Το τέλος της Βρετανίας όπως την γνωρίζαμε - Της Anne Applebaum (Αν Άπλμπαουμ)*

Οι πρόσφτατες εκλογές σηματοδοτούν το τέλος της Βρετανίας όπως την ξέραμε

Αυτές οι εκλογές θα μείνουν στη μνήμη ως οι εκλογές που διέσωσαν την καριέρα του Ντέιβιντ Κάμερον, του βρετανού πρωθυπουργού που σκεφτόταν δημοσίως τη δική του έξοδο από την πολιτική, μόλις πριν από δύο μήνες. Θα μείνουν επίσης στη μνήμη ως οι εκλογές που τελείωσαν απότομα την καριέρα του ηγέτη των Εργατικών, Εντ Μίλιμπαντ, ο οποίος είχε χαράξει με περίσσια αυτοπεποίθηση τις εκλογικές του υποσχέσεις σε ένα μεγάλο κομμάτι ασβεστόλιθου μόλις πριν από μία εβδομάδα.

Πάνω απ’ όλα, όμως, αυτές οι εκλογές θα μείνουν στη μνήμη ως οι εκλογές το αποτέλεσμα των οποίων απέτυχαν να προβλέψουν όλες οι μεγάλες εταιρίες δημοσκοπήσεων. Όλες οι δεινές προβλέψεις για διχασμένο κοινοβούλιο, κυβερνήσεις μειοψηφίας, μέχρι και εμπλοκή της βασίλισσας εξανεμίστηκαν με την επίτευξη μιας συμπαγούς πλειοψηφίας του Συντηρητικού κόμματος. Αλλά ακόμη κι όταν όλα αυτά τα διάφορα δράματα ξεχαστούν, αυτές οι εκλογές μπορεί να σηματοδοτούν την αρχή του τέλους της Μεγάλης Βρετανίας, τουλάχιστον στη μορφή που το γνωρίζουμε σήμερα.

Σίγουρα μπορεί κυριολεκτικά να σηματοδοτούν την αρχή του τέλους του Ηνωμένου Βασιλείου, της ένωσης των τεσσάρων εθνών (Ουαλία, Αγγλία, Βόρεια Ιρλανδία, Σκοτία), η σταθερότητα των οποίων δεν έχει αμφισβητηθεί σοβαρά εδώ και πολύ καιρό. Το Σκωτικό Εθνικιστικό Κόμμα (SNP), που παρακινεί ανοιχτά την απόσχιση της Σκοτίας, κέρδισε τις 56 από τις 59 κοινοβουλευτικές σκωτσέζικες έδρες, εξαλείφοντας την επιρροή τόσο των Εργατικών, όσο και των Φιλελεύθερων Δημοκρατών και επιτυγχάνοντας αύξηση των ποσοστών τους σε επίπεδα 30% ή και 40%. Πιο ενδιαφέρον, όμως, είναι το γεγονός ότι αυτή η εξέλιξη δεν αναστάτωσε τους πάντες στο Λονδίνο. «Για να είμαι ειλικρινής, ποτέ δεν αισθανόμουν ‘Βρετανός’ έτσι κι αλλιώς», μου εκμυστηρεύτηκε ένας φίλος στις πρωινές ώρες της εκλογικής βραδιάς. «Αισθάνομαι Άγγλος», συμπλήρωσε.

Νομίζω ότι δεν είναι ο μόνος που αισθάνεται έτσι. Ξαφνικά, το όραμα ενός διαφορετικού μέλλοντος παρουσιάστηκε – ειδικά για ένα συγκεκριμένο είδος Άγγλου συντηρητικού πολιτικού: Χωρίς την απαισιόδοξη, δύσκολη, αριστερή Σκοτία, οι Τόρις ίσως θα μπορούσαν να κυβερνούν ότι απομένει από την Μεγάλη Βρετανία επ’ άπειρον.

Αν κάνουμε την αναγωγή στο αμερικανικό μοντέλο, φανταστείτε ένα αποσχιστικό κόμμα της πολιτείας του Τέξας που, μετά από χρόνια καμπάνιας, καταφέρνει να κερδίσει όλες τις έδρες του αμερικανικού Κογκρέσου που αντιστοιχούν στο Τέξας. Τώρα φανταστείτε ότι αρκετοί άνθρωποι στο υπόλοιπο της χώρας (ίσως και στο Δημοκρατικό Κόμμα), μετά από χρόνια δημόσιων συζητήσεων, άρχιζαν να σκέφτονται ότι μια πιθανή απόσχιση του Τέξας από τις ΗΠΑ ίσως να μην είναι τόσο κακή ιδέα και ξεκινούσαν τους εκλογικούς τους σχεδιασμούς πάνω σε αυτό το σενάριο.

