Τι θα ακολουθήσει τη μη πληρωμή της δόσης στο ΔΝΤ

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ - ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Μέχρι τις 18:00 τοπική ώρα (στη μία τα ξημερώματα ώρα Ελλάδος) αναμένει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο από την Ελλάδα την πληρωμή των δόσεων του Ιουνίου, ύψους 1,53 δισ. ευρώ. Αμέσως μετά, εφόσον δεν πραγματοποιηθεί η πληρωμή, η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ αναμένεται να ενημερώσει το εκτελεστικό συμβούλιο - πιθανώς ακόμη και την ίδια ημέρα.

Με τη μη καταβολή της δόσης, και αφού επιβεβαιωθεί από την Τράπεζα της Ελλάδος ότι αυτό δεν οφείλεται σε κάποιο λάθος, η Ελλάδα θα θεωρηθεί σε καθυστέρηση πληρωμών των υποχρεώσεών της έναντι του Ταμείου, με αποτέλεσμα αυτομάτως να μην μπορεί να αντλήσει κεφάλαια από το πρόγραμμα μέχρι να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις της. Το χρονοδιάγραμμα του Ταμείου προβλέπει μία συγκεκριμένη και σταδιακή διαδικασία κορύφωσης των προειδοποιήσεων αλλά και κυρώσεων εναντίον της χώρας, που μπορούν να οδηγήσουν σε αναστολή των δικαιωμάτων ψήφου της σε 18 μήνες και σε εκδίωξη από τον διεθνή οργανισμό μετά από δύο χρόνια.

Ωστόσο, στο Ταμείο θεωρούν ότι αυτό το χρονοδιάγραμμα δεν είναι αυτόματο.  Αντίθετα, μπορεί να επιταχυνθεί ή και να καθυστερήσει, αναλόγως με την κρίση του εκτελεστικού συμβουλίου. Στην περίπτωση της Ελλάδας, πάντως, η κυρία Λαγκάρντ θεωρεί ότι η υπόθεση πρέπει να επισπευσθεί και σκοπεύει να φέρει το θέμα αμέσως στο συμβούλιο, λόγω του υψηλού προφίλ του προγράμματος και της σοβαρότητας της μη αποπληρωμής του. Όπως σημειώνεται, αυτή θα είναι η πρώτη μη καταβολή πληρωμής ανεπτυγμένης χώρας – αλλά και η μεγαλύτερη στην ιστορία του Ταμείου. Έτσι, νομικοί κύκλοι θεωρούν βέβαιο ότι στην περίπτωση της Ελλάδας δεν θα υπάρξει η ούτως ή άλλως ρευστή περίοδος χάριτος του ενός μήνα μέχρι να ειδοποιηθεί το συμβούλιο.

Το πότε θα ενημερωθεί το συμβούλιο έχει σημασία κυρίως για το πότε θα πυροδοτηθούν οι  προβλέψεις παράλληλης χρεοκοπίας (cross-default clauses) που περιλαμβάνονται στα διμερή δάνεια του 2010 με τις χώρες της Ευρωζώνης και το EFSF. Και στις δύο περιπτώσεις, πάντως, η ερμηνεία των σχετικών προβλέψεων κάνει λόγο για «δικαίωμα αλλά όχι και υποχρέωση» των Ευρωπαίων πιστωτών και θεσμών να καταστήσουν άμεσα απαιτητά τα δάνεια, από τη στιγμή που το ΔΝΤ κηρύξει την χώρα σε καθυστέρηση πληρωμής – και όχι σε χρεοκοπία, που μπορεί να έχει ίδιο νόημα αλλά αναφέρεται σε δάνεια ιδιωτών και δεν χρησιμοποιείται ως όρος από το ΔΝΤ. Όσο για τα Ευρωομόλογα που εκδόθηκαν το 2012 και το 2014, εδώ η χρεοκοπία μπορεί να πυροδοτηθεί εφόσον το ζητήσει το 25% των ομολογιούχων.

Πάντως, φαίνεται ότι υπάρχει η δυνατότητα, εφόσον η Ελλάδα το ζητήσει εγκαίρως και το εγκρίνει το 70% του συμβουλίου, να καθυστερήσει η αποπληρωμή της δόσης μέχρι και πέντε χρόνια από την έναρξη του προγράμματος, αν η καταβολή της προκαλεί εξαιρετική δυσχέρεια στην χώρα. Αυτή η πρόβλεψη, ωστόσο, αν και προβλέπεται από το καταστατικό του Ταμείου, τα τελευταία χρόνια κάθε άλλο παρά ενθαρρύνεται – και σίγουρα δεν ήταν ευρύτερα γνωστή μέχρι χθες. Η κυρία Λαγκάρντ δεν είναι διατεθειμένη να προτείνει κάτι τέτοιο, ενώ και τα χρονικά περιθώρια εκτιμάται ότι είναι πλέον οριακά για την αξιοποίησή της από την κυβέρνηση. Αυτή είναι πάντως μία δυνατότητα που έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν: η τελευταία φορά ήταν το 1982 σε δύο αναπτυσσόμενες χώρες: τη Νικαράγουα και τη Γουιάνα.
Η Καθημερινή