Σκληρό μπρα ντε φερ για το τρίτο πακέτο προαπαιτούμενων

Η Κομισιόν εκτιμά ότι μετά την τραπεζική αργία και τα capital controls, η Ελλάδα θα βιώσει ύφεση της τάξης του 2% με 4%.

Με το καλημέρα στα βαθιά θα βρεθούν οι ελληνικές αρχές με τους εκπροσώπους της τρόικας, από τη στιγμή που θα ξεκαθαρίσουν τα διαδικαστικά ζητήματα και θα μπορούν να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις στην Αθήνα. Κάτι που όπως όλα δείχνουν θα πραγματοποιηθεί πλέον από Δευτέρα, αν και μέχρι την Παρασκευή το βράδυ δεν είχε αποκλειστεί το ενδεχόμενο να γίνουν άτυπες συζητήσεις εντός του Σαββατοκύριακου, υπό την προϋπόθεση ότι τα στελέχη των θεσμών θα έχουν φθάσει στην Ελλάδα.

Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, σε τεχνοκρατικό επίπεδο υπήρχε ανταλλαγή στοιχείων τις προηγούμενες ημέρες μεταξύ των δύο πλευρών, με στόχο να έχει γίνει μία προεργασία πριν από τις συζητήσεις με φυσική παρουσία. Μάλιστα, πληροφορίες έκαναν λόγο για ενδεχόμενη σύγκληση του Eurogroup στις 11 Αυγούστου, σε περίπτωση που έχει κλείσει η συμφωνία για το νέο Μνημόνιο.

Ωστόσο, η κατάσταση δεν προμηνύεται εύκολη. Οι θεσμοί έχουν σαφή εντολή πέραν της ολοκλήρωσης του νέου Μνημονίου, να διαμορφωθεί και ένα νέο –τρίτο κατά σειρά– νομοσχέδιο με προαπαιτούμενες δράσεις το οποίο θα πρέπει να ψηφιστεί τις επόμενες 2 εβδομάδες, ανεξαρτήτως του εάν θα κλείσει το νέο πρόγραμμα εγκαίρως ή όχι. Αυτό, όμως, το αρνείται προς το παρόν η κυβέρνηση.

Μάλιστα, χθες ο πρωθυπουργός, κ. Αλ. Τσίπρας, είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γάλλο πρόεδρο, κ. Φ. Ολάντ, κατά την οποία συζητήθηκε το θέμα των προαπαιτούμενων, με τον κ. Τσίπρα να επιδιώκει την αποφυγή νέου νομοσχεδίου εντός του Αυγούστου. Από το Μέγαρο Μαξίμου, δε, ανέφεραν μετά την επικοινωνία των δύο αντρών ότι «οι δύο ηγέτες επιβεβαίωσαν τη σημασία του να τηρηθούν αμοιβαία και κατά γράμμα οι δεσμεύσεις που περιλαμβάνονται στο εν λόγω γραπτό κείμενο (σ.σ. της Συνόδου Κορυφής)», το οποίο με σαφήνεια αναφερόταν στα δύο προηγούμενα νομοσχέδια, αλλά δεν απέκλειε ρητώς την υιοθέτηση τρίτου πακέτου μέτρων άμεσα. Επίσης, σημαντικό πρόβλημα αποτελεί και η αναθεώρηση των προβλέψεων για το ΑΕΠ και τον προϋπολογισμό, με όλες τις εκτιμήσεις να δείχνουν ισχυρή ύφεση για φέτος και να μην αποκλείεται η επανεμφάνιση πρωτογενών ελλειμμάτων.

Mετά την αποστολή της επιστολής προς το ΔΝΤ, η οποία πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Παρασκευής και την παραλαβή της επιβεβαίωσε το Ταμείο τα ξημερώματα, απομένει να καθοριστεί το πλαίσιο των συζητήσεων με τα κλιμάκια της Τρόικας, τα οποία αναμένονται στην Αθήνα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, μέχρι το βράδυ της Παρασκευής είχε καταστεί σαφές ότι οι συναντήσεις δεν θα γίνονται σε ξενοδοχείο εκτός Αθηνών, όπως ανέφεραν διάφορα δημοσιεύματα.

Μάλιστα, κατά τις ίδιες πληροφορίες, οι συσκέψεις θα γίνονται «σε χώρο των δανειστών» με την έννοια ότι θα πραγματοποιούνται σε ξενοδοχείο, χωρίς ωστόσο να έχει ξεκαθαρίσει πλήρως η κατάσταση.

Επίσης, η κυβέρνηση είναι ανοιχτή στο να έχουν πρόσβαση τα στελέχη των θεσμών στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους εάν απαιτηθεί, ενώ υπό συζήτηση είναι ακόμη το αν θα έχουν οι επικεφαλής της Τρόικας συναντήσεις και με υπουργούς.

Εκτός απροόπτου, οι συναντήσεις των εκπροσώπων της κυβέρνησης με εκείνους των δανειστών θα ξεκινήσουν από Δευτέρα.

Κατόπιν αυτών, τα βήματα των διαπραγματεύσεων τις επόμενες ημέρες είναι:

1. Να συμφωνηθεί το νέο μακροοικονομικό και δημοσιονομικό πλαίσιο. Ηδη η Κομισιόν εκτιμά ότι μετά την τραπεζική αργία και τα capital controls, η Ελλάδα θα βιώσει ύφεση της τάξης του 2% με 4%. Στο υπουργείο Οικονομικών έχουν τρέξει διάφορα σενάρια που σε γενικές γραμμές δείχνουν ύφεση κοντά στο 2%, ενώ και το ΔΝΤ έχει κάποιες αρχικές εκτιμήσεις για συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 2-3% το 2015.

Σε ό,τι αφορά τον προϋπολογισμό, στελέχη των δανειστών βλέπουν πλέον ότι ακόμα και με τα τελευταία μέτρα που ψηφίστηκαν, το πρωτογενές ισοζύγιο θα είναι φέτος ελλειμματικό (περί το 1% του ΑΕΠ οι πρώτες εκτιμήσεις) αντί στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1% του ΑΕΠ το 2015. Μάλιστα, και στελέχη του οικονομικού επιτελείου παραδέχονται ότι το πλεόνασμα φέτος μπορεί να μετατραπεί σε έλλειμμα, αλλά δεν θα ληφθούν νέα μέτρα. Ωστόσο, δεν ισχύει το ίδιο και για τα επόμενα χρόνια, καθώς η φετινή απώλεια θα πρέπει να καλυφθεί το 2016 και το 2017, ώστε το 2018 η Ελλάδα να παρουσιάσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, όπως έχει συμφωνηθεί.

2. Να διαμορφωθεί νομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα μέτρα το οποίο θα πρέπει να ψηφιστεί άμεσα, ώστε να μπορέσει είτε να εκταμιευτεί η πρώτη δόση του νέου προγράμματος, είτε να εγκριθεί μία νέα ενδιάμεση χρηματοδότηση έως τις 20 Αυγούστου, για να αποπληρωθούν τα ομόλογα που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Αρμόδια στελέχη υποστηρίζουν ότι σε αυτό το νομοσχέδιο θα πρέπει να υπάρχουν όσα περισσότερα μέτρα μπορεί να εφαρμόσει άμεσα η κυβέρνηση από τον κατάλογο των προαπαιτούμενων δράσεων που πρότεινε η κυβέρνηση πριν από την επίτευξη της συμφωνίας και ο οποίος είχε βασιστεί στη λίστα Γιουνκέρ. Για παράδειγμα, ένα από αυτά τα μέτρα –για τα οποία θα πιέσουν οι δανειστές- είναι οι αλλαγές στη φορολόγηση των αγροτών. Πάντως, η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή απορρίπτει το ενδεχόμενο να περάσει νομοσχέδιο με νέα προαπαιτούμενα μέτρα εντός Αυγούστου και η διαπραγμάτευση αναμένεται να είναι έντονη σε αυτό το θέμα. Και αυτό γιατί Ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε χθες ότι θα πρέπει να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο πλευρών και να δείξει η ελληνική πλευρά ότι έχει την «ιδιοκτησία» του προγράμματος. Για να γίνει αυτό, ανέφερε πως θα βοηθούσε η υιοθέτηση ενός ακόμα πακέτου προαπαιτούμενων μέτρων στις αρχές Αυγούστου.

3. Να ολοκληρωθεί έως τις 10 Αυγούστου το νέο Μνημόνιο. Χθες, οι F.T. ανέφεραν ότι εξετάζεται να συγκληθεί το Eurogroup στις 11 Αυγούστου, με θέμα την αξιολόγηση της τεχνικής συμφωνίας (staff level agreement) που θα πρέπει να έχει επιτευχθεί έως τότε. Αν το κείμενο εγκριθεί από τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης, το πρόγραμμα θα πρέπει στη συνέχεια να περάσει από το ελληνικό κοινοβούλιο και τα άλλα ευρωπαϊκά κοινοβούλια έως τις 18 του μήνα. Με στόχο μέχρι τις 20 Αυγούστου να έχει εκταμιευθεί η 1η δόση του προγράμματος ύψους 5 δισ. Πάντως, Ευρωπαίος αξιωματούχος παραδέχτηκε χθες πως αν και αυτό είναι το καλύτερο δυνατό σενάριο, παραμένει «φιλόδοξο».

Αντιδρούν στο ενδεχόμενο νέας χρηματοδότησης

Αν και το ενδεχόμενο νέας χρηματοδότησης-γέφυρας για να καλυφθούν οι ανάγκες του Αυγούστου εξετάζεται –σε περίπτωση που δεν ολοκληρωθούν εγκαίρως οι διαπραγματεύσεις για το νέο πρόγραμμα– παραμένει ωστόσο ένα σενάριο που αντιμετωπίζει αρκετές δυσκολίες. Την ίδια ώρα, το υπουργείο Οικονομικών συνεχίζει να εξυπηρετεί με μεγάλες δυσκολίες τη χρηματοδότηση των εσωτερικών αναγκών (μισθούς και συντάξεις) και την αναχρηματοδότηση των εντόκων γραμματίων, καθώς τα δάνεια αφορούν στην αποπληρωμή του εξωτερικού χρέους και μόνο.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο ενδεχόμενο νέας ενδιάμεσης χρηματοδότησης αντιδρούν κάποιες από τις χώρες της Ευρωζώνης, αλλά και εκτός αυτής. Το μοντέλο που εφαρμόστηκε τον Ιούλιο με την Ελλάδα να παρέχει εγγυήσεις (σε ρευστό και τα κέρδη του 2014 του Ευρωσυστήματος από τα ελληνική ομόλογα) για να δανειστεί 7,16 δισ. ευρώ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSM), είναι αυτό που εξετάζεται και για τον Αύγουστο, εάν απαιτηθεί. Οπως και τον Ιούλιο, όμως, κάποιες χώρες εκτός Ευρωζώνης αντιδρούν. Ωστόσο, αυτή τη φορά αντιδρούν και χώρες της Ευρωζώνης που προτιμούν να κλείσει το νέο πρόγραμμα και το νέο δάνειο για να μη διαιωνίζεται η κατάσταση των ενδιάμεσων δανείων. Αλλωστε, ο EFSM διαθέτει άλλα 6 δισ. ευρώ και οι ανάγκες της Ελλάδας τον Αύγουστο είναι 5 δισ. ευρώ.

Οπότε, επί της ουσίας θα αντληθούν όλα τα κεφάλαια του Μηχανισμού.

Το δεύτερο πρόβλημα έχει να κάνει με τις εγγυήσεις που θα πρέπει να παράσχει η Ελλάδα. Οι λύσεις είναι περιορισμένες και είναι βέβαιο ότι εάν αποφασιστεί μία νέα χρηματοδότηση γέφυρα, το θέμα των εγγυήσεων θα αποτελέσει «αγκάθι». Γι’ αυτό και από τώρα σε Ευρωζώνη και υπουργείο Οικονομικών εξετάζουν πιθανούς τρόπους για την εξεύρεση εγγυήσεων.

Πέραν αυτών, η κυβέρνηση συνεχίζει να αντιμετωπίζει προβλήματα και με τη διαχείριση των εσωτερικών υποχρεώσεων. Οι μισθοί και οι συντάξεις του Ιουλίου καλύφθηκαν μέσω βραχυπρόθεσμου δανεισμού (repos) από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ). Το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και με τους μισθούς και τις συντάξεις του Αυγούστου, αλλά στα μέσα του επόμενου μήνα θα υπάρξει άλλο ένα πρόβλημα. Το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να βρει τον τρόπο να αναχρηματοδοτήσει λήξεις εντόκων γραμματίων ύψους 200-300 εκατ. ευρώ που δεν τα έχουν ελληνικές τράπεζες, αλλά άλλοι εγχώριοι επενδυτές. Δεδομένου ότι η λύση των repos δεν παρέχει απεριόριστη ρευστότητα στο Δημόσιο, ενδεχομένως στα μέσα Αυγούστου να προκύψουν ζητήματα με την εξυπηρέτηση των εντόκων γραμματίων ή την καταβολή μισθών και συντάξεων στο τέλος του μήνα.

ΣΩΤΗΡΗΣ ΝΙΚΑΣ

Έντυπη

Η Καθημερινή