Κύπρος: Πρώτη μέρα χωρίς μνημόνιο

Με ανοικτά μέτωπα, μεγάλες προκλήσεις και πολιτική αισιοδοξία ξεκινά τη μεταμνημονιακή περίοδο η Κύπρος, μετά από τρία χρόνια δύσκολης δοκιμασίας δεκάδων χιλιάδων νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Η πρώτη μέρα μετά την τρόικα βρίσκει την κυβέρνηση να πανηγυρίζει τη δημοσιονομική εξυγίανση και τη χρηματοπιστωτική σταθεροποίηση, χωρίς ωστόσο να είναι βέβαιο πως θα μπορέσει να κλείσει τα πολλά ανοικτά κοινωνικά μέτωπα και να λύσει τα διαρθρωτικά προβλήματα.

Η χθεσινή απόφαση του Eurogroup για έξοδο από το μνημόνιο βρίσκει την Κύπρο με ισοσκελισμένο προϋπολογισμό και φερέγγυες τράπεζες.

Με το δημόσιο χρέος στα €18,6 δισ., τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στα €27 δισ., την ανεργία στο 15% και σωρεία προβλημάτων στο δημόσιο, τόσο οι πιστωτές όσο και η κυβέρνηση έσπευσαν χθες να επισημάνουν, όμως, ότι οι προκλήσεις παραμένουν.

Ο υπουργός οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης δεν παρέλειψε ούτε χθες να διαμηνύσει από τις Βρυξέλλες μετά το πέρας της συνόδου του Εurogroup, ότι «θα πρέπει να μείνουμε μακριά από ανεύθυνες προσεγγίσεις, από λαϊκισμούς και από τα λάθη του παρελθόντος».

Οι υποδείξεις Γεωργιάδη δεν είναι τυχαίες. Ελαύνονται από τις προδιαγραφόμενες αξιώσεις των οργανωμένων συνόλων και ειδικότερα των συνδικαλιστικών οργανώσεων στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

Oι επικείμενες βουλευτικές εκλογές προσφέρονται για διεκδικήσεις αιτημάτων και γι’ αυτό που ο υπουργός οικονομικών σε ανύποπτο χρόνο είχε καταστήσει σαφές ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται πριν από τις εκλογές να ανακοινώσει οποιεσδήποτε ελαφρύνσεις.

Η απόφαση, ωστόσο, για μείωση της θητείας που συνεπάγεται ένα κόστος €33 εκ. από τις ανάγκες για πρόσληψη επαγγελματιών οπλιτών «θόλωσε» την καθαρότητα των προθέσεων της κυβέρνησης.

Ακολούθησε τη μονιμοποίηση εκατοντάδων υπαλλήλων στο ιατρικό προσωπικό και το άνοιγμα νέων θέσεων.

Τα αιτήματα που υποβάλλονται σε όλους τους ουσιώδεις τομείς της οικονομίας άρχισαν να σχηματίζουν ουρά, πριν ακόμη η χώρα προσαρμοστεί με τις νέες συνθήκες που δημιουργούνται, από την έξοδο της από το οικονομικό πρόγραμμα.

Είναι ενδεικτικό ότι την ώρα που συνερχόταν χθες το Εurogroup για να αναγγείλει την έξοδο της Κύπρου από το μνημόνιο, οι νοσηλευτές αποφάσιζαν με συντριπτική πλειοψηφία την επ’ αόριστον απεργία στα κρατικά νοσηλευτήρια.

Όλες οι μεγάλες συνδικαλιστικές οργανώσεις ανακοίνωσαν από τις αρχές του έτους ότι ωρίμασε ο χρόνος να αποκατασταθούν οι περικοπές και οι παγοποιήσεις μισθών και ωφελημάτων, που αποφασίστηκαν το 2013, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.

Στον ξενοδοχειακό τομέα αποφασίστηκε πρόσφατα η επιστροφή μέρους των περικοπών.

Μέχρι πρόσφατα, η κυβέρνηση απέφευγε τη δημιουργία νέων δαπανών λόγω της εποπτείας της τρόικας και της ανάγκης λήψης των χρημάτων του προγράμματος.

Με τη λήξη, όμως, του προγράμματος, η Κύπρος αφήνεται πλέον στην κρίση των οίκων αξιολόγησης και των αγορών, που θα προσμετρούν τους κινδύνους που ελλοχεύουν για το αξιόχρεό της.

Προς το παρόν, η Κύπρος βρίσκεται τρεις με τέσσερις βαθμίδες κάτω από την επενδυτική βαθμίδα των τριών μεγάλων οίκων, αν και η κυβέρνηση ευελπιστεί ότι εντός των επόμενων βδομάδων θα προκύψουν αναβαθμίσεις.

Παρά τις μεγάλες προκλήσεις, η Κύπρος πήρε χθες τα εύσημα από τους διεθνείς δανειστές, που θεωρούν, πλέον, ότι όλα τα προγράμματα πλην της Ελλάδος έχουν πετύχει.

Η εφαρμογή του προγράμματος ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2013 με το κούρεμα των ανασφάλιστων καταθέσεων περίπου €8 δισ. από τις δύο μεγάλες τράπεζες.

Με το κούρεμα εξανεμίστηκαν τα χρήματα χιλιάδων αποταμιευτών και επιχειρήσεων, αλλά η Κύπρος κατάφερε να διατηρήσει το δημόσιο χρέος σε βιώσιμα επίπεδα.

Οι πιστωτές, που είχαν την ιδέα του bail-in καταθέσεων και που δεν την εφάρμοσαν έκτοτε σε καμία άλλη χώρα, επεσήμαναν χθες ότι η δημοσιονομική επίδοση ξεπέρασε τις προσδοκίες.

Η λήξη του προγράμματος αφήνει ατέλειωτες τις πιο σημαντικές μεταρρυθμίσεις που προνοούσε το πρόγραμμα, όπως η εφαρμογή καθολικού σχεδίου υγείας, η μεταρρύθμιση του δημοσίου και η αποκρατικοποίηση και αλλαγή στη λειτουργία ημικρατικών οργανισμών.

Αν και η κυβέρνηση έσπευσε χθες να τονίσει την ανάγκη να συνεχιστεί η δυναμική των μεταρρυθμίσεων, το έργο της προώθησης μέσω του κοινοβουλίου των νομοσχεδίων για ουσιαστικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των νοσοκομείων, των κρατικών υπηρεσιών και των ημικρατικών οργανισμών, φαντάζει δύσκολο.

Με τις βουλευτικές να βρίσκονται δύο μήνες μακριά και τις προεδρικές εκλογές δύο χρόνια, την ίδια στιγμή που βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις για το κυπριακό, είναι αβέβαιο πως θα μπορέσει η κυβέρνηση να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις.

H Κύπρος θα στερηθεί της τελευταίας χαμηλότοκης δόσης των €275 εκ. από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης καθώς βγήκε από το πρόγραμμα χωρίς να εκπληρώσει το προαπαιτούμενο για τη Cyta.

Επιπρόσθετα δεν θα χρησιμοποιήσει τα εναπομείναντα περίπου €2,8 δισ. του προγράμματος.

Η Κύπρος δανείστηκε από το πρόγραμμα της ΕΕ και το ΔΝΤ περίπου €7,2 δισ., με επιτόκιο 1%.

Στο τέλος του 2015 η Κύπρος εξέδωσε δεκαετές ομόλογο στις διεθνείς αγορές με επιτόκιο 4,25%.

Market News