Σε τροχιά σύγκρουσης με την Ευρωζώνη

Συγκρουσιακό σκηνικό στις σχέσεις της Αθήνας με την Ευρωζώνη και εύθραυστες ισορροπίες, ενδεχομένως με τις ΗΠΑ, αλλά και στην εγχώρια πολιτική σκηνή, διαμορφώνονται μία εβδομάδα μετά την εκλογική αναμέτρηση που οδήγησε στον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ.

Αιχμή του προβληματικού τοπίου αποτελεί, βεβαίως, η σχέση του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα με τους εταίρους, καθώς ο χρόνος για τη λήξη του υφιστάμενου προγράμματος, στις 28 Φεβρουαρίου, μετράει αντίστροφα και παραμένει ασαφές εάν μπορεί να διαμορφωθεί πλαίσιο συμβιβασμού, ώστε να υπάρξει νέα παράταση. Αντιθέτως, τα τελευταία εικοσιτετράωρα τα μηνύματα είναι ανησυχητικά: το Βερολίνο εμφανίζεται να αντιδρά στα πρώτα μηνύματα από την Αθήνα, σκληραίνει τη στάση του και ζητεί, επί της ουσίας, όχι μόνον το «πάγωμα» των προεκλογικών εξαγγελιών του ΣΥΡΙΖΑ, που επανέφεραν στο προσκήνιο τις τελευταίες ημέρες οι νέοι υπουργοί, αλλά και την επανάληψη των διαπραγματεύσεων με την τρόικα, την οποία απορρίπτει, επί του παρόντος, κατηγορηματικά το Μέγαρο Μαξίμου.

Είναι προφανές ότι οι δύο πλευρές εκκινούν από εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις, ενδεχομένως με την προοπτική ενός τελικού συμβιβασμού, που όμως τα τελευταία εικοσιτετράωρα καθίσταται ιδιαίτερα δυσχερής.

Πάντως, η τελική θέση της Αθήνας θα διαμορφωθεί αφού προηγηθούν οι επαφές του κ. Τσίπρα, αρχικά με τον Ιταλό ομόλογό του Μ. Ρέντσι και εν συνεχεία –πριν από τη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. στις 12 του μηνός– με τον Γάλλο πρόεδρο Φρ. Ολάντ και τον πρόεδρο της Κομισιόν κ. Γιουνκέρ. Επίσης, θα πρέπει να επισημανθεί πως οι Ευρωπαίοι εταίροι καταγράφουν μεν, με αρνητικό τρόπο, τις εξαγγελίες των υπουργών του ΣΥΡΙΖΑ για την ακύρωση μνημονιακών νόμων και του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, αλλά είναι δεδομένο ότι σαφές στίγμα για το πλαίσιο και το χρονοδιάγραμμα που θα ακολουθήσει η νέα κυβέρνηση θα υπάρξει μόνο κατά την ανάγνωση των προγραμματικών της δηλώσεων από τον κ. Αλ. Τσίπρα, που μέχρι τότε έχει περιθώρια «αναθεωρήσεων».

Πάντως και ενώ απομένουν 15 ημέρες μέχρι το καθοριστικό επόμενο Eurogroup, η αποστροφή του υπουργού Οικονομικών Γ. Βαρουφάκη ότι η Αθήνα δεν επιθυμεί να εκταμιευθεί το ποσό των 7,2 δισ. ευρώ των υπολειπόμενων δόσεων ενισχύει την εκτίμηση ότι η κυβέρνηση προεξοφλεί πως δεν πρόκειται να υπάρξει γρήγορα συμφωνία με τους εταίρους. Ετσι, έχουν πυροδοτηθεί σενάρια, σύμφωνα με τα οποία παρασκηνιακά η Aθήνα διερευνά την προοπτική εναλλακτικών πηγών δανεισμού για περιορισμένο χρονικό διάστημα.

Ο προσανατολισμός, όμως, του ΣΥΡΙΖΑ στην άσκηση «πολυδιάστατης» εξωτερικής πολιτικής είναι βέβαιο πως θα έχει αντανάκλαση και στις σχέσεις της Αθήνας με την Ουάσιγκτον. Οι ΗΠΑ τάσσονται σταθερά υπέρ της στροφής της Ευρωζώνης σε αναπτυξιακές πολιτικές, αλλά το ενδεχόμενο διαφοροποίησης της κυβέρνησης από τα άλλα κράτη - μέλη της Ε.Ε. στην αντιμετώπιση της Ρωσίας θα πρέπει να προεξοφλείται πως θα προκαλέσει κραδασμούς.

Ομως, όπως προαναφέρθηκε, η εκλογική νίκη του κ. Αλ. Τσίπρα και ο σχηματισμός της νέας κυβέρνησης προοιωνίζονται εύθραυστες ισορροπίες και στην εγχώρια πολιτική σκηνή: Πρώτον, στους κόλπους του νέου κυβερνητικού σχήματος, δεύτερον, στις σχέσεις ΣΥΡΙΖΑ - αντιπολίτευσης και τέλος, στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ και ενδεχομένως της Ν.Δ.

Ο κ. Τσίπρας μετά το αποτέλεσμα των εκλογών είναι αδιαμφισβήτητος «κυρίαρχος του παιχνιδιού» στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά κατά τη λήψη των αποφάσεων είναι δύσκολο να αγνοεί: αφ’ ενός τους ΑΝΕΛ, ως κυβερνητικό του εταίρο, αφετέρου τις θέσεις της Αριστερής Πλατφόρμας, που διαθέτει ερείσματα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα, αλλά και κρίσιμες θέσεις στο νέο κυβερνητικό σχήμα.

Επίσης, ερώτημα παραμένει το πώς θα διαμορφωθούν οι σχέσεις της νέας κυβέρνησης με τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Ο κ. Τσίπρας διαφαίνεται πως επιχειρεί να δημιουργήσει σκηνικό ευρύτερων συναινέσεων με δύο –ορατά ήδη– εργαλεία: Πρώτον, μέσω της πρότασης να είναι ο κ. Δημ. Αβραμόπουλος ο επόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας και δεύτερον, με τη συγκρότηση «εθνικής ομάδας διαπραγμάτευσης» με τη συμμετοχή όχι κομματικών στελεχών, αλλά κοινής αποδοχής προσωπικοτήτων, για την οποία έκανε αναφορά στη συνάντηση με τον επικεφαλής του «Ποταμιού» Στ. Θεοδωράκη. Ομως, τυχόν στρατηγική ρήξης με την Ε.Ε. είναι βέβαιο ότι θα τον απομονώσει πλήρως πολιτικά από όλο το φάσμα των «φιλοευρωπαϊκών» κομμάτων και θα ακυρώσει τις ανωτέρω πρωτοβουλίες.

Παράλληλα, όπως προαναφέρθηκε, το εκλογικό αποτέλεσμα έχει αντανάκλαση στο ΠΑΣΟΚ και ενδεχομένως στη Ν.Δ. Ο κ. Ευ. Βενιζέλος προανήγγειλε ότι θα αποχωρήσει τον Μάιο και είναι πιθανόν η αναμέτρηση για τη διαδοχή να έχει χαρακτηριστικά «μάχης γενεών». Η κ. Φώφη Γεννηματά να βρεθεί, δηλαδή, αντίπαλη με κάποιον από τους κ. Ν. Ανδρουλάκη και Κυρ. Πιερρακάκη. Επίσης, στη Ν.Δ. παρά τα ενωτικά ανοίγματα του κ. Αντ. Σαμαρά, το κλίμα είναι βαρύ και πολλοί δεν αποκλείουν να δρομολογηθούν εξελίξεις εάν και μόλις η χώρα σταθεροποιηθεί.

ΚΩΣΤΗΣ Π. ΠΑΠΑΔΙΟΧΟΣ

Έντυπη

Η Καθημερινή