Ο διάδοχος του Νικ. Πλαστήρα στην ΕΠΕK, Σάββας Παπαπολίτης - Του Τάσου Κοντογιαννίδη

Γραμματέας του  Ελ. Βενιζέλου και αρχηγός της ΕΠΕΚ,  η κηδεία του μετετράπη σε αντιστασιακή εκδήλωση το 1973

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

akontogiannidis@yahoo.gr

Φωτο: Ο Σάββας Παπαπολίτης

Τέτοιες μέρες του 1973, πριν από τον μεγάλο φοιτητικό ξεσηκωμό, έφυγε από τη ζωή ο πολιτικός του μέτρου Σάββας Παπαπολίτης, ο διάδοχος του στρατηγού Πλαστήρα στο κόμμα της  ΕΠΕΚ,  και η κηδεία του στον Ναό του Αγίου Κωνσταντίνου στον Πειραιά, μετετράπη σε αντιστασιακή εκδήλωση κατά του τότε δικτατορικού καθεστώτος, με την παρουσία πολλών πολιτικών και πλήθος κόσμου.

Ο Σάββας Παπαπολίτης γεννήθηκε το 1911 στη Μάκρη Μικράς Ασίας και καταγόταν από μεγάλη ιστορική οικογένεια.  Ο προπάππος του Χαράλαμπος  Παπαπολίτης  έδρασε ως αγωνιστής στη Επανάσταση του ’21 στη Δωρίδα. Υπήρξε μέλος της Α' Εθνοσυνέλευσης, μοίρασε στους κατοίκους της Δωρίδας 80.000 στρέμματα χωράφια, διετέλεσε διοικητής  Καλαβρύτων και διαφώνησε για τον ερχομό του Οθωνα. Ήρθε τότε σε έντονες προστριβές  με τον φιλοβασιλικό  Γρίβα  και για να προστατεύσει  την οικογένεια του, την έστειλε να ζήσει μακριά, στην Μικρά Ασία.

Ο Σάββας Παπαπολίτης, ήρθε στην Ελλάδα με την ανταλλαγή των πληθυσμών, σπούδασε στη Νομική Σχολή Αθηνών και ως φοιτητής κλήθηκε τον Μάϊο του 1931 από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και ανέλαβε ιδιαίτερος γραμματεύς του. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στον Πειραιά  όπου άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου και άρχισε να πολιτεύεται.

Στη διάρκεια της κατοχής πήρε μέρος στην Εθνική αντίσταση ως ιδρυτικό μέλος του ΕΑΜ, της Κεντρικής Επιτροπής και του Πολιτικού Γραφείου της Ε.Λ.Δ. του Ηλία Τσιριμώκου, ενώ στα Δεκεμβριανά διαφώνησε με την ακολουθούμενη τακτική του ΕΑΜ  και προέβη σε δημόσια αποδοκιμασία αυτού, με προκήρυξή του, για τα δεινά που θα επιφέρει η στάση του.

Μεταπολεμικά, ως υποψήφιος των Φιλελευθέρων, ήρθε σε σύγκρουση με τον Τσουδερό, αποχώρησε και εκλήθη από τον στρατηγό Πλαστήρα στην ΕΠΕΚ, του οποίου υπήρξε αφοσιωμένος φίλος. Για λίγες μέρες βρέθηκε κρατούμενος στην Μακρόνησο μαζί με τον φίλο του  Θόδωρο Λαμπράκη, αδελφό του δολοφονηθέντος βουλευτή  Γρηγόρη και στις εκλογές του 1951 εξελέγησαν και οι δύο  βουλευτές Πειραιώς της ΕΠΕΚ.

Τότε ο Παπαπολίτης, επελέγη από τον πρωθυπουργό Πλαστήρα υπουργός Εμπορίου και κατά την διάρκεια της υπουργίας του πρόσφερε πολλά στον Πειραιά.  Ίδρυσε τα Επιμελητήρια (τεχνικό, εμπορικό), το Ταμείο  Μετάλλου, την Πρότυπο Ιωνίδειο Σχολή, το Πρωτοδικείο Πειραιώς, υποστήριξε τον αγώνα των  εργατών  Λιπασμάτων στη  Δραπετσώνα, φρόντισε  με τον βουλευτή  Θωμά Ανδρεάδη την ίδρυση της Ένωσης Ποντίων  Δραπετσώνας…

Το 1952 επανεξελέγη βουλευτής και μετά τον θάνατο του Πλαστήρα  εξελέγη μέλος της Διοικούσας Τριμελούς  Επιτροπής της ΕΠΕΚ, το 1956 πρόεδρος της και το 1961 συμβάλει με άλλα κεντρώα στελέχη (Μπαλτατζή, Στεφανόπουλο, Τσιριμώκο, Κωστόπουλο, Κατσώτα και Αθανασιάδη-Νόβα), στην ίδρυση της Ενώσεως Κέντρου με  αρχηγό τον Γεώργιο Παπανδρέου.

Φωτο: Οι ιδρυτές της Ενώσεως Κέντρου, (όρθιοι)  Ηλ. Τσιριμώκος, Στ. Στεφανόπουλος, Σ. Παπαπολίτης, Στ. Κωστόπουλος, Αλεξ. Μπαλτατζής, (καθήμενοι) Π. Κατσώτας, Γ. Παπανδρέου, Γ. Αθανασιάδης- Νόβας

Δύο χρόνια μετά, η Ένωσις Κέντρου κερδίζει τις εκλογές και ο Παπαπολίτης αρνείται να ορκισθεί υπουργός λόγω έντονων διαφωνιών του με τον Παπανδρέου. Ο θάνατος του Σοφοκλή Βενιζέλου τον συγκλόνισε. Έκλαψε για τον χαμό του. Αν ζούσε ο Σοφοκλής, είχε πεί πολύ αργότερα, με τις παρεμβάσεις του δεν θα είχαμε τα «Ιουλιανά».

Φωτο: Τα τρία… Π της ΕΠΕΚ,  Πλαστήρας, Παπαπολίτης, Παπασπύρου.

Στις εκλογές  της 16-2-1964, η Ε.Κ. με συντριπτική  πλειοψηφία επανέρχεται στην εξουσία, αλλά  οι Παπαπολίτης, Τσιριμώκος, απουσιάζουν από την σύνθεση της κυβέρνησης. Στις 19 Μαρτίου για την εκλογή προέδρου της Βουλής  έδωσαν αρνητική ψήφο,  και έξαλλος ο Παπανδρέου τους διέγραψε!

Ο Σάββας, που στο παρελθόν ο βασιλιάς Παύλος  του απένειμε το παράσημο του Ανωτέρου ταξιάρχη του Φοίνικος, ταλαιπωρήθηκε από εγκεφαλικό επεισόδιο και επί 8 μήνες  βρισκόταν σε κωματώδη κατάσταση στο «Αρεταίειον» Νοσοκομείο. Γιός του ήταν ο  Σωτήρης Παπαπολίτης που ακολούθησε τα βήματα του στην πολιτική  και με μεγάλη επιτυχία και αδελφός του ο διακεκριμένος καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Νικόλαος Παπαπολίτης.

Στην κηδεία του παρέστησαν πολλοί παλιοί πολιτικοί, η αδελφή του  στρατηγού Πλαστήρα, ο Χρ. Σαρτζετάκης και ο Αλέκος Παναγούλης με την Οριάννα Φαλάτσι. Στον επικήδειο που εκφώνησε μαζί με τον Παν. Κανελλόπουλο, ο Αλέξ. Μπαλτατζής, είπε: «ήρθες πρόσφυξ από την Μάκρην της Μικράς Ασίας, νεώτερος ανεμίχθης εις την πολιτικήν, ηυτύχησες να υπηρετήσεις  εις το πολιτικόν γραφείον του Ελευθερίου Βενιζέλου και να αγωνισθής  μαζί, εις  τας  γραμμάς της μεγάλης  φιλελευθέρας παρατάξεως»

Φωτο: Ακολουθούν την σορό του νεκρού, η σύζυγος Ελένη και ο γιός του Σωτήρης

Οι χιλιάδες Πειραιώτες έξω από το ναό κατά την εκφορά της σορού του νεκρού χειροκροτούσαν και τραγουδούσαν  το « Πότε θα κάνει ξαστεριά», ενώ πάνω στο νωπό τάφο του, έψαλαν με στεντόρεια φωνή τον Εθνικό μας  Ύμνο.