτης έχει πολλαπλάσια οφέλη.

Εκτιμάται ότι τουλάχιστον 7 στους 10 ιδιοκτήτες ακινήτων και ανάλογο ποσοστό ενοικιαστών, κάνουν κρυφές συμφωνίες για τα ενοίκια που θα δηλώνουν στην εφορία και τα «μαύρα» που θα δίνονται. Επίσης, μεγάλο μέρος των συμφωνιών «κάτω από το τραπέζι» έχει κι άλλες παραμέτρους, όπως π.χ. η καταβολή ελάχιστου ή μηδενικού ενοικίου αλλά η πληρωμή όλων των φόρων, τελών ή λογαριασμών που υποχρεούται να πληρώνει ο ιδιοκτήτης.

Ημερησία