Ο Ιωάννης Καποδίστριας και οι σημερινοί τυχοδιώχτες της πολιτικής - Του Ντίνου Αυγουστή

Εκπληκτικά επίκαιρες αποδεικνύονται οι 37 ιδιόχειρες επιστολές του Ιωάννη Καποδίστρια, οι οποίες απευθύνονται στον στενό συνεργάτη του Αλέξανδρο Κοντόσταυλο και αναφέρονται σε τρέχουσες κρατικές υποθέσεις, κυρίως οικονομικού χαρακτήρα, των ετών 1828-1830. Οι επιστολές αυτές του πρώτου Κυβερνήτη, του πρώτου περήφανου ελεύθερου από τον τουρκικό ζυγό Ελληνικού κράτους, είναι εξαιρετικά επίκαιρες, αφού καταδεικνύουν τις μεγάλες και αγωνιώδεις προσπάθειές του, να βάλει τάξη στην αταξία που επικρατούσε στις υποθέσεις του νεοσύστατου κράτους, χωρίς να υπολογίζει το οποιοδήποτε προσωπικό κόστος. Γι΄ αυτό άλλωστε δολοφονήθηκε!

Έγραφε στις 29 Φεβρουαρίου1828, για τους οικονομικά ισχυρούς Έλληνες της εποχής: «…Θα με λυπούσε πολύ αν ο εγωισμός και η φιλοχρηματία των οικονομικά ισχυρών, των ανθρώπων με υπόληψη και των γαιοκτημόνων με ανάγκαζε να καταφύγω στη βία. Όμως, αν πρέπει να το κάνω δεν θα διστάσω, γιατί μου είναι αδύνατον να σταματήσω ή να κάνω πίσω…».

Η αγωνία του Καποδίστρια για τη δυστυχία των φτωχών ανθρώπων, αποτυπώνεται ανάγλυφα, σε άλλη επιστολή, με ημερομηνία 13 Απριλίου 1828, στην οποία απαντά στη διαβεβαίωση του Αλέξανδρου Κοντόσταυλο, ότι ο προϋπολογισμός του κράτους είναι ισοσκελισμένος: «…Δεν συμμερίζομαι τη γνώμη σας σχετικά με τους εθνικούς πόρους και την ισορροπία που βρίσκετε ανάμεσα στα έξοδα και τα έσοδα. Αν συνυπολογίσετε τη φοβερή δυστυχία του λαού και την αφορία που θα μπορούσε να πλήξει επί μακρόν το έδαφος της Ελλάδας, ελλείψει πιστώσεων και κεφαλαίων, θα βλέπατε ότι τα μέσα που διαθέτουμε είναι τελείως δυσανάλογα προς τις ανάγκες μας, πράγμα που με ανησυχεί, διότι μπορώ και συμπάσχω, και υποφέρω περισσότερο από τους δυστυχείς που μου ζητούν ψωμί και δεν μπορώ να τους δώσω…».

Θλίψη και απογοήτευση μας διακατέχει όταν συγκρίνουμε αυτό το τεράστιο ανάστημα του Πολιτικού και Ανθρώπου Ιωάννη Καποδίστρια, με τον κύριο «λεφτά υπάρχουν» και τον νέο γιαλαντζί (τούρκικη λέξη που δεν χρησιμοποιείται τυχαία) σοσιαλισμό κόμμα του Γ.Α.Π., καθώς και με το πρωτογενές πλεόνασμα του Αντώνη Σαμαρά. Ο Αντώνης Σαμαράς, που βρέθηκε στο περιθώριο του πολιτικού μας συστήματος, απομονωμένος εντελώς από τις εξελίξεις, σε μια πολιτική ερημιά που δεν προοιώνιζε καθόλου καλό μέλλον. Να θυμίσω ότι, στις 30 Ιουνίου του 1993 αποχώρησε και τυπικά από τη Νέα Δημοκρατία, ιδρύοντας το εχθρικό προς τη Ν.Δ. κόμμα της Πολιτικής Άνοιξης.  Η Πολιτική Άνοιξη κατάντησε... Πολιτική Βαρυχειμωνιά (!), έως ότου τον Μάιο του 2004, έπαυσε και τυπικά πια να υπάρχει, με τον Σαμαρά να επιστρέφει σαν «βρεγμένη γάτα», πίσω στη Νέα Δημοκρατία. Έστω κι αν ο ίδιος είχε δηλώσει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο (εφημερίδα «Η Καθημερινή», 4 Ιουλίου 1993), ότι δεν επρόκειτο να επιστρέψει ΠΟΤΕ στη ΝΔ!... Αλλά αποτελεί νομοτέλεια: όταν οι πολιτικοί χρησιμοποιούν την λέξη ΠΟΤΕ, σχεδόν πάντα εκφράζουν πλήρη βεβαιότητα!

Θα μπορούσαμε να γράψουμε ολόκληρες σελίδες για τις επιστολές του Κύπριου εκ μητρός Ιωάννη Καποδίστρια και τόμους βιβλίων με επαίνους για το σύντομο πέρασμα του από τα γήινα (δολοφονήθηκε στα 55 του χρόνια, στις 9 Οκτωβρίου 1831, στο Ναύπλιο από τον αδελφό και τον γιο του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, σε αντίποινα της φυλάκισης του τελευταίου). Ωστόσο, θα σταματήσουμε εδώ, αφού όμως, κάνουμε αναφορά στους δύο επιστήθιους φίλους του, τον Αλέξανδρο Κοντόσταυλο και τον Εϋνάρδο από την Ελβετία, αλλά και μερικά ακόμα από  μεγάλα επιτεύγματα του.

Ο Αλέξανδρος Κοντόσταυλος ήταν ο επιχειρηματίας και πολιτικός που εμπιστευόταν περισσότερο απ’ όλους ο Καποδίστριας. Ήταν ακόμη αυτός που αγόρασε τα μηχανήματα του πρώτου νομισματοκοπείου με εντολή του κυβερνήτη, για να εκδοθεί  το πρώτο νόμισμα του ελεύθερου ελληνικού κράτους. Η Ελλάδα είχε μόλις την προηγούμενη χρονιά γίνει κράτος, έπειτα από μια ένδοξη επανάσταση που διήλθε μέσα από τεράστιες περιπέτειες, σχεδόν αποτυγχάνοντας. Τώρα, όμως, έχει, για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της αποκτήσει σύνορα, νόμισμα, διεθνή αναγνώριση και χτίζει τις πρώτες της δομές. Ο Καποδίστριας προσπάθησε να ανορθώσει την κατεστραμμένη ελληνική οικονομία με τη βοήθεια του φίλου του από την Ελβετία Εϋνάρδου, (Jean-Gabriel Eynard, 1775-1863), που αυτός έκανε κράτος υπόδειγμα την Ελβετία από τον 18ο αιώνα. Ο Εϋνάρδος δεν είχε καθόλου καλή άποψη για τους «Έλληνες» πολιτικούς: «Οι πληγές της Ελλάδος είναι οι αρχηγοί της. Άπαντες έχουν γλώσσαν χρυσωμένην. Ασχολούνται (κατά το πλείστον τουλάχιστον) αποκλειστικώς με τα ιδιαίτερα συμφέροντά των. Και τούτο υπό το πρόσχημα του αγνοτέρου πατριωτισμού. Άπαντες είναι ικανότατοι εις το να προβάλλουν τον εαυτόν των και να εκμηδενίζουν τους αντιπάλους των με εκθέσεις πλήρεις υπερβολής». Απόσπασμα από την μακροσκελή επιστολή με ημερομηνία 30 Νοεμβρίου 1832 προς τον Όθωνα, που μόλις είχε επιλεγεί από τις Μ. Δυνάμεις ως 1ος Έλληνας βασιλιάς….

Ο Καποδίστριας πραγματοποίησε πάμπολλες εκκλήσεις προς τους Έλληνες και φιλέλληνες του εξωτερικού να βοηθήσουν οικονομικά τη χώρα: «…’Άρτου και χρημάτων ανάγκην έχομεν. Εγώ εκ των λειψάνων της μικράς μου περιουσίας έδωκα ήδη. Κάμετε και εσείς, Κύριοι παν ό,τι δύνασθε προς βοήθειάν μας, στέλλοντες σίτον αραβόσιτον, όρυζαν και άλευρα και ό,τι εξοδεύσετε θα σας πληρωθεί εν καιρώ και παρά της Εθνικής Τραπέζης…».

Ο Ιωάννης Καποδίστριας, οργάνωσε την κάθε κρατική υπηρεσία με λογιστική τάξη και ακρίβεια ώστε να γίνεται έλεγχος για τη διαχείριση του δημοσίου χρήματος και να επιβάλλονται κυρώσεις κατά της διαφθοράς. Πρώτο μέλημα του Καποδίστρια ήταν πάντα η χρηστή Διαχείριση του δημοσίου χρήματος και η πάταξη της διαφθοράς!!!

Η προσωπική του ζωή ήταν πρότυπο ήθους και χριστιανικών Αρχών. Ο Ιωάννης Καποδίστριας ζούσε μυστηριακά και όχι επιφανειακά της ζωή της Εκκλησίας, που όταν ο καγκελάριος Μέττερνιχ έστελνε πράκτορες για να τον παρακολουθήσουν, εκείνοι τον έβρισκαν, όταν δεν ασκούσε τα καθήκοντά του, να βρίσκεται σε κάποιο παρεκκλήσι και να προσεύχεται. Άλλωστε το ότι δολοφονήθηκε στα σκαλιά του Αγίου Σπυρίδωνα προσερχόμενος στη θεία λειτουργία, αυτό λέει πολλά. Έλληνες από τη Μαριανούπολη, θέλοντας να τον ευχαριστήσουν για τη βοήθειά του προς την κοινότητά τους, του έδωσαν ένα μεγάλο χρηματικό ποσό. Αρνήθηκε να το δεχθεί και για να μην τους προσβάλλει τους είπε: «… δέχομαι το δώρο σας. Αλλά με τον όρο να καταθέσετε αυτά τα χρήματα σε Τράπεζα και με τους τόκους να προσλάβετε Έλληνα διδάσκαλο για να σας διδάσκει τη μητρική σας γλώσσα. Γιατί αποτελεί εντροπή, όντας Έλληνες στην καταγωγή, στο φρόνημα και στη θρησκεία, να αγνοείτε την ευγενέστερη και πλουσιότερη γλώσσα του κόσμου, που την διδάσκονται τόσοι άλλοι αλλοεθνείς …».

Αυτή είναι η τεράστια διαφορά του Καποδίστρια από τους πλείστους σημερινούς πολιτικούς της μεταπολίτευσης, αλλά και προγενέστερα. Ο Καποδίστριας απευθυνόταν σε Έλληνες και ξένους για να βοηθήσουν την Ελλάδα και οι σημερινοί πολιτικοί απευθύνονται στη τρόικα για να υποθηκεύσουν τη χώρα….

Δρ. Ντίνος Αυγουστή

Εκπαιδευτικός στο ΤΕΙ Λάρισα

Από το Μονάγρι Λεμεσού

a.avgoustis@hotmail.com