Θέατρο: Λαρς Φον Τρίερ, «Χορεύοντας στο σκοτάδι» - Κριτική Νίκου Μπατσικανή*

Διασκευή: Πάτρικ Ελσουέρθ

Μετάφραση: Αντώνης Γαλέος

Δραματουργική επεξεργασία - Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καρατζιάς

Πρωτότυπη μουσική - Τραγούδια παράστασης: Μάνος Αντωνιάδης

Στίχοι Τραγουδιών: Γεράσιμος Ευαγγελάτος

Κινησιολογία - Χορογραφίες : Έλιο Φοίβος Μπέικο

Σκηνικά: Δημήτρης Καρατζιάς - Μάνος Αντωνιάδης

Κατασκευαστής σκηνικών: Κώστας Μπακάλης

Κοστούμια γυναικών: Μάριος Βουτσινάς

Κατασκευή γυναικείων κοστουμιών: Γεωργία Σάντυ

Κοστούμια ανδρών: Γιώργος Λυντζέρης

Σχεδιασμός φωτισμών: Βαγγέλης Μούντριχας

Βοηθός φωτιστή: Θοδωρής Μαργαρίτης

Βοηθός σκηνοθέτη: Γιέλενα Γκάγκιτς

Φωτογραφίες: Χριστίνα Φυλακτοπούλου

Επικοινωνία παράστασης: Χρύσα Ματσαγκάνη

Παραγωγή: VAULT

Διανομή: Δήμητρα Κολλά (μητέρα Σέλμα). Αντώνης Σταματόπουλος (γιος της Τζην). Βιργινία Ταμπαροπούλου (Κάθυ). Στέλιος Καλαϊτζής (Μπιλ, Κατήγορος, Φύλακας). Ράσμι Σούκουλη (Λίντα, Δικαστής, Αναπληρώτρια Διευθύντρια Φυλακών). Θοδωρής Αντωνιάδης (Τζεφ, Φύλακας). Πωλ Ζαχαριάδης (Σαμουήλ, Επικεφαλής των ενόρκων). Σωτήρης Μεντζέλος (Νόρμαν, Συνήγορος, Φύλακας). Ορνέλα Λούτη (Μπρέντα, Γιατρός, Ντολόρες).

Βασισμένη στον ομώνυμη ταινία του Δανού σκηνοθέτη και σεναριογράφου Λαρς φον Τρίερ (Lars von Trier, 1956…) η παράσταση παρακολουθεί την αυτοθυσία μιας μάνας, για να σώσει το παιδί της. Η Σέλμα, μια Τσεχοσλοβάκα μετανάστρια και ανύπαντρη μητέρα, πάσχει από μια σπάνια κληρονομική ασθένεια και χάνει, σιγά σιγά, την όρασή της. Δουλεύει ασταμάτητα και μαζεύει χρήματα, προκειμένου ο γιος της να εγχειριστεί εγκαίρως, για να μην έχει τη δική της τύχη. Η μόνη της διαφυγή από τη σκληρή πραγματικότητα είναι τα αμερικάνικα μιούζικαλ. Ακόμη και στην καθημερινότητά της μετατρέπει, με τη φαντασία της, τους ήχους που ακούει σε μουσική και μιούζικαλ με πρωταγωνίστρια την ίδια, όμοια με εκείνα που παρακολουθεί. Όταν, όμως, ένας απελπισμένος γείτονας και φίλος της κλέβει τις οικονομίες της, το δράμα της ζωής της μετατρέπεται σε τραγωδία, που κλιμακώνεται σε ένα τραγικό φινάλε, καθώς κατηγορείται και καταδικάζεται σε απαγχονισμό, για φόνο που «διέπραξε», με σκοπό την υφαρπαγή χρημάτων από τον πραγματικό κλέφτη αυτών που μάζευε, επί χρόνια, για ιερόν σκοπό.

Το «Χορεύοντας στο Σκοτάδι (Dancer in the Dark)» παρουσιάστηκε στον Κινηματογράφο (στην Ελλάδα το 2000) σε σκηνοθεσία Lars Von Trier, με τους: Björk (Βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας στις Κάννες, στα European Film Awards, στα Bodil Awards, υποψήφια στις Χρυσές Σφαίρες και στα Oscar), Catherine Deneuve, David Morse, Cara Seymour, Peter Stormare, κ.ά. Μία από τις πιο δραματικές και σημαντικότερες ταινίες, όχι μόνο του εμπνευσμένου στοχαστή – δημιουργού, αλλά και του παγκόσμιου σινεμά. Ο Λαρς Φον Τρίερ, ένας οραματιστής, απρόβλεπτος, παρορμητικός, δογματικός και πρωτοπόρος καλλιτέχνης, στο ζενίθ της καριέρας του, έφτιαξε μια ταινία που κέρδισε την προτίμηση εκατομμυρίων θεατών, παγκοσμίως, αλλά και πάρα πολλά διεθνή βραβεία.

Μεγάλη πρόκληση και τολμηρό εγχείρημα, αλλά με πετυχημένο αποτέλεσμα, το να αναμετρηθεί κάποιος με μια πολυβραβευμένη ταινία, από τον πρωτοπόρο και πολύπειρο Δημήτρη Καρατζιά, ανεβάζοντας το έργο στο ελληνικό Θέατρο. Απαραίτητες οι επιλογές σπουδαίων συνεργατών. Ο   φιλόλογος, ηθοποιός, σκηνοθέτης και μεταφραστής Αντώνης Γαλέος παρέδωσε μια άριστη μετάφραση, πιστή στο πνεύμα του Τρίερ αλλά και της διασκευής τού Πάτρικ Ελσουέρθ. Η δραματουργική επεξεργασία και η σκηνοθεσία του Δημήτρη Καρατζιά (βοηθός η Γιέλενα Γκάγκιτς), σε συνδυασμό με τη χορογραφία και τις οδηγίες τού χορευτή και ηθοποιού Έλιο Φοίβου Μπέικο, δημιούργησαν ένα σύγχρονο δραματικό μιούζικαλ αξιώσεων, με τη σημαντική συμβολή, βεβαίως, και των υπόλοιπων συντελεστών. Ο Μάνος Αντωνιάδης έγραψε πολύ όμορφα: πρωτότυπη μουσική και τραγούδια, σε ωραίους στίχους του Γεράσιμου Ευαγγελάτου, εντελώς διαφορετικά αυτών του γνωστού μας φιλμ, που τα ερμήνευσαν με αξιοθαύμαστον τρόπο: η Δήμητρα Κολλά, κυρίως, συνοδευόμενη από τον τενόρο Πωλ Ζαχαριάδη αλλά και ολόκληρο τον θίασο. Πρόκειται για μια «δουλειά» συνόλου, παρά τους πολύ ιδιαίτερους ρόλους τού καθένα, κι αυτό απαιτεί πολλές και μακρόχρονες πρόβες, ώστε οι ηθοποιοί να συγχρονιστούν σε όλα, κάθε στιγμή, κάτι που πέτυχαν απολύτως. Ευφυές το σκηνικό που εμπνεύστηκαν ο Δημήτρης Καρατζιάς και ο Μάνος Αντωνιάδης (Εκτέλεση: Κώστας Μπακάλης), με τα γρανάζια που κινούν τις μηχανές κινηματογραφικής προβολής να μας θυμίζουν την ομώνυμη ταινία. Πολύ άρεσαν τα λιτά, μα καλαίσθητα κοστούμια που σχεδίασαν: ο Μάριος Βουτσινάς για τις γυναίκες κι ο Γιώργος Λυντζέρης για τους άντρες, που παραπέμπουν στη «Χρυσή Δεκαετία». Οι υποβλητικοί φωτισμοί του Βαγγέλη Μούντριχα, με βοηθό τον Θοδωρή Μαργαρίτη, συμβάλλουν στο εξαιρετικό αποτέλεσμα.

Η Δήμητρα Κολλά κυριάρχησε στη σκηνή,  ως πρωταγωνίστρια - αγωνιζόμενη μάνα κι  ερμηνεύοντας άρτια τα τραγούδια  της παράστασης αλλά, το σημαντικότερο, κατά την ταπεινή μου γνώμη, είναι πως είχε μέτρο και απόλυτον έλεγχο, δίχως να πέσει στην παγίδα τού μελό, κάτι που ο ρόλος της ενέχει ως κίνδυνο. Υπήρξε μια γνήσια γυναίκα και πραγματική μητέρα, πιστή σε: αρχές, όρκους και σκοπό της ζωής της, αθώα κι απονήρευτη… ατόφια, όπως τα ακατέργαστα, αλλά λαμπερά διαμάντια. Ο Αντώνης Σταματόπουλος (Τζην) υπήρξε τέλειος γιος της, ενώ η Βιργινία Ταμπαροπούλου ιδανική στον ρόλο τής φίλης της, Κάθυ. Οι καταξιωμένοι και ταλαντούχοι: Στέλιος Καλαϊτζής (Μπιλ Χιούστον, Κατήγορος, Φύλακας) και Ράσμι Σούκουλη (Λίντα Χιούστον, Δικαστής, Αναπληρώτρια διευθύντρια φυλακών) πλαισίωσαν άριστα τους κεντρικούς ήρωες, όπως και οι εκπληκτικοί: Θοδωρής Αντωνιάδης (Τζεφ, Φύλακας) και Πωλ Ζαχαριάδης (Σκηνοθέτης Σαμουήλ, Επικεφαλής των ενόρκων), στους δικούς τους ιδιαίτερους ρόλους. Στην αγαστή συνεργασία και στο εντυπωσιακό αποτέλεσμα συνέβαλαν τα μέγιστα oι άψογοι: Σωτήρης Μεντζέλος (Επιστάτης Νόρμαν, Συνήγορος, Φύλακας) και Ορνέλα Λούτη (Ντολόρες, Γιατρός, Δεσμοφύλακας Μπρέντα). Το κοινό παρακολούθησε καθηλωμένο και χωρίς ανάσα τη δραματική παράσταση, που συγκινεί, λόγω της μισότυφλης μάνας, η οποία αγωνίζεται να επιβιώσει και να σώσει το παιδί της, όντας σε μια ξένη χώρα (με άλλα ήθη, έθιμα, νοοτροπία και νόμους) αλλά και της αναπάντεχης τροπής που παίρνουν τα γεγονότα για την αθώα αυτή γυναίκα που, από θύμα κλοπής, βρίσκεται κατηγορούμενη κι εν τέλει, ένοχη κλοπής μετά φόνου. Θεωρώ πως πρόκειται για μια σύγχρονη τραγωδία, όπου πρωταγωνιστεί η Σέλμα και οι άλλοι γύρω της κινούνται ως χορός αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. Οι θεατές αποθέωσαν όλους τους συντελεστές και ιδίως την κυρία Κολλά, λόγω του ιδιαίτερου ρόλου που υποδύεται, μα και της εκπληκτικής ερμηνείας της. ΘΕΡΜΑ ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ. Διάρκεια: 120′ (με διάλειμμα)

Δευτέρα: 20.00, Τρίτη: 21.15

Φεβρουάριος 2019

«Πολυχώρος Vault»

Μελενίκου 26,Βοτανικός

Τηλ.: 2130356472, 6945993870

*Νίκος Μπατσικανής, ποιητής και κριτικός Θεάτρου

(μέλος τής Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών - Θεατρικά Βραβεία Κάρολος Κουν, Ελληνικά κι Ευρωπαϊκά Βραβεία Θεάτρου, Μουσικής, Χορού)