Δεινή η κατάσταση της πραγματικής Οικονομίας - του Μανόλη Δρεττάκη*

 ΣTO υψηλό δημόσιο έλλειμμα και στο δυσθεώρητο δημόσιο χρέος (το υψηλότερο μαζί με εκείνο της Ιταλίας στα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Eνωσης) έχει επικεντρωθεί η πολιτική της κυβέρνησης, ιδιαίτερα μετά την υπογραφή και νομοθέτηση του μνημονίου που υπέγραψε με την τρόικα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ε.Ε. και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με αποτέλεσμα τα προβλήματα της πραγματικής οικονομίας, αν και αναφέρονται, να μην καταλαμβάνουν, όπως θα έπρεπε, την πρώτη θέση, δεδομένου ότι από την επιτυχή αντιμετώπιση και λύση τους εξαρτάται η μείωση τόσο του δημόσιου ελλείμματος όσο και (μακροχρόνια) του δημόσιου χρέους.

Η κατάσταση στην οποία βρίσκεται η πραγματική οικονομία της χώρας μας είναι προϊόν της λανθασμένης και χωρίς μακροπρόθεσμους στόχους πολιτικής που ακολούθησαν όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων 36 ετών. Στην κατάσταση αυτή τη βρήκε η διεθνής οικονομική κρίση και γι'Α αυτό οι συνέπειές της, όπως θα δούμε στη συνέχεια, είναι οι χειρότερες ανάμεσα στα 15 κράτη-παλαιά μέλη της Ε.Ε.

Ενώ η Ελλάδα εξασφάλισε σημαντικούς πόρους από τα ευρωπαϊκά ταμεία και το Tαμείο Συνοχής σχεδόν αμέσως μετά την ένταξή της ως πλήρες μέλος το 1981 στην τότε ΕΟΚ μέσω, αρχικά, των Μεσογειακών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων και στη συνέχεια των Α΄, Β΄ και Γ΄ Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης και του ΕΣΠΑ, δεν τους χρησιμοποίησε για τον εκσυγχρονισμό και των τριών τομέων και την επίλυση των διαθρωτικών προβλημάτων της οικονομίας. Απόδειξη ότι στις τρεις τελευταίες δεκαετίες δεν εφαρμόστηκε ποτέ ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης, παρόλο που στην αρχή της περιόδου αυτής καταρτίστηκε ένα τέτοιο πρόγραμμα, το οποίο, όμως, παρέμεινε στα συρτάρια των υπουργείων.

Οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης που είχαν επιτευχθεί τη δεκαετία μέχρι το 2008 οφείλονται σε μη παραγωγικά έργα, στα έργα για τους Oλυμπιακούς Aγώνες. Και αυτά έγιναν από τη μια μεριά με κοινοτικούς πόρους και από την άλλη με δανεισμό του κράτους. Οι ρυθμοί αυτοί οφείλονται ακόμα στην υψηλή κατανάλωση, η οποία με τη σειρά της στηρίχθηκε σε υψηλό δανεισμό των νοικοκυριών. Ταυτόχρονα χάθηκαν, δυστυχώς, πολύτιμοι πόροι σε καταχρήσεις και σκάνδαλα που αποκαλύφθηκαν παλαιότερα και πρόσφατα.

Συνέπεια της πολιτικής αυτής ήταν να μην επιλυθεί το χρόνιο πρόβλημα της χαμηλής παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, γεγονός το οποίο εκφράζεται στο συνεχώς υψηλό έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της χώρας, το οποίο επιδεινώθηκε τα τελευταία χρόνια. H χαμηλή αυτή ανταγωνιστικότητα οφείλεται στις υψηλές τιμές αγαθών και υπηρεσιών και στη μη ανταγωνιστική ποιότητά τους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σε όλη αυτή την περίοδο ο πληθωρισμός στη χώρα μας ήταν πάντοτε υψηλότερος (και τελευταία πολύ υψηλότερος) από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Ταυτόχρονα, εξαιτίας των αδυναμιών αυτών, η επίσημη ανεργία παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα (η πραγματική, όμως, είναι πολύ υψηλότερη από την επίσημη, όταν ληφθούν οι ιδιαιτερότητες της ελληνικής οικονομίας, όπως π.χ. εκείνων που δεν δηλώνουν, ενώ είναι μακροχρόνια άνεργοι κ.λπ.).

Με αυτές τις χρόνιες αδυναμίες και μετά την εικονική ευφορία των Ολυμπιακών Αγώνων (που ήταν μεγάλο σφάλμα να αναλάβει η χώρα τη διοργάνωσή τους και να σπαταλήσει πολύτιμους πόρους σε μη παραγωγικά, όπως αποδείχθηκε, έργα), ήρθε το 2008 η διεθνής οικονομική, η οποία, σε συνδυασμό με την αλόγιστη πολιτική που ακολούθησε η προηγούμενη κυβέρνηση και τα λάθη, τις καθυστερήσεις και παραλείψεις του 9μήνου της σημερινής κυβέρνησης, οδήγησε τη χώρα στη δεινή θέση στην οποία βρίσκεται σήμερα.

Μια εικόνα της κατάστασης στην οποία βρίσκεται σήμερα η πραγματική οικονομία της χώρας δίνεται στα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία και στις εκτιμήσεις και προβλέψεις που δημοσιεύει κάθε εβδομάδα το έγκυρο περιοδικό Economist για 42 χώρες, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνονται οι οικονομίες μεγάλων χωρών, όπως η Κίνα, η Ινδία, οι ΗΠΑ, Ρωσία κ.λπ. καθώς και 14 μελών της Ε.Ε. καθώς και η ευρωζώνη ως σύνολο. Στα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, στις προβλέψεις και εκτιμήσεις του περιοδικού αυτού περιλαμβάνονται τα βασικά μεγέθη της πραγματικής οικονομίας, δηλαδή ο ρυθμός ανάπτυξης των οικονομιών των κρατών, η βιομηχανική παραγωγή, ο πληθωρισμός, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και η ανεργία.

Με βάση τα στοιχεία, τις προβλέψεις και εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στο τεύχος του Economist της 19.6.10 δίνονται στις 4 πρώτες στήλες του Πίνακα που ακολουθεί τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για τον πληθωρισμό, την ανεργία, τη μεταβολή της βιομηχανικής παραγωγής και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών ως ποσοστό του ΑΕΠ (κύρια τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο ή Μάιο του 2010) και στις δύο τελευταίες οι εκτιμήσεις και προβλέψεις του περιοδικού για τον ρυθμό αύξησης ή μείωσης του ΑΕΠ τα έτη 2010 και 2015 των 14 κρατών-μελών της Ε.Ε. και της ευρωζώνης ως συνόλου.

Από τον Πίνακα αυτό φαίνεται ότι:

Στον πληθωρισμό την 1η θέση με τον μεγαλύτερο πληθωρισμό κατέχει η Ελλάδα (με πληθωