«Μόνο ο Θεός ξέρει ποιος είμαι» - Του Τάσου Τέλλογλου

Τα φώτα ακόμα στο λιμάνι είναι αναμμένα, ξημερώνει σε μισή ώρα. Τη νύχτα ο αέρας είχε και πάλι πέσει και δεκάδες λαστιχένιες βάρκες προσέγγισαν τη βόρεια πλευρά του νησιού από τον Μόλυβο στον φάρο του Κόρακα. Όποιος δεν έχει έρθει στη Μυτιλήνη αυτό το καλοκαίρι, δεν θα ξέρει ότι όλες οι βόρειες παραλίες της είναι καλυμμένες από το νάιλον και το πλαστικό των φθηνών βαρκών και των χιλιάδων σωσιβίων: 100.000 άνθρωποι έφτασαν στις μάλλον αφιλόξενες ακτές αυτού του νησιού μόνο τον Σεπτέμβριο, μία πραγματική εισβολή.

Σύριοι; Στα χαρτιά η πλειοψηφία. Αλλά ποια χαρτιά; Εδώ είσαι ό,τι δηλώσεις. Δεν υπάρχει τρόπος επαλήθευσης των στοιχείων με τέτοιες ροές ούτε το κράτος και η ΕΕ κάνουν κάτι για να διευκολύνουν εαυτούς και αλλήλους. Χθες το μεσημέρι μπροστά μου ένας Ιρακινός «πέρασε» για Σύριος ενώ ένας από τους ταξιδιωτικούς πράκτορες του νησιού μού εξηγούσε πώς τον Αύγουστο 50 μετανάστες, Αφγανοί στην πλειοψηφία τους και Κούρδοι, πήγαν να βγάλουν εισιτήρια για το πλοίο προς την Αθήνα με το ίδιο όνομα.

Από τότε οι ροές τέθηκαν υπό μερικό έλεγχο, εκείνοι που φεύγουν από το νησί γίνεται προσπάθεια να είναι περισσότεροι από αυτούς που φθάνουν σε αυτό. Ποιοι είναι όμως αυτοί που έρχονται; Χθες το βράδυ πήρα έναν στον αμάξι μου για να τον πάω στον σωστό καταυλισμό (από το Καράτεπε όπου καταγράφονται οι Σύριοι, στη Μόρια όπου καταγράφονται όλοι οι υπόλοιποι).

Κούρδος από το Κερμανσάχ του Ιράν. Φυσικά, δεν ήθελε να καταγραφτεί. Ούτε και να δώσει αποτυπώματα. Χαρτιά δεν είχε. Μιλούσε κάποια αγγλικά και μου είπε ορθά-κοφτά: «Είμαι 45 χρόνων και κανείς δεν έχει μάθει ποτέ ποιος είμαι. Μόνο ο Θεός το ξέρει».

«Άμα το ξέρει μόνο ο Θεός τότε δεν έχουμε θέση για σένα εδώ στην Ευρώπη», του απάντησα μάλλον τσαντισμένος, αλλά επέμεινε ότι του ήταν σημαντικότερο να μη δώσει κάποια από τα στοιχεία του παρά να πάει στην Αθήνα (χωρίς καταγραφή δεν υπάρχει εισιτήριο, θεωρητικά τουλάχιστον, διότι το ερώτημα είναι τι καταγράφεται)…

Δεν ήταν το πρώτο παρόμοιο επεισόδιο μέσα στη μέρα. Φυσικά οι άνθρωποι αυτοί έρχονται από χώρες που δεν σέβονται στοιχειωδώς τα δικαιώματά τους. Είναι δύσκολο να αντιληφθούν τι θα γίνει με αυτά τα στοιχεία. Και είναι και θέμα ηλικίας. Ένας Σύριος απόφοιτος της πληροφορικής από το Χαλέπι με ρώτησε πώς είναι η ζωή στη βόρεια Ευρώπη. «Άμα σου αρέσει να ζεις με κανόνες, πήγαινε», απάντησα χωρίς να το πολυσκεφτώ. «Α, σίγουρα θα είναι καλύτερα. Εμείς τόσα χρόνια ζούσαμε χωρίς και βλέπεις πού κατέληξε το πράγμα και θα γίνει χειρότερο». Θέλει να κάνει μεταπτυχιακό. Η οικογένειά του σχεδόν τον έδιωξε γιατί είναι νέος και «έχει τώρα την ευκαιρία».

-Μετά από 4 χρόνια πόλεμο;

-Μετά από 4 χρόνια πόλεμο περίμενα να πάρω το πτυχίο και ίσως ήλπιζα να αλλάξει κάτι στη χώρα. Όταν ξεκίνησαν να φύγουν οι πρώτοι, για μας ήταν το πρώτο θετικό νέο σε 4 χρόνια.

Ακόμα και ένας Σύρος που φεύγει από την Τουρκία μετά από 3-4 χρόνια δεν είναι πια πρόσφυγας πολέμου. Ήταν πρόσφυγας πολέμου και αν η Τουρκία δεν τον μετέτρεπε σε οικονομικό πρόσφυγα εξαιτίας της κρίσης και του κοινωνικού της δαρβινισμού θα τον είχε αφομοιώσει όπως αφομοίωσε τους ανθρώπους της Αλεξανδρέττας.

Και εμείς εδώ τι κάνουμε; Μπορούμε να ξεχωρίσουμε τον νεαρό από το Χαλέπι από τον Κούρδο του Κερμανσάχ; Στη Μυτιλήνη δεν κάνουν τέτοιες σκέψεις. Πουλούν έναντι μετρητών όλο το καλοκαίρι και για την ώρα κάποιοι έχουν ξεχρεώσει. Αλλά δεν φτάνει αυτό. Απέναντι περιμένουν πολλοί περισσότεροι. Όσοι είναι «έξω» θεωρούν ότι η Ευρώπη πρακτικά δεν έχει σύνορα.

Οι πόρτες αν δεν κλείσουν πρέπει να γίνουν πιο «έξυπνες», κάτι σαν και αυτές τις περιστρεφόμενες των μεγάλων κτιρίων που σε κάθε γύρισμα αφήνουν κάποιους να προχωρήσουν. Αλλιώς το Σένγκεν θα καταρρεύσει μαζί με το Δουβλίνο που έπεσε χωρίς να έχει αντικατασταθεί από κάτι άλλο.

Protagon.gr