Οι δυναμικές της Οικονομίας - Του Αντώνη Καρακούση

Η νέα κυβέρνηση θα βρεθεί από τις πρώτες μέρες της αντιμέτωπη με οξύ χρηματοδοτικό πρόβλημα

Απορροφημένα τα πολιτικά κόμματα από τις προεκλογικές συγκρούσεις και εντάσεις ίσως δεν αντιλαμβάνονται τις δυναμικές που διαμορφώνονται στην ευαίσθητη και εν πολλοίς ασταθή ζώνη της οικονομίας.

Από την επίσπευση της Προεδρικής εκλογής και εντεύθεν η οικονομία «κάθησε» και η δράση των  διοικητικών μηχανισμών του κράτους ατόνησε.

Μετά δε την αποτυχία της εκλογής νέου Προέδρου και την προκήρυξη των εκλογών η κατάσταση χειροτέρευσε έτι περαιτέρω.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πια ότι μετά τις πολιτικές εξελίξεις, ανεκόπη το όποιο κύμα ανάκαμψης της οικονομικής δραστηριότητας και επιπλέον οι πολίτες ανέστειλαν την εκπλήρωση φορολογικών και άλλων υποχρεώσεών τους απέναντι στο κράτος.

Συνδυαστικά επέδρασαν στην πορεία των δημοσίων οικονομικών,κυρίως μέσω της υστέρησης των εσόδων.

Το πρωτογενές πλεόνασμα υποχώρησε και οι ροές στα ταμεία του Δημοσίου απομειώθηκαν.

Επειδή μάλιστα λόγω διακοπής των διαπραγματεύσεων με την τρόικα η αξιολόγηση ανεστάλη, δεν καταβλήθηκαν οι δόσεις του τρέχοντος δανειακού προγράμματος.

Έλειψαν από  το δημόσιο ταμείο κοντά στα 7 δισ. ευρώ, άλλο περίπου 1 δισ. ευρώ από τα έσοδα και το χειρότερο οι υστέρηση διογκώθηκε τον τρέχοντα μήνα Ιανουάριο.

Κατά συνέπεια, η  ρευστότητά του ελληνικού δημοσίου έχει περιορισθεί στο ελάχιστο στην διάρκεια της προεκλογικής περιόδου.

Το χειρότερο είναι ότι και η ρευστότητα των ελληνικών Τραπεζών αντιμετωπίζει αντίστοιχη πίεση εξαιτίας της απόσυρσης καταθέσεων, γεγονός που δεν επιτρέπει δυνατότητες κάλυψης των χρηματοδοτικών αναγκών  του Δημοσίου από άλλες πηγές.

Πράγμα που απεδείχθη στην τελευταία δημοπρασία εντόκων γραμματίων του Δημοσίου, όπου οι εμπορικές Τράπεζες συμμετείχαν με ελάχιστα ποσά και χρειάσθηκε η παρέμβαση της Τράπεζας για να μην κηρυχθεί άγονη και δημιουργήσει δυσμενέστατες εντυπώσεις.

Όπως και να έχει, οι έκτακτες πολιτικές συνθήκες επιδρούν αρνητικά στην υγεία των δημοσίων οικονομικών και στην ρευστότητα των εμπορικών Τραπεζών.

Και επειδή οι συνθήκες δεν πρόκειται να αλλάξουν στις τελευταίες λίγες προεκλογικές ημέρες, οφείλουν όλοι να γνωρίζουν ότι η επόμενη κυβέρνηση θα κληθεί από τις πρώτες μέρες της να αντιμετωπίσει κρίση ρευστότητας της οικονομίας.

Οι κίνδυνοι είναι σαφείς και συγκεκριμένοι.

Η νέα κυβέρνηση θα βρεθεί με τα ταμεία του κράτους άδεια και τις δυνατότητες χρηματοδότησης περιορισμένες.

Το εργαλείο των εντόκων γραμματίων θα είναι σχεδόν ακυρωμένο, η απίθανη σύλληψη  της Ραχήλ Μακρή προφανώς δεν υφίσταται, οι δόσεις του μνημονίου δεν θα μπορούν να δοθούν χωρίς ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με την τρόικα και η ενεργοποίηση της προληπτικής πιστωτικής γραμμής επίσης δεν θα είναι δυνατή.

Ακόμη, χωρίς νέα παράταση του ,λήγοντος στα τέλη Φεβρουαρίου, προγράμματος δεν θα είναι δυνατές οι όποιες χρηματοδοτικές διευκολύνσεις.

Τυχόν αίτημα της νέας κυβέρνησης για χρηματοδοτικές διευκολύνσεις μπορεί να φαντάζει εύλογο, αλλά θα πρέπει να εξετασθεί υπό την πίεση του χρόνου και των βέβαιων ακάλυπτων χρηματοδοτικών αναγκών.

Χωρίς αμφιβολία η νέα κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει από την ανάληψη των καθηκόντων της  μια έκτακτη κατάσταση ,η οποία ωστόσο δεν εξαρτάται μόνο από πολιτικές αποφάσεις.

Σε τέτοιες περιπτώσεις ενεργοποιούνται κι άλλοι παράγοντες που δεν ελέγχονται κατ' ανάγκην από την πολιτική. Δεν είναι μόνο τα δημόσια ταμεία που θα χρειάζονται στήριξη, αλλά αναπόφευκτα θα επηρεασθούν  και οι επιλογές των ιδιωτών από τις συνθήκες αβεβαιότητας και αστάθειας που θα επικρατήσουν.

Μια τέτοια κατάσταση αναγκαστικά θα φέρει πιο κοντά τη συνάντηση της νέας κυβέρνησης με την τρόικα, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Επιπλέον είναι απαραίτητο να διευκρινισθεί ότι  τα παραπάνω ουδεμία σχέση έχουν με την επαναρύθμιση του χρέους.

Αυτή είναι άλλο κεφάλαιο και θα έλθει υπό τον όρο ότι θα έχει προηγηθεί η συμφωνία για το κλείσιμο του τρέχοντος προγράμματος.

Ορισμένοι μπερδεύουν τη εμφάνιση του άμεσου χρηματοδοτικού προβλήματος της χώρας, με εκείνο της διευθέτησης του χρέους.

Πρόκειται για δύο διαφορετικές υποθέσεις.

Το ένα, όπως είπαμε, είναι άμεσο, έχει να κάνει με τη λειτουργία της οικονομίας, δημόσιας και ιδιωτικής και το άλλο με τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές της.

Το πρώτο θα απαιτεί κάλυψη αμέσως, δεν θα επιδέχεται καθυστερήσεις, ούτε διευκολύνσεις χωρίς κάλυψη των υποχρεώσεων που πηγάζουν από τη συνέχεια του ελληνικού κράτους.

Το δεύτερο, συνδέεται με τις μεσοπρόθεσμες επιλογές που θα κάνει η νέα κυβέρνηση.

Για την κατάρτισή του η νέα ελληνική κυβέρνηση θα μπορεί να διεκδικήσει χρόνο. Ενδεχόμενο αίτημά της πιθανόν να ικανοποιηθεί.

Ωστόσο τα πάντα εξαρτώνται από την εκπλήρωση των προηγούμενων δεσμεύσεων ή από εκείνες  που θα αναληφθούν από τη νέα κυβέρνηση.

Με άλλα λόγια τίποτε δεν εγγυάται την απρόσκοπτη συνέχεια της ελληνικής οικονομίας και τίποτε δεν αποκλείει τις περιπέτειες.

Η νέα κυβέρνηση, όποια κι αν είναι αυτή, οφείλει να γνωρίζει τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει.

Οι προεκλογικές υποσχέσεις είναι εύκολες και ανέξοδες.

Όμως η προσγείωση στη σκληρή πραγματικότητα είναι βεβαία. Και γι'αυτό  απαιτεί πρόνοιες, εναλλακτικές λύσεις και κυρίως προετοιμασία του ελληνικού λαού.

Όποιοι νομίζουν ότι μπορούν άλλα να υπόσχονται προεκλογικά κι άλλα να πράττουν μετεκλογικά πλανώνται πλάνην οικτράν.

Θα τα βρουν μπροστά τους, γιατί απλούστατα όλα  εδώ πληρώνονται δυστυχώς.

ΤΟ ΒΗΜΑ