Brexit: Στόχος ένα διαζύγιο χωρίς κραδασμούς

UPD

Βρετανία, Λονδίνο ΑP Photo

Την -όσο το δυνατόν- μικρότερη «αναταραχή» επιδιώκουν όλες οι ενδιαφερόμενες πλευρές (Ευρωπαίοι και Βρετανοί) μετά την ιστορική υπογραφή από την Τερέζα Μέι, της ενεργοποίησης της διαδικασίας του άρθρου 50, με βάση το οποίο το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρεί από την ευρωπαϊκή «οικογένεια».

Την ίδια στιγμή, παραμένει η πρόκληση για ένα ήπιο «διαζύγιο» χωρίς έντονους κραδασμούς ανάμεσα στο Λονδίνο και τις Βρυξέλλες. Ωστόσο, μένουν να διευθετηθούν σημαντικά και πολύπλευρα θέματα, με τις συζητήσεις μεταξύ των δύο πλευρών, να αναμένονται έντονες και ιδιαίτερα δύσκολες.

Η Άνγκελα Μέρκελ AP Photo / Michael Sohn (ΦΩΤ.: ΑΡΧΕΙΟΥ)

Το στίγμα της κατάστασης αποτύπωσε χαρακτηριστικά η καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, σε σημερινή της δήλωση. Η καγκελάριος αναγνώρισε ότι η προοπτική του Brexit προκαλεί ανησυχία σε πολλούς πολίτες στην Ευρώπη σχετικά με το μέλλον τους, ωστόσο διαβεβαίωσε ότι το Βερολίνο θα καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες κατά τις διαπραγματεύσεις για το Brexit προκειμένου να διασφαλίσει ότι η αναστάτωση των πολιτών της Ε.Ε. να είναι η μικρότερη δυνατή.

Παράλληλα, δήλωσε ότι αναμένει να διεξαχθούν «δίκαιες και ισορροπημένες» διαπραγματεύσεις και εξέφρασε την ελπίδα Βρετανία και η Ε.Ε. να παραμείνουν στενοί εταίροι.

Από την πλευρά του, ο Γερμανός αντικαγκελάριος και υπουργός Εξωτερικών, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, εκτίμησε πως ο δρόμος των διαπραγματεύσεων δεν θα είναι εύκολος, ζητώντας από το Λονδίνο «να μείνουμε φίλοι». Ο εκπρόσωπος του Γκάμπριελ, Μάρτιν Σέφερ, διερωτήθηκε αν το Λονδίνο έχει αντιληφθεί το εύρος του έργου που αναλαμβάνει: «Η αβεβαιότητα είναι δηλητήριο για τους ανθρώπους: για τους πολίτες της Ε.Ε., τους Γερμανούς που ζουν στη Βρετανία... και τους Βρετανούς που ζουν στην Ε.Ε. Και επιπλέον, είναι δηλητήριο για τις εμπορικές σχέσεις και τις επενδύσεις... Αναρωτιόμαστε καμιά φορά αν στο Λονδίνο έχουν πραγματικά αντιληφθεί τις συνέπειες, ιδίως για τη βρετανική οικονομία».

«Το Brexit θα είναι οδυνηρό για τους Βρετανούς», εκτίμησε ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ. Ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι σημείωσε ότι στόχος είναι να ελαχιστοποιηθεί η αβεβαιότητα των επενδυτών.

Ντόναλντ Τουσκ © European Communities

Νωρίτερα, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, ήταν τελείως ξεκάθαρος: «Δεν έχουμε κανέναν λόγο να προσποιούμαστε ότι είναι μια χαρούμενη ημέρα είτε στις Βρυξέλλες είτε στο Λονδίνο», δήλωσε χαρακτηριστικά και υπογράμμισε πως η Ε.Ε. θα προστατεύσει τα συμφέροντα των 27 μελών της.

«Είμαστε έτοιμοι» διαβεβαίωσε ο επικεφαλής των διαπραγματευτών της Ε.Ε. για το Brexit Μισέλ Μπαρνιέ, με τον πρόεδρο της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου, Ντέιβιντ Μακάλιστερ, να ξεκαθαρίζει πως «μία χώρα που εγκαταλείπει την Ε.Ε. δεν μπορεί να έχει καλύτερη αντιμετώπιση από ένα κράτος-μέλος».

Όσο για την ίδια την Τερέζα Μέι, αναγνώρισε πως θα υπάρξουν «συνέπειες» από την αποχώρηση και υποστήριξε πως έχει σχέδιο για μια νέα «βαθιά ειδική εταιρική σχέση» μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών.

Τι περιλαμβάνει η ενεργοποίηση του άρθρου 50

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναφέρεται στις διαδικασίες που ακολουθούν την ενεργοποίηση του άρθρου 50 για την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε και απαντά σε βασικές ερωτήσεις (όπως «Τι καλύπτει η συμφωνία για το μελλοντικό πλαίσιο συνεργασίας;») ως παρακάτω:

Η βρετανική κυβέρνηση ενεργοποιεί σήμερα το άρθρο 50 της Συνθήκη της Ε.Ε., το οποίο αποτελεί την επίσημη κοινοποίηση της πρόθεσης ενός κ-μ να αποχωρήσει από την Ένωση. Από σήμερα Ε.Ε. και Βρετανία θα έχουν δύο χρόνια για να διαπραγματευτούν μια συμφωνία αποχώρησης. Επίσης, οι δύο πλευρές θα πρέπει να προσδιορίζουν τις μελλοντικές εμπορικές τους σχέσεις.

Το άρθρο 50

Το άρθρο 50 ορίζει τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να αποχωρήσει από αυτή. Κάθε κράτος μέλος μπορεί να αποφασίσει να αποχωρήσει από την Ένωση, σύμφωνα με τους εσωτερικούς συνταγματικούς του κανόνες. Μόλις ενεργοποιηθεί το άρθρο 50, οι δύο πλευρές έχουν δύο χρόνια διαπραγματεύσεων. Ωστόσο, η περίοδος αυτή μπορεί να επεκταθεί με ομόφωνη απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Στόχος είναι η επίτευξη συμφωνίας, παρόλα αυτά υπάρχει η πιθανότητα αυτό να μην επιτευχθεί.

Δύο συμφωνίες

Η Ε.Ε. και η Βρετανία, έχουν δύο χρόνια για να διαπραγματευτούν τη συμφωνία αποχώρησης, που θα ορίζει τις ρυθμίσεις για την αποχώρηση της χώρας από την Ένωσης και λαμβάνοντας ταυτόχρονα το πλαίσιο των μελλοντικών  τους σχέσεων. Οι συμφωνίες που θα καθορίζουν το πλαίσιο των μελλοντικών σχέσεων των δύο πλευρών θα είναι μέρος ξεχωριστής συμφωνίας, την οποίας οι διαπραγματεύσεις ενδέχεται να διαρκέσουν περισσότερο.

Αν οι διαπραγματεύσεις ολοκληρωθούν επιτυχώς, η συμφωνία αποχώρησης θα πρέπει να επικυρωθεί από τη Βρετανία, να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθώς και από 20 από τα 27 κράτη μέλη που εκπροσωπούνται στο Συμβούλιο.

Η συμφωνία για το πλαίσιο των μελλοντικών σχέσεων των δύο πλευρών θα πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης.

Brexit, διαδικασίες EUR-Lex EPRS

Τι καλύπτει η συμφωνία αποχώρησης;

• Η συμφωνία αποχώρησης καλύπτει ζητήματα όπως:
• Τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών στη Βρετανία
• Τα δικαιώματα των Βρετανών πολιτών στην ΕΕ
• Οι οικονομικές υποχρεώσεις που ανέλαβε η Βρετανία ως κράτος μέλος
• Συνοριακά ζητήματα (ειδικά μεταξύ Βρετανίας και Ιρλανδίας)
• Οι διεθνείς δεσμεύσεις που έλαβε η Βρετανία ως κράτος μέλος της Ένωσης (για παράδειγμα η συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα)

Τι καλύπτει η συμφωνία για το μελλοντικό πλαίσιο συνεργασίας;

Η συμφωνία για το μελλοντικό πλαίσιο συνεργασίας θα καθορίζει τις προϋποθέσεις για τη συνεργασία των δύο πλευρών σε διάφορα θέματα, όπως η άμυνα, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η προστασία του περιβάλλοντος, η έρευνα και η εκπαίδευση.

Βασικό κομμάτι της συμφωνίας θα αφορά τις μελλοντικές εμπορικές σχέσεις.

Οι διαπραγματεύσεις

Μόλις η Βρετανία επικαλεστεί το άρθρο 50, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που εκπροσωπεί τις κυβερνήσεις των κ-μ, θα ορίσει τις κατευθυντήριες γραμμές που θα λειτουργήσουν ως βάση της διαπραγμάτευσης. Επικεφαλής των διαπραγματεύσεων από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ο πρώην επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ. Οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να ξεκινήσουν μέσα στις επόμενες εβδομάδες.

Κατά την παρουσίασή του στο ΕΚ, ο κ. Μπαρνιέ, αρίθμησε σειρά αρχών που θα τηρηθούν κατά τις διαπραγματεύσεις: οι τέσσερις ελευθερίες πρέπει να μείνουν αδιαίρετες, οποιαδήποτε μεταβατική συμφωνία πρέπει να είναι χρονικά περιορισμένη, η ένταξη στην ΕΕ πρέπει να βασίζεται σε ίσους όρους ανταγωνισμού και στο σεβασμό των κανόνων του ανταγωνισμού, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που έχουν συμφωνηθεί με τρίτες χώρες και τέλος η στενή συνεργασία στο τομέα της άμυνας και της ασφάλειας είναι επιθυμητή.

Τι συμβαίνει σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία;

Αν δεν υπάρξει συμφωνία ούτε και επέκταση των διαπραγματεύσεων, τότε η Βρετανία εγκαταλείπει αυτόματα την ΕΕ μετά την περίοδο των δύο ετών. Επίσης, αν δεν επιτευχθεί συμφωνία για τις μελλοντικές σχέσεις των δύο πλευρών, οι συναλλαγές της Βρετανίας με την ΕΕ θα γίνονται σύμφωνα με τους κανόνες του ΠΟΕ.

Ο ρόλος του ΕΚ

Η συμφωνία αποχώρησης δεν μπορεί να τεθεί σε ισχύ χωρίς τη συγκατάθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Τις επόμενες εβδομάδες οι ευρωβουλευτές αναμένεται να υιοθετήσουν ψήφισμα με τις κόκκινες γραμμές του Κοινοβουλίου.

Επικεφαλής των διαπραγματεύσεων από την πλευρά του ΕΚ έχει διοριστεί ο Γκι Φερχόφσταντ.

Οι ευρωβουλευτές μπορούν να επηρεάσουν τις διαπραγματεύσεις με την υιοθέτηση ψηφισμάτων που θα καθορίζουν τη θέση του Κοινοβουλίου.

Εφημερίδα των Συντακτών