Ρατσισμός και στη βιομηχανία ομορφιάς;

To κίνημα «Black Lives Matter» έχει ανοίξει μια παγκόσμια δημόσια συζήτηση για τον ρατσισμό. Και στην Αφρική και την Ασία πολλοί πέφτουν θύματα διακρίσεων λόγω χρώματος. Η βιομηχανία ομορφιάς δεν είναι άμοιρη ευθυνών.

Close Up Junge Frau (Imago Images/PhotoAlto/F. Cirou)

«Μου έλεγαν ότι είμαι πολύ σκουρόχρωμη για να κάνω καριέρα στην τηλεόραση. Μου έλεγαν ότι χρειάζομαι περισσότερο μέικ απ» θυμάται η τηλεοπτική παρουσιάστρια Υβόν Οκβαρά από την Κένυα. Η ίδια έπρεπε συχνά να ακούει αντίστοιχα σχόλια από συναδέλφους και από τους διευθυντές της. «Το πώς φαίνομαι, μου έλεγαν, δεν θα με πάει πολύ μπροστά, δεν είναι αυτό που θέλει η κοινωνία», αναφέρει η Κενυάτισσα παρουσιάστρια και συμπληρώνει: «Ακόμη και μεταξύ των Αφρικανών υπάρχουν διακρίσεις και κοινωνικός στιγματισμός για όσους έχουν πιο σκούρο χρώμα δέρματος».

Τέτοιου είδους φυλετικές διακρίσεις είναι ευρέως «διαδεδομένες» και στην Αφρική αλλά και την Ασία. Η βιομηχανία καλλυντικών καταγράφει υπέρογκα κέρδη από προϊόντα ομορφιάς που υπόσχονται πιο λευκό δέρμα. Τα προϊόντα αυτά δεν είναι νέα στην αγορά, υπήρχαν πάντα. Κάποια όμως περιέχουν τοξικές χημικές ουσίες, που είναι επικίνδυνες για την υγεία, όπως εξηγεί η Ινδή δερματολόγος Ρασμί Σακάρ. Οι περισσότερες από αυτές τις κρέμες έχουν μόνο παροδικά αποτελέσματα κι έτσι οι γυναίκες κυρίως που τις αγοράζουν τείνουν να τις φοράνε σε όλη τους τη ζωή.

Στα ύψη τα κέρδη της βιομηχανίας καλλυντικών λεύκανσης

H κρέμα «Fair and Lovely» της Unilever έχει μετονομαστεί σε «Glow and Lovely»

Τα καλλυντικά που υπόσχονται ανοιχτόχρωμα δέρμα αποφέρουν σημαντικά κέρδη στην αγορά. Η βιομηχανία ομορφιάς για χρόνια έμοιαζε να είναι «προνόνομιο των λευκών». Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Μάρκετινγκ Strategy MRC τα κέρδη από προϊόντα λεύκανσης ανήλθαν σε 4,4 δις δολάρια το 2018 και θα έχουν διπλασιαστεί μέχρι το 2027. Ιδιαίτερη ανάπτυξη καταγράφουν κολοσσοί του χώρου στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού Ωκεανού. Ωστόσο πολλοί εκτιμούν ότι και η βιομηχανία ομορφιάς θα αναγκαστεί να αλλάξει κατεύθυνση, μετά από το κίνημα «Black Lives Matter». Σύμφωνα με την Ρουπάλι Σβάιν από το Ινστιτούτο Ερευνών Αγοράς GMI «πολλές εταιρείες θα αναγκαστούν να αλλάξουν προσανατολισμό μετά από τις αντιρατσιστικές διαδηλώσεις και τα κινήματα».

Ήδη για παράδειγμα ο κολοσσός Unilever αποφάσισε να αλλάξει την αγαπημένη κρέμα πολλών γυναικών στην Ινδία «Fair and Lovely» σε «Glow and Lovely», διότι το επίθετο «fair» παραπέμπει στο πολύ ανοιχτό δέρμα, παραπέποντας σε ένα λανθασμένο «χρωματικό ιδεώδες», όπως επίσης και οι λέξεις «λευκός» (white) ή «light» (ανοιχτόχρωμος). Σύμφωνα με εκπρόσωπο της Unilever, η εταιρεία δεν επιθυμεί να προβάλει ή να προωθήσει κανένα τέτοιο «χρωματικό ιδεώδες». Κάποιες άλλες εταιρείες όπως η Johnson & Johnson πηγαίνουν ακόμη ένα βήμα παραπέρα και έχουν αποσύρει από την αγορά δύο σειρές προϊόντων που υπόσχονται «μείωση των μαύρων στιγμάτων» και «πιο λευκή επιδερμίδα». Σύμφωνα με την εταιρεία δεν ήταν ποτέ στόχος της να οδηγήσει σε διακρίσεις καθώς πιστεύει ότι «το υγιές δέρμα είναι το όμορφο δέρμα» ανεξαρτήτως χρώματος.

Αν δεν υπήρχαν διακρίσεις βάσει του χρώματος…

«Θεραπεία λεύκανσης δέρματος» στο Γιοχάνεσμπουργκ

Στο μεταξύ επικριτές των διακρίσεων που υφέρπουν στον χώρο της ομορφιάς ζητούν και από τη Unilever να αποσύρει πλήρως τη σειρά «Glow and Lovely», γιατί έστω και με άλλο όνομα αποσκοπεί στην αλλαγή χρώματος. Όσο για την Υβόν Οκβαρά, δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ κρέμες λεύκανσης, αλλά όπως παρατηρεί: «Αν δεν υπήρχαν καθόλου διακρίσεις βάσει του χρώματος, τότε δεν θα υπήρχαν και κρέμες λεύκανσης». Όπως λέει η ίδια όμως, ως παιδί είχε σκεφτεί πολλές φορές πώς θα ήταν η ζωή της αν ήταν λευκή. Κάτι που προσπαθεί να μην κάνει ποτέ η κόρη της.

Αν Σοφί Γκάλι, Γκόγια Φόρστερ, dpa

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη

Deutsche Welle