Το αποτέλεσμα αυτών των εκλογών μπορεί σηματοδοτήσει την αρχή του τέλους της Μεγάλης Βρετανίας όπως την γνωρίζουμε και με μία άλλη έννοια. Το 2013, ο Κάμερον υποσχέθηκε ότι αν επανεκλεγεί θα διενεργήσει δημοψήφισμα σχετικά με συμμετοχή της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μέρος της υπόσχεσής του ήταν και μια αόριστη αναφορά σε «επαναδιαπραγμάτευση» της συμμετοχής της χώρας στην Ε.Ε. Ακόμη και σήμερα, κανείς δεν γνωρίζει τι εννοούσε, καθώς ο Κάμερον δεν μπήκε ποτέ στον κόπο να το εξηγήσει. Ούτε έχει ποτέ αναζητήσει ευρωπαϊκές συμμαχίες που θα τον βοηθούσαν σε αυτή τη διαδικασία – και τώρα είναι εντελώς ακατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσει.

Οι υπόλοιποι ευρωπαίοι ηγέτες εμπλέκονται σε μία ιδιαιτέρως πολύπλοκη οικονομική διαπραγμάτευση με την Ελλάδα, συντάσσουν μια κοινή στρατηγική απέναντι στη Ρωσία, βρίσκονται αντιμέτωποι με μια τεράστια κρίση παράνομης μετανάστευσης στα νότια παράλιά τους και δεν είναι συλλογικά κατενθουσιασμένοι με την προοπτική μιας μακράς, επίπονης διαπραγμάτευσης με τη Βρετανία.

Αλλά ό,τι κι αν επιθυμεί το υπόλοιπο της Ευρώπης, το θέμα αυτό είναι πλέον μια αναγκαιότητα στο επίκεντρο της εξωτερικής πολιτικής της Βρετανίας. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι τα προσεχή χρόνια, οι βρετανοί διπλωμάτες δεν θα έχουν χρόνο να ασχοληθούν με τη Ρωσία ή τη Λιβύη, καθώς θα επικεντρώνουν την προσοχή τους στις συνθήκες της Ε.Ε. Στις συναντήσεις κορυφής της Ε.Ε., οι βρετανοί θα θέλουν να συζητήσουν το ρόλο της Βρετανίας στην Ευρώπη, όχι το ρόλο της Ευρώπης στον κόσμο, ή τις κρίσεις της Ευρώπης στα νότια και στα ανατολικά της σύνορα.

Ο Κάμερον δεν έχει αναζητήσει ευρωπαϊκές συμμαχίες που θα τον βοηθούσαν στην επαναδιαπραγμάτευση της θέσης της Βρετανίας στην ΕΕ – και τώρα είναι εντελώς ακατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσει

Η εξωστρεφής, ενεργά εμπλεκόμενη βρετανική εξωτερική πολιτική που είχε «μεγαλύτερο αντίβαρο από το πραγματικό βάρος της χώρας» (όπως ειπώθηκε προεκλογικά), έχει ήδη ξεθωριάσει και δεν είναι όλοι οι εμπλεκόμενοι στο Λονδίνο ιδιαίτερα κατηφείς για αυτή την εξέλιξη. Ο Κάμερον ενδιαφέρεται λιγότερο για τα θέματα εξωτερικής πολιτικής από κάθε βρετανό πρωθυπουργό των τελευταίων δεκαετιών, το κόμμα του έκανε την πιο στενόμυαλη προεκλογική καμπάνια στη σύγχρονη ιστορία του και οι ψηφοφόροι τον αντάμειψαν με την πιο εκκωφαντική νίκη για αυτή του την καμπάνια.

Οι ψηφοφόροι μίλησαν και στα αυτιά των υπευθύνων των Τόρις το μήνυμα ελήφθη καθαρά: Χωρίς τη Σκοτία και τον υπόλοιπο κόσμο, θα τα πάνε μια χαρά. Θα έχουν πάντα το Λονδίνο, με έναν από τους πλέον επικερδείς χρηματοπιστωτικούς τομείς στον πλανήτη, μια από τις πιο καταπράσινες υπαίθρους στον κόσμο και την ανάμνηση μιας από τις ενδοξότερες σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας. Ίσως αυτά τους αρκούν…

*Η Αν Άπλμπαουμ είναι αρθρογράφος της εφημερίδας Washington Post.

Πηγή: Washington Post

TheToc.gr