Η περίπτωση των σιαμαίων Τσανγκ και Ενγκ - Του Γιάννη Γκλάβατου

Λέγεται ότι μόνοι μας ερχόμαστε στην ζωή και μόνοι μας φεύγουμε.

Ίσως να είναι και έτσι …όμως στην περίπτωση των διδύμων μάλλον τα πράγματα αλλάζουν λίγο.

Συνήθως γεννιούνται μαζί.

Το ύστατο ταξίδι βέβαια, είναι μια άλλη υπόθεση.

Συνήθως…!

Η περίπτωση των Τσανγκ και Εγκ όμως είναι ξεχωριστή και ιδιάζουσα. Υπήρχε μια ιδιαιτερότητα: ήταν σιαμαίοι. Παρ’ όλα αυτά άντεξαν την εξαιρετική δυσκολία να ζουν ενωμένοι σε ένα κορμί σε όλο τους τον βίο, έκαναν επιχειρήσεις, παντρεύτηκαν, απέκτησαν παιδιά και πέθαναν μαζί στο ίδιο σώμα.

Οι σιαμαίοι αδελφοί είχαν ανάστημα μικρότερο του μέσου όρου. Το χρώμα των ματιών τους ήταν μελανό όπως και τα μαλλιά τους. Το δέρμα τους κίτρινο, ενώ τα μήλα του προσώπου τους εξείχαν, με την μύτη μικρή σε ύψος και χοντρή. Προφανώς είχαν τα συνήθη χαρακτηριστικά της ασιατικής φυλής. Ήταν υγιέστατοι, ζωηροί, αεικίνητοι, νοήμονες και κοινωνικοί. Όπως διαβάζουμε σε αναφορές, «έτρεχαν σαν ελάφια». Υπήρχε βέβαια μεγάλη «συγγένεια» στην εμφάνιση, χωρίς όμως να χαρακτηρίζονταν από τον κόσμο «όμοιοι». Διαφορά υπήρχε και στην ιδιοσυγκρασία: ο Εγκ ήταν πιο σοβαρός, ίσως και σκυθρωπός, ενώ ο Τσανγκ εύθυμος. Δεν έδειχναν δυσαρέσκεια με την μοίρα τους και την γενετική τους ανωμαλία. Αυτή ακριβώς η ιδιομορφία είλκυε πάνω τους το, προφανώς, κολακευτικό ενδιαφέρον του κόσμου, δίνοντάς τους παράλληλα την δυνατότητα να ζουν με αρκετά χρήματα.

Το 1811 όταν η Σιαμαία μητέρα τους γέννησε, αισθάνθηκε μεγάλη έκπληξη, διότι μία μεμβράνη στο ύψος του στήθους συνέδεε τους δίδυμους*. Την αρχική αυτή δυσάρεστη έκπληξη και απελπισία σύντομα διαδέχθηκε η παρηγορία. Και τούτο διότι οι δύο αυτοί ασυνήθιστοι δίδυμοι αποδείχθηκαν μια μηχανή παραγωγής χρημάτων υψηλής απόδοσης. Από όλη την οικουμένη κατέφθαναν για να δουν από κοντά αυτό τα αξιοπερίεργο της φύσεως φαινόμενο. Όλοι τους ήθελαν: θέατρα, αίθουσες εκθεμάτων, μάνατζερ θεαμάτων κ.τ.λ. προσφέροντας υψηλότατα ποσά.

Φυσικά οι μεγαλύτερες προσφορές προέρχονταν από τον Νέο Κόσμο**, δηλαδή την Αμερική. Απέπλευσαν λοιπόν με το ατμόπλοιο «Σασέμ», ενώ μάνατζερ συνόδευε τα αδέλφια. Την πλήρη αρμονία των σχέσεων των διδύμων, διατάραξε ένα μάλλον όχι τόσο σοβαρό γεγονός: ο Τσάνγκ αρεσκόταν κατά την διάρκεια του λουτρού στο ζεστό νερό, αντίθετα ο Ένγκ προτιμούσε το κρύο. Υπήρξε μεγάλη ένταση, τόση ώστε να χρειαστεί όχι μόνο η παρέμβαση του μάνατζερ αλλά και του πλοιάρχου, για να αποφευχθούν τα χειρότερα και να βρεθεί η χρυσή τομή: το χλιαρό νερό.

Στην Αμερική της τότε εποχής δύο αίθουσες δέσποζαν στην παρουσίαση παράδοξων φαινομένων: ή αίθουσα Ίνγκωλ και η αίθουσα Μπάρναμ. Η αρχική εμφάνιση τους έγινε στην αίθουσα Ίνγκωλ. Αποτέλεσαν την αιχμή του δόρατος του όλου προγράμματος.

