Τα κρυφά παράθυρα προσλήψεων στο Δημόσιο

Οι «κερκόπορτες» του Δημοσίου

Η παραδοσιακή, ψηφοσυλλεκτική πρακτική με όχημα τις προσλήψεις στο Δημόσιο και στις «παραφυάδες» του καλά κρατεί. Παρακάμπτοντας τα ραντάρ της τρόικας και τη δημοσιονομική μέγγενη, με τεχνάσματα και προβολή «αναγκών», οι ΟΤΑ παραμένουν ακόμα ευρύχωρη δεξαμενή, με νεφελώδες το μείζον: «Ποιος πληρώνει τι;». Με υπογραφή-«πόρισμα» ΑΣΕΠ: Τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός αυτών που υπηρετούν στο Δημόσιο ως εποχικό και έκτακτο προσωπικό αυξήθηκε κατά 21,31%.

Πάμε στα πολλά –και αδιάψευστα– δεδομένα. Η αντιστοιχία τεσσάρων αποχωρήσεων από το Δημόσιο για μία πρόσληψη αντικαθίσταται το 2018 με τη σχέση τρία προς ένα (αποχωρήσεις/προσλήψεις) για τους φορείς της γενικής κυβέρνησης. Υστερα από οκτώ χρόνια δημοσιονομικής προσαρμογής υπάρχουν παντού πιέσεις για προσλήψεις (μόνο το έκτακτο προσωπικό σε όλες τις κατηγορίες υπολογίζεται εφέτος να ξεπεράσει το φράγμα των 100.000), αλλά το θέμα είναι πώς γίνονται αυτές. Το 2017 έγιναν 15.600 προσλήψεις μόνιμου και εποχικού προσωπικού στο Δημόσιο, ενώ 24.000 θέσεις χρηματοδοτήθηκαν από προγράμματα του ΟΑΕΔ (οκταμηνίτες). Εφέτος το πρώτο εξάμηνο θα φθάσουν τις 11.300 μόνον οι θέσεις αορίστου χρόνου.

Η «Κ» μίλησε με εκλεγμένους των ΟΤΑ, στελέχη φορέων εποπτευομένων από το Δημόσιο, πηγές της δημόσιας διοίκησης και στελέχη του υπουργείου Οικονομικών για να διαπιστώσει ότι όσο πλησιάζει η μέρα της «εξόδου από τα μνημόνια» τόσο μεγαλώνει ο πειρασμός να ακολουθηθούν παλιές, δοκιμασμένες, κακές συνήθειες περαιτέρω αριθμητικής ενδυνάμωσης της ψηφοθηρικής κρατικής μηχανής.

Ανταποδοτικές υπηρεσίες

Ο Μιχάλης Κ. (το όνομά του βρίσκεται στη διάθεση της «Κ») υπέβαλε τα χαρτιά για την πρόσληψή του στο προσωπικό καθαριότητας των δήμων μαζί με άλλους 8.176. Δεν είναι βέβαιος, ωστόσο, ότι θα πιάσει δουλειά τόσο γρήγορα. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η κυβέρνηση έπεισε την τρόικα –ήταν μια πρόταση του υπουργού Χριστόφορου Βερναρδάκη– ότι εφόσον μια υπηρεσία χαρακτηρίζεται ανταποδοτική, η οικεία δημοτική αρχή πρέπει να βεβαιώνει ότι έχει τα ανταποδοτικά έσοδα (δημοτικά τέλη) για έναν χρόνο ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της χωρίς να ζητήσει πρόσθετη ενίσχυση από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Με τροπολογία σε ν/σ του υπουργείου Πολιτισμού, το υπουργείο Εσωτερικών ζήτησε από τους δήμους να τροποποιήσουν τους εσωτερικούς τους κανονισμούς ώστε μια υπηρεσία να χαρακτηρίζεται ανταποδοτική εφόσον έχει διασφαλισθεί η καταβολή των μισθών των υπαλλήλων για ένα έτος. Η παλιότερη διάταξη που ίσχυε μέχρι τότε προέβλεπε ότι οι δήμοι έπρεπε να βεβαιώνουν ότι έχουν τα χρήματα για το διπλάσιο χρονικό διάστημα. Ετσι άνοιξε ο δρόμος για τη μετατροπή των συμβάσεων ορισμένου σε αορίστου χρόνου.

Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση που κατατέθηκε στη Βουλή και βρίσκεται στην κατοχή της «Κ», η κυβέρνηση επικαλέσθηκε νομολογία του ίδιου του Ελεγκτικού Συνεδρίου από το 2004, οπότε και έγινε η τελευταία μεγάλη μετατροπή συμβασιούχων ορισμένου σε αορίστου χρόνου. «Την τρόικα δεν την ενδιαφέρει πόσοι θα είναι οι υπάλληλοι αρκεί να μην πληρώνονται από τα δημόσια ταμεία» είπε στην «Κ» ο Παναγιώτης Καρκατσούλης, κατ’ εξοχήν ειδήμων για τα περί του Δημοσίου.

«Η δαπάνη της μισθοδοσίας θα μπορούσε να είναι το 50% των δαπανών του χρόνου. Πιο πριν ο χρόνος υπολογισμού της ανταποδοτικότητας γινόταν σε έναν ορίζοντα δύο ετών. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζαμε μια μεγαλύτερη ευελιξία αλλά κινδυνεύαμε, ταυτόχρονα, να πέσουμε στον τοίχο», τόνισε χαρακτηριστικά στην «Κ» ο δήμαρχος Καλαμάτας, Παναγιώτης Νίκας, που αντιμετωπίζει με μεγάλη καχυποψία την αναπαραγωγή ενός μοντέλου αποκομιδής απορριμμάτων στηριγμένου σε στρατιές υπαλλήλων «την ώρα που η τεχνολογία αλλάζει δραστικά». Πριν γίνει η νομοθετική μεταβολή με τον νόμο Σκουρλέτη, οι ΟΤΑ απέκτησαν τη δυνατότητα να πληρώνουν τους έκτακτους υπαλλήλους τους –για ένα μικρό διάστημα, είναι αλήθεια– από διαφορετικούς κωδικούς, πλην εκείνων που προορίζονταν για τη μισθοδοσία. Ταυτόχρονα, όσοι προσέφευγαν κατά των αποφάσεων σε πρώτο βαθμό έχασαν νομοθετικά τη δυνατότητα να προσφεύγουν σε δεύτερο.

«Αφαντα» δικαιολογητικά

Οι περισσότεροι, πάντως, δήμοι και η ΚΕΔΕ, διά του προέδρου της Γιώργου Πατούλη, πίεσαν την κυβέρνηση να «τακτοποιήσει» τους εργαζομένους στην καθαριότητα. Οταν η κυβέρνηση καθυστερούσε να προωθήσει τον διαγωνισμό με τον οποίο μοριοδοτήθηκαν όλοι οι «παλιοί», ο κ. Πατούλης δήλωνε: «Εχουμε ζητήσει κατ’ αρχήν παράταση επίσημα, όπως ξέρετε. Εμείς πληρώνουμε, εμείς έχουμε τις ανάγκες, εμείς θέλουμε να μπορούμε να αποφασίζουμε. Οπως ξέρετε, βέβαια, δεν γίνεται αν δεν υπάρχει έγκριση. Εχουμε ζητήσει τουλάχιστον τέσσερις μήνες».

Ωστόσο, σε ό,τι αφορά τους υπαλλήλους, η σχέση των οποίων θα μετατραπεί από ορισμένου σε αορίστου χρόνου, στην κατηγορία Πανεπιστημιακής και Τεχνικής Εκπαίδευσης προβλέπονται μόλις 216 θέσεις, ενώ οι υπόλοιπες αφορούν δευτεροβάθμια εκπαίδευση (2.714) και υποχρεωτική εκπαίδευση (5.241). Από τη δεξαμενή αυτή των εκτάκτων της καθαριότητας θα προέλθει το μεγαλύτερο μέρος των «προσλήψεων» του 2018 σε έναν διαγωνισμό (;) που ήδη έχει αναδειχθεί σε εφιάλτη για την κυβέρνηση. Πολλές βεβαιώσεις προϋπηρεσίας ακόμα και διπλώματα οδήγησης φαίνεται ότι δεν υπάρχουν (!), ενώ οι ενστάσεις έχουν ξεπεράσει τις 5.000 και βαίνουν προς τις 7.000, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» από κυβερνητικές πηγές.

Η προκήρυξη και η ερμηνεία ότι για όλες τις θέσεις πρέπει να μοριοδοτηθεί η προϋπηρεσία στους δήμους προκάλεσαν ειρωνικά σχόλια ακόμα και σε εκείνους που την υποστήριξαν στο ΑΣΕΠ. Να σημειωθεί ότι αν π.χ. κάποιος «καθάριζε» για ιδιωτική εταιρεία σε δήμους της χώρας όπως συνέβαινε στο... μισό Ρέθυμνο, το ΑΣΕΠ και εκείνοι που είχαν την πατρότητα της προκήρυξης του διαγωνισμού τον αντιμετώπιζαν με διαφορετικά κριτήρια από εκείνον που «καθάριζε» το άλλο μισό Ρέθυμνο ως εργάτης του δήμου. Να σημειωθεί ότι ο υπουργός Εσωτερικών έχει ανακοινώσει τη δημιουργία άλλων 1.000 θέσεων εργασίας στους δήμους, ωστόσο παραμένει άδηλο από πού ακριβώς θα χρηματοδοτηθούν.

«Είναι πιθανόν, ωστόσο, οι προσλήψεις αυτές να μη φανούν στον συνολικό αριθμό ή να μην έχουν τόσο μεγάλη αντανάκλαση, καθώς θα εξαφανισθούν από τις στατιστικές 7.000 ορισμένου χρόνου για να προστεθούν 8.177 αορίστου», είπε στην «Κ» στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών που επιθυμεί να παραμείνει –ευνοήτως...– ανώνυμο. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΑΣΕΠ, «μέσα στο 2016 προκηρύχθηκαν 5.584 θέσεις μονίμων υπαλλήλων, υπαλλήλων με συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου και ειδικού επιστημονικού προσωπικού, ενώ ελέγχθηκαν ανακοινώσεις για 12.125 θέσεις εποχικού προσωπικού, υπαλλήλων με συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου και με συμβάσεις μίσθωσης έργου... Για το πρώτο εξάμηνο του 2018 έχουν προκηρυχθεί 2.231 θέσεις, πλην εκείνων των δημοτικών υπαλλήλων».

Οι προσθαφαιρέσεις

Με βάση τα στοιχεία της απογραφής, στο τέλος του 2016 υπηρετούσαν –πέραν των μονίμων– 82.475 υπάλληλοι, εκ των οποίων 68. 972 ήταν ορισμένου χρόνου ή και ωρομίσθιοι. Ο αριθμός αυτός σκαρφάλωσε στις 76.971 έναν χρόνο αργότερα, όταν το σύνολο των εκτάκτων υπαλλήλων από 82.500 ανήλθε, σύμφωνα με την απογραφή, στις 91.692. Να σημειωθεί ότι τον Οκτώβριο του 2017 υπηρετούσαν στο Δημόσιο 726.131 υπάλληλοι, εκ των οποίων 566.000 ήταν μόνιμοι, 69.002 έκτακτοι, 2.463 μετακλητοί ειδικών λογαριασμών, 8.146 αιρετοί, 1.385 μέλη Δ.Σ.,13.225 λοιπές περιπτώσεις (...), 49.000 τακτικό και έκτακτο προσωπικό ΝΠΙΔ και 2.461 λοιπές περιπτώσεις (...).

Στέλεχος που παρακολουθεί την εκτέλεση του Μεσοπροθέσμου επισήμανε στην «Κ» ότι ο αριθμός αυτός για το 2018 θα ξεπεράσει «με ευκολία τις 100.000, παρά το γεγονός ότι θα υπάρξουν αφαιρέσεις από κατηγορίες και προσθήκες σε άλλες». Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΑΣΕΠ του 2017: «...την τελευταία τετραετία έχει παρατηρηθεί μία αύξηση του αριθμού των υπαλλήλων που υπηρετούν στο Δημόσιο ως εποχικό και έκτακτο προσωπικό κατά 21,31% και μία μείωση του αριθμού των τακτικών υπαλλήλων του Δημοσίου κατά 5,6%».

Πώς παρακάμπτεται το «ένας προς τέσσερις»

Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε η «Κ», η τάση για προσλήψεις εκδηλώνεται εκτός του πλαισίου «ένας προς τέσσερις» (προσλαμβανόμενοι/αποχωρούντες), δηλαδή σε οργανισμούς και εταιρείες που είναι ΝΠΙΔ (εκτός γενικής κυβέρνησης) ή και σε ΜΚΟ, προγράμματα του ΟΑΕΔ (σε συνεργασία με δήμους και ΙΕΚ) κ.λπ. Οι θέσεις που προκηρύσσονται στους φορείς της γενικής κυβέρνησης αφορούν κατά 60% θέσεις αποφοίτων γυμνασίου ή λυκείου με μειωμένα τυπικά προσόντα, όπως είπε χαρακτηριστικά στην «Κ» πηγή του ΑΣΕΠ. Ενδεικτικά:

• Η ΕΥΔΑΠ προκηρύσσει 300 θέσεις σε δύο δόσεις· αρκετές από αυτές είναι εργατοτεχνικού προσωπικού υποχρεωτικής εκπαίδευσης, όπου έχει πολλά χρόνια να κάνει προσλήψεις.

• 588 θέσεις σωφρονιστικών υπαλλήλων από το υπουργείο Δικαιοσύνης.

• 50 θέσεις στην κεντρική υπηρεσία του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής.

• 100 θέσεις στα ΕΛΤΑ, εκ των οποίων 80 αφορούν τον οργανισμό ταχυμεταφορών του οργανισμού.

• 200 θέσεις για υπαλλήλους διοικητικού προσωπικού του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου.

TΑΣΟΣ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ

Η Καθημερινή