ΕΦΚΑ: Αναδρομική παραγραφή οφειλών στη 10ετία για χιλιάδες ασφαλισμένους

 - Ποιοι κερδίζουν

Η νέα ρύθμιση αφορά χιλιάδες ασφαλισμένους οφειλέτες, κυρίως ελεύθερους επαγγελματίες, που θα αποκτήσουν την δυνατότητα να αδρανοποιήσουν παλαιές οφειλές τους προς τον ΕΦΚΑ, με συγκεκριμένες προϋποθέσεις, χάνοντας αντίστοιχα ασφαλιστικό χρόνο, κερδίζοντας όμως ασφαλιστική ενημερότητα

Νομοθετική ρύθμιση «σκούπα» για την παραγραφή - με συγκεκριμένες προϋποθέσεις - ασφαλιστικών οφειλών που... χρονίζουν πέραν της 10ετίας ετοιμάζεται να φέρει στη Βουλή το υπουργείο Εργασίας.

Η ρύθμιση έρχεται σε εφαρμογή πρόσφατης απόφασης του ΣτΕ και αφορά χιλιάδες ασφαλισμένους οφειλέτες, κυρίως ελεύθερους επαγγελματίες, που θα αποκτήσουν την δυνατότητα να «διαγράψουν» ή καλύτερα να αδρανοποιήσουν παλαιές οφειλές τους προς τον ΕΦΚΑ, με συγκεκριμένες προϋποθέσεις, χάνοντας αντίστοιχα ασφαλιστικό χρόνο, κερδίζοντας όμως ασφαλιστική ενημερότητα.  

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Η» η νομοθετική διάταξη βρίσκεται υπό τελική επεξεργασία με στόχο να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή ακόμη και πριν την έναρξη των θερινών τμημάτων, ώστε να ρυθμίσει οριζόντια και αναδρομικά το ζήτημα της παραγραφής ασφαλιστικών οφειλών στην 10ετία.

Ποιες οφειλές μπαίνουν στην άκρη

Όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές στην «Η», η νέα οριζόντια δυνατότητα αδρανοποίησης ληξιπρόθεσμων οφειλών δεν θα δίνει αυτόματα τη δυνατότητα παραγραφής σε όλες τις οφειλές που ξεπερνούν την 10ετία, δηλαδή όλες τις οφειλές που εκκρεμούν από το 2012-2011 και πίσω. 

Αντίθετα, η παραγραφή θα λειτουργεί πιο περίπλοκα.

Ειδικότερα στο φάσμα της παραγραφής μπαίνουν οφειλές που:

•  δεν έχουν βεβαιωθεί εγκαίρως από το αρμόδιο ασφαλιστικό Ταμείο εντός 10ετίας ή/και
• δεν έχουν ασκηθεί εγκαίρως διακοπτικά της παραγραφής μέτρα, όπως είναι τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης (πλειστηριασμοί κλπ).    

Βασικό ζητούμενο είναι να έχει παρέλθει 10ετία πριν την βεβαίωση της οφειλής ή στη συνέχεια μέχρι την ενεργοποίηση των αναγκαστικών μέτρων. Η 10ετία παραγραφής ξαναρχίζει και μετρά μετά από κάθε διακοπτική κίνηση της Διοίκησης (βεβαίωση, αναγκαστικά μέτρα κλπ).

Για παράδειγμα :

•  Οφειλή που δημιουργήθηκε το 2007
• Δεν βεβαιώθηκε μέχρι το 2017 διότι στο μεταξύ είχε ψηφιστεί το 2016 ο νόμος Κατρούγκαλου που έβαζε τον πήχη της παραγραφής στην 20ετία
• Η οφειλή παραγράφεται

Η βασική δεξαμενή της παραγραφής 

Όπως εξηγούν στην «Η» αρμόδιες πηγές, η βασική δεξαμενή των οφειλών που θα παραγραφούν τώρα ανατρέχει στην περίοδο 2006 – 2011 με 2012. Σε εκείνες τις μισθολογικές περιόδους εντοπίζεται η πλειοψηφία των χρεών που τώρα θα παραγραφούν.

 Με άλλα λόγια οφειλές που δημιουργήθηκαν για εργασία η οποία παρασχέθηκε την περίοδο 2006 – 2011 με 2012 είναι η βασική πηγή των οφειλών που θα οδηγηθούν τώρα σε παραγραφή.

Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης εξηγούν πως αυτό συμβαίνει διότι για οφειλές από το 2006 η κρίσιμη 10ετία συμπληρώνονταν μετά το 2016, όταν και ψηφίστηκε ο νόμος Κατρούγκαλου, που έθεσε τον πήχη της παραγραφής για όλους στην 20ετία. ‘Έτσι υπάρχουν οφειλές που δεν βεβαιώθηκαν εγκαίρως, καθώς με το νόμο 4387/2016 υπήρχε χρόνος ώστε να βεβαιωθούν αργότερα χωρίς πρόβλημα. Αυτές οι οφειλές πέφτουν τώρα στην ενδιάμεση περίοδο, στην… μαύρη τρύπα της παραγραφής.

Οφειλές πριν το 2006 που ήταν προς παραγραφή, έχουν ήδη παραγραφεί με άλλους κανόνες, ενώ οφειλές μετά το 2011 – 2012 θα ρυθμιστούν τώρα με την νέα διάταξη.

Σβήνονται μόλις 250 εκ. ευρώ

Σε κάθε περίπτωση υπολογίζεται πως κατ αρχήν θα παραγραφούν οφειλές μόλις 250 εκ. ευρώ, σε ένα χαρτοφυλάκιο χρεών 42,8 δις. ευρώ σύμφωνα με τα στοιχεία Μαρτίου 2022 του Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών. Δηλαδή μόλις το 0,58% του συνόλου των χρεών που διαχειρίζεται το ΚΕΑΟ.

Τα χρέη προς παραγραφή είναι λίγα διότι στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν κινηθεί οι υπηρεσίες του ΚΕΑΟ και τα αναγκαστικά μέτρα έχουν ληφθεί εγκαίρως χωρίς να έχει παρέλθει η κρίσιμη 10ετία. Επίσης στην περίπτωση των εργοδοτών ίσχυε 10ετής παραγραφή ήδη πριν το 2016.

Κυρίως σε επαγγελματίες τα προς παραγραφή χρέη

Γι αυτό, τα περισσότερα αμφισβητούμενα τώρα χρέη αφορούν ελεύθερους επαγγελματίες διότι γι αυτούς η παραγραφή ήταν στην 20ετία και πριν το 2016, ενώ, παλαιότερα, στις περισσότερες περιπτώσεις ο έλεγχος για τις οφειλές γίνονταν - επί της ουσίας - κατά την αίτηση της σύνταξης.

Αναδρομική η νέα ρύθμιση

Η νέα ρύθμιση θα ανατρέχει αναδρομικά στο 2016, όταν και ψηφίστηκε ο νόμος Κατρούγκαλου που έθεσε τον πήχη της παραγραφής για όλους στην 20ετία, κατά το πρότυπο των ελευθέρων επαγγελματιών. Στόχος είναι να ρυθμιστεί το θέμα της παραγραφής αναδρομικά για όλους στην 10ετία.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η ρύθμιση θα καταλάβει όλα τα χρέη που δεν ήταν παραγεγραμμένα από το 2016 και μετά, χρέη δηλαδή που ήρθαν από τα πρώην ταμεία στον ΕΦΚΑ το 2016.   

Μέχρι το 2016 για τους εργοδότες (πρ. ΙΚΑ) ίσχυε η 10ετής παραγραφή οφειλών (10ετία για να βεβαιωθεί το χρέος συν μια 10ετία για να ληφθούν αναγκαστικά μέτρα). Αντίθετα για τους ελεύθερους επαγγελματίες η παραγραφή ήταν στην 20ετία. Γι αυτό και τεκμαίρεται πως η πλειοψηφία των «ωφελούμενων» από τη νέα ρύθμιση θα είναι ελεύθεροι επαγγελματίες.

Αν θέλεις τον ασφαλιστικό χρόνο, πληρώνεις

Οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα πρέπει- πιθανότατα - να αιτηθούν την παραγραφή των οφειλών τους, να υποβάλλουν ένσταση παραγραφής. Τα παλιά χρεή δεν θα διαγράφονται αλλά θα αδρανοποιούνται. Ο επαγγελματίας θα μπορεί να λάβει ενημερότητα και σύνταξη, αλλά χωρίς τον ασφαλιστικό χρόνο που αντιστοιχεί στα χρόνια των παραγεγραμμένων οφειλών.

Εφόσον επιθυμεί να προσμετρήσει στην σύνταξή του τον ασφαλιστικό χρόνο των επίμαχων οφειλών θα μπορεί να τα πληρώσει και να τα… επαναφέρει στην καρτέλα του.

Πλέον η παραγραφή οφειλών θα είναι για όλους στην 10ετία. Το νέο χρονικό όριο της παραγραφής μετράει από το έτος εντός του οποίου παρασχέθηκε η εργασία και διαρκεί 10 χρόνια.

Ημερησία