Ένας κόσμος χωρίς τον Μπεχράκη - Της Έλενας Ακρίτα

«Γίναμε οι φωνές των κατατρεγμένων. Είπαμε την ιστορία τους.

Κάναμε όλη την υφήλιο να μην μπορεί να πει ‘δεν ξέραμε’.»

Γιάννης Μπεχράκης 1960-2019

Έχει λίγες μέρες που πέθανε στα 59 του χρόνια. Βέβαια, στην δημοσιογραφία η είδηση που ξεπερνάει το 24ωρο, σκάρτα 48, είναι για να τυλίγεις σαρδέλες. Ανεπίκαιρη και συνεπώς άχρηστη. Πέθανε τώρα αυτός πάει, ποιον ενδιαφέρει και τι παραπάνω να πούμε γι’ αυτόν;

Όμως, η περίπτωση του φωτορεπόρτερ κι επικεφαλής του φωτογραφικού τμήματος του Reuters Γιάννη Μπεχράκη είναι εντελώς διαφορετική: ακόμα και σε ένα χρόνο από τώρα να γράψουμε για τον θάνατό του, ήδη ο κόσμος όπως τον ξέρουμε θα είναι λίγο χειρότερος. Έως πολύ. Γιατί θα είναι ένας κόσμος χωρίς τον φακό του. Χωρίς τα κότσια του, την ευαισθησία του, χωρίς την μοναδική ματιά του.

Ο Μπεχράκης μάς έδειχνε όλα όσα αρνούμαστε να δούμε. Όλα όσα δεν αντέχαμε ν’ αντικρύσουμε κατάματα. Τον πόλεμο, το αίμα, τον θάνατο, την προσφυγιά και τη μετανάστευση, τα παιδιά που λιμοκτονούν, τα παιδιά που πνίγονται στο Αιγαίο. Τα παιδιά που αγκιστρώνονται στην αγκαλιά του πατέρα για να γλιτώσουν τον θάνατο.

Αυτή ειδικά η φωτογραφία, που απαθανατίζει την αγάπη ενός πατέρα για το παιδί του, θα κάνει τον γύρο του κόσμου. Ειδομένη 10 Σεπτεμβρίου 2015. Μια βροχερή μέρα ένας Σύρος πρόσφυγας περπατάει στη μέση του δρόμου κρατώντας αγκαλιά του το κοριτσάκι του. Στους ώμους του φοράει μια αυτοσχέδια μπέρτα, φτιαγμένη από μια μαύρη σακούλα σκουπιδιών.

Είπε ο Μπεχράκης για την φωτογραφία:

«Όταν είδα (…) αυτόν τον άντρα να κρατά την κόρη του, μου φάνηκε σαν τον Σούπερμαν. Έχει σκεπαστεί με αυτή τη σακούλα σκουπιδιών που μοιάζει με μπέρτα του Σούπερμαν. Είναι Σύρος. Φιλάει την κόρη . Μού δημιούργησε την αίσθηση του οποιουδήποτε πατέρα που προστατεύει το παιδί του. Περπατώντας στη θύελλα για να φτάσει στο όνειρο.»

Και πού δεν πήγε ο Γιάννης Μπεχράκης. Και τι δεν κατέγραψε ο φακός του. Την κρίση της Λιβύης το ’89. Το Μεσανατολικό. Τους πολέμους σε Αφγανιστάν, Λίβανο, Τσετσενία, Κροατία, Κόσοβο, Βοσνία, Κροατία. Τον δεύτερο πόλεμο στον Κόλπο. Την Αραβική Άνοιξη στην Αίγυπτο, την Τυνησία και την Λιβύη.

Κάλυψε την Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, κάλυψε τους σεισμούς σε Ελλάδα, Τουρκία και Κασμίρ και Ιράν, κάλυψε τέσσερις Ολυμπιακούς αγώνες.

Το 2016 τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ για το έργο του το οποίο συνέβαλε στην ενημέρωση και την αφύπνιση της κοινής γνώμης σχετικά με την προσφυγική τραγωδία. Ένα χρόνο νωρίτερα, η εφημερίδα ‘The Guardian’ τον ανακηρύττει ‘Καλύτερο Φωτογράφο του 2015’.

Τις διακρίσεις αυτές ο ίδιος τις αντιμετωπίζει ως το μέσον που γνωστοποιεί το μήνυμα:

«Για εμάς, αυτή είναι η αποστολή μας. Να είμαστε σίγουροι ότι όλοι οι άνθρωποι στην υφήλιο ξέρουν τι γίνεται σε μια μικρή παραλία, σε ένα ελληνικό νησί ή στα σύνορα ή οπουδήποτε και ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν φωνή».

Γιάννη, με άλλαξες ως άνθρωπο. Με ανάγκασες να δω όσα φοβόμουν, όσα με απωθούσαν κι όσα τρόμαζαν. Στη ζωή μου λίγους ανθρώπους ξεχώρισα και θαύμασα όσο εσένα. Σε ευχαριστούμε για όσα έκανες, για όσα πρόλαβες να κάνεις. Κάθε φωτογραφία σου είναι ένα μνημείο που θα αντέξει στον χρόνο. Ένα μνημείο για όλους εμάς που θέλουμε να ξεχάσουμε για να κοιμόμαστε καλύτερα τις νύχτες.

Είσαι ένας από τους πιο γενναίους ανθρώπους που γνώρισε ποτέ αυτός ο τόπος. Τιμή μου που σε γνώρισα έστω και λίγο, Γιάννη Μπεχράκη.

ΤΑ ΝΕΑ