Στην ίδια παράσταση παρουσιαζόταν και μια γυναίκα ύψους 2,30 μέτρων. Η πανύψηλη αυτή κυρία γνώρισε τον έρωτα στο πρόσωπο ενός θηριοδαμαστή. Ο γάμος πραγματοποιήθηκε με παρανύμφους (κουμπάρους) τους ενωμένους αδελφούς. Διασκέδασαν τους πάντες στο γαμήλιο γεύμα με περισσό κέφι.

Το όλο γεγονός όμως ενστάλαξε στην ψυχή τους την επιθυμία τελέσεως γάμου. Υπήρχε βεβαίως μια αντικειμενική, και για κάποιους άκρως απροσπέλαστη, δυσκολία. Η ένωση, από ιδιοτροπία της φύσης, δύο ανθρώπων στο ίδιο σώμα.

Για να μην δημιουργηθούν ανυπέρβλητα προβλήματα, αποφάσισαν να παντρευτούν την ίδια ημέρα.

Οι γυναίκες βρέθηκαν: δύο αγγλίδες που διαβιούσαν στην Καρολίνα. Το πώς αυτές οι δύο γυναίκες δέχθηκαν να πραγματοποιήσουν τέτοιο γάμο δεν αναφέρεται. Πάντως ήδη τα δύο αδέρφια είχαν καταφέρει να δημιουργήσουν μια αξιόλογη περιουσία. Το μυστήριο τελέστηκε και η παράξενη τετράδα στην αρχή ζούσε εν πλήρη αρμονία.

Οι εμφανίσεις των Τσανγκ και Ενγκ τώρα γίνονταν στην αίθουσα Μπάρναμ με πολύ καλύτερη αμοιβή. Σαν καλοί επιχειρηματίες οι δύο αδελφοί αγόρασαν εκτάσεις και σχεδόν ένας στρατός μελαψών σκλάβων καλλιεργούσαν για λογαριασμό τους βαμβάκι, αραβόσιτο και άλλα. Λέγεται ότι σαν αφεντικά ήταν πολύ σκληροί, αδυσώπητοι και αμείλικτοι. Σύντομα αυτή τους η φήμη απλώθηκε σε όλο το Νότο. Δεν άργησαν βέβαια οι δούλοι να πάρουν την ρεβάνς στον εμφύλιο που ακολούθησε σε μικρό χρονικό διάστημα.

Η σχέση ειρήνης που υπήρχε στα δύο ζευγάρια αρχίζει και διαταράσσεται. Η αντιπάθεια εισέρχεται στην ψυχή των δύο αδελφών που ως τώρα ζούσαν σαν ένας άνθρωπος. Αναφέρεται πως ο Τσάνγκ ερωτεύτηκε την σύζυγο του Ένγκ. Η μοχθηρότητα εξαπλώνεται σαν μόλυνση σε όλη την τετράδα. Οι γυναίκες, ως αντίζηλες πλέον, τρέφουν εχθρότητα μεταξύ τους. Φυσικά δεν μπορούν να επιδράσουν θετικά ώστε να συμφιλιώσουν τα αδέλφια. Γίνεται υψίστη προσπάθεια να μην μαλώνουν επάνω στην σκηνή και να μην αντιλαμβάνονται οι θεατές τη διχόνοια που πρυτανεύει στους δύο ομογάστριους.

Ένα βράδυ ο Τσανγκ προσπαθεί να σκοτώσει δια στραγγαλισμού, τον Ενγκ και μόνο με την επέμβαση του αφεντικού τους δεν υπήρξαν χειρότερα. Η «εκεχειρία» δεν κράτησε επί μακρόν.

Τώρα τα δύο αδέλφια προϋπαρχόντων των διασπασμένων ψυχών τους, επιθυμούσαν να διαχωρίσουν και τα σώματά τους. Όμως η ιατρική επιστήμη εκείνα τα χρόνια δεν μπορούσε να βοηθήσει. Πληροφορήθηκαν για ένα ρηξικέλευθο, παγκοσμίου φήμης και έγκριτο χειρουργό από την Σκωτία, τον Σάιμ, μαθητή του διάσημου Λίστον. Διαπλέοντας τον ωκεανό έφτασαν στην Σκωτία. Στον τολμηρό γιατρό, άρεσαν οι δύσκολες περιπτώσεις και η φήμη. Όμως κατόπιν σπουδής της περίπτωσης, αποφάνθηκε αρνητικά. Θεώρησε ότι κόβοντας την μεμβράνη που ένωνε τα αδέλφια, θα έκοβε και το νήμα της ζωής τους. Οι αλλεπάλληλες επισκέψεις των Τσανγκ και Ενγκ στους πιο επιφανείς γιατρούς της γηραιάς ηπείρου έφερναν την ίδια απάντηση: η προσπάθεια διαχωρισμού ισοδυναμούσε με θάνατο.

Ο πανδαμάτωρ (που όλα τα δαμάζει) χρόνος, όπως καμιά φορά φθείρει την αγάπη και τον πόνο, φθείρει και το μίσος. Περνώντας ο καιρός, τιθάσευσαν τα αισθήματά τους και έφτασαν στην αδιαφορία και την ανοχή.

Ο πόλεμος Βορείων και Νοτίων και οι συμφορές που προξένησε έφερε κοντά τις δύο αντιμαχόμενες οικογένειες. Μόλις και μετά βίας κατάφεραν να ξεφύγουν από το μένος των εξεγερμένων δούλων. Είχαν σχεδόν καταστραφεί οικονομικά. Παρά τις αντιξοότητες όμως δεν σταμάτησαν να φέρνουν στην ζωή απογόνους. Ο Τσάνγκ έξη παιδιά και ο Ένγκ πέντε. Οι δύο οικογένειες πλέον ήταν πολυπληθείς. Αναγκαίο ήταν να τακτοποιηθούν οικονομικά. Είχαν, εδώ και κάμποσο καιρό, πάψει να εμφανίζονται λόγω των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων τους. Αποφάσισαν να ξαναρχίσουν.

Συνομίλησαν με το παλιό τους αφεντικό, τον Μπάρναμ, έχοντας την πεποίθηση ότι τα πράγματα θα ήταν όπως στο παρελθόν. Ο Μπάρναμ τους εξήγησε, ότι το κοινό τέτοιου είδους θεαμάτων έχει σχεδόν υπερπληρωθεί και αναρωτήθηκε αν θα υπάρχει πλέον ενδιαφέρον για τους αδελφούς. Λόγω όμως της προηγούμενης -με υψηλή κερδοφορία- συνεργασίας τους προσέλαβε. Στην σκηνή είχαν πολλούς αντίζηλους: μια ηλικιωμένη κυρία που παρουσιαζόταν σαν κουβερνάντα του Ουάσιγκτον, ένα άντρα που εξαιτίας κυάνωσης όλο το σώμα του είχε το χρώμα του λουλακιού, μια όμορφη νεαρή που της έλειπαν χέρια και πόδια και μία μελαψή γυναίκα με δύο κεφάλια! Βλέποντας την πραγματικότητα, ότι δηλαδή ήταν δεύτερης τάξεως διασκέδαση και εκτιμώντας πως το αφεντικό τους δεν θα τους ανανέωνε το συμβόλαιο, απεχώρησαν.

Πιθανώς η αδράνεια σύντομα θα αναζωπύρωνε την παλιά τους αντιμαχία. Συνέβη όμως ένα λυπηρό γεγονός. Ασθένησε σοβαρά ο Τσάνγκ. Η προοπτική του θανάτου του, δημιούργησε φόβο στον έτερο αδελφό, διότι κατανοούσε πως κινδύνευε και η δική του ζωή. Άρχισε να φέρεται με στοργή στον Τσανγκ, ο οποίος ανταπέδιδε αυτό το συναίσθημα.

Παρά τις επισταμένες φροντίδες ο Τσάνγκ απεβίωσε.

Ο Ενγκ απαίτησε από τους γιατρούς να τον αποδεσμεύσουν από το πτώμα που κρεμόταν στο σώμα του, εξάλλου ήταν ζήτημα ζωής και θανάτου! Αυτή η μεμβράνη, πηγή πλούτου αλλά και δυστυχίας έπρεπε να διαρραγεί, να αποκοπεί…

Το αν θα πετύχαινε η εγχείρηση αυτή κανείς δεν ξέρει, διότι ο χειρουργός φτάνοντας μετά την παρέλευση δύο ωρών, απλά διαπίστωσε τον θάνατο και του δεύτερου αδελφού…

Υποσημειώσεις.

*Ο Ισίδωρος Ζωφρουά Σαίντ – Ιλαίρ, φυσιοδίφης έκανε αναφορά για το όλο θέμα με άρθρο του στις 29/10/1829 στον «Μονιτέρ».

**Αρκετά στοιχεία ελήφθησαν από γραπτή αναφορά, επί του συγκεκριμένου θέματος, του Maurice Duplay.