Το «όχι» σε νέο μνημόνιο και... η γκάφα Χαρδούβελη

Αποφασισμένος να πείσει την Α. Μέρκελ ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται νέο δάνειο και τρίτο μνημόνιο, αλλά μπορεί να αντλήσει χρηματοδότηση από τις αγορές και από το «σεντούκι» του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας είναι ο πρωθυπουργός, Α. Σαμαράς.

Όμως, ο υπουργός Οικονομικών, Γκ. Χαρδούβελης, έσπειρε για λίγες ώρες σύγχυση, την Παρασκευή, με δηλώσεις του στο “Bloomberg” και χρειάσθηκε να διανεμηθεί διορθωτική δήλωσή του, για να «ευθυγραμμισθούν» οι θέσεις του με αυτές του Μαξίμου.

Στη συνάντηση με τη γερμανίδα καγκελάριο, ο πρωθυπουργός έχει μια πολύ δύσκολη αποστολή: καλείται να πείσει ότι το «κακό παιδί» της ευρωζώνης, η Ελλάδα, μπορεί να πορευθεί στο δρόμο της... αρετής, χωρίς επιτήρηση της τρόικας, αλλά και να κατακτήσει σε τέτοιο βαθμό την εμπιστοσύνη των αγορών, ώστε να καλύψει πλήρως από ιδιωτικές πηγές το χρηματοδοτικό κενό του 2015.

Η χρηματοδοτική εξίσωση, όπως την περιγράφει η ελληνική πλευρά, έχει ως εξής: αν η κυβέρνηση διακόψει πρόωρα, στο τέλος του 2014, τη χρηματοδότηση από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ώστε να διαλυθεί και η τρόικα, θα στερηθεί δάνεια συνολικού ύψους 16 δισ. ευρώ. Αυτό το ποσό θα προστεθεί στο χρηματοδοτικό κενό του επόμενου χρόνου, που από την κυβέρνηση υπολογίζεται ότι δεν ξεπερνά τα 10 δισ. ευρώ, ίσως μάλιστα να είναι και αρκετά μικρότερο, εάν μέχρι το τέλος του χρόνου διατεθούν νέα 7ετή ομόλογα και έντοκα γραμμάτια 18μηνης διάρκειας.

Σύμφωνα με τον κυβερνητικό σχεδιασμό, αυτό το κενό των 26 δισ. ευρώ, πέφτει στα 15 δισ. ευρώ, αν οι τράπεζες περάσουν με επιτυχία τα τεστ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συμφωνήσουν να χρησιμοποιήσει η Αθήνα τα 11 δισ. ευρώ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για να καλύψει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες.

Το ποσό των 15 δισ. ευρώ φαίνεται μεγάλο, αλλά ο κ. Σαμαράς θα επιχειρήσει να πείσει τη γερμανίδα καγκελάριο ότι η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να το συγκεντρώσει από την αγορά, καθώς η οικονομική πολιτική θα παραμείνει σταθερή, η εμπιστοσύνη θα αποκατασταθεί με γρήγορους ρυθμούς και οι οίκοι αξιολόγησης θα συνεχίσουν να αναβαθμίζουν τη χώρα.

Πίσω από αυτούς τους οικονομικούς υπολογισμούς κρύβονται βεβαίως οι πολύ σοβαρότεροι, για τον κ. Σαμαρά, πολιτικοί υπολογισμοί: γνωρίζοντας ο πρωθυπουργός ότι δεν πρόκειται να υπάρξει κάποια εντυπωσιακή επιτυχία στη διαπραγμάτευση για την ελάφρυνση του χρέους, επικεντρώνει τις προσπάθειες του στον τυπικό τερματισμό των μνημονίων και της επιτήρησης από την τρόικα, ώστε να έχει ένα ισχυρό χαρτί έναντι του ΣΥΡΙΖΑ σε ενδεχόμενες πρόωρες εκλογές.

Η προσπάθεια, πάντως, να πεισθεί η γερμανίδα καγκελάριος ότι η Ελλάδα μπορεί να αφεθεί χωρίς «σφιχτή» επιτήρηση από την τρόικα δεν είναι καθόλου εύκολη. Όχι μόνο γιατί οποιοδήποτε «στραβοπάτημα» της ελληνικής κυβέρνησης μπορεί να φέρει επικίνδυνες εξελίξεις (παύση δανεισμού από τις αγορές και εκ νέου αναζήτηση λύσης για το ελληνικό πρόβλημα από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις). Αλλά και γιατί το Βερολίνο διακατέχεται από βαθιά δυσπιστία στο ελληνικό πολιτικό σύστημα και ως τώρα ο υπουργός Οικονομικών, Β. Σόιμπλε, δεν έχει κρύψει ότι προτιμά να διατηρηθεί ο αυστηρός έλεγχος, μέσω της χορήγησης ενός ακόμη δανείου.

Πάντως, είναι παράδοξο ότι η στρατηγική του πρωθυπουργού δεν φαίνεται να έχει πείσει απολύτως ακόμη και τον ίδιο τον υπουργό Οικονομικών! Μιλώντας στην τηλεόραση του “Bloomberg” από το Λονδίνο, την Παρασκευή, ο κ. Χαρδούβελης έδωσε την εξής απάντηση σε ερώτηση σχετικά με το αν θα συνεχισθεί η επιτήρηση της Ελλάδας: «Όλα είναι ανοιχτά, υπό την εξής έννοια: Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ολοκληρώνεται στο τέλος του χρόνου. Το πρόγραμμα του ΔΝΤ τελειώνει το 2016. Υπάρχει λοιπόν ένα κενό μεταξύ των δύο προγραμμάτων. Από πλευράς δανειστών, και οι δύο νιώθουν άβολα όσον αφορά το 2015, σχετικά με το τι θα μπορούσε να συμβεί. Το ΔΝΤ δεν θέλει να δανείζει μόνο του, οι Ευρωπαίοι νιώθουν “ενοχλημένοι”, έχοντας το ΔΝΤ να δανείζει, ενώ αυτοί μένουν απέξω. Πρέπει επομένως να βρεθεί μια λύση σ’ αυτό».

Λίγο αργότερα, και αφού είχε προκληθεί αναβρασμός στο Μαξίμου, ο κ. Χαρδούβελης προσπάθησε να διορθώσει την αρχική γκάφα, με δηλώσεις του, που διανεμήθηκαν μέσω του Αθηναϊκού Πρακτορείου. «Είμαστε σε μια εποχή που το μνημόνιο τελειώνει. Η Ελλάδα δεν χρειάζεται 3ο πακέτο, έχει βγει στις αγορές και θα συνεχίσει να βγαίνει στις αγορές κλίνοντας την καμπύλη των αποδόσεων», τόνισε, μεταξύ άλλων, ενώ απάντησε με κατηγορηματικό τρόπο σε ερώτηση για το αν υπάρχει περίπτωση να πάμε σε νέο μνημόνιο: «Αποκλείεται το 3ο μνημόνιο. Αποκλείεται το 3ο πακέτο. Δεν το χρειαζόμαστε».

Σοφοκλέους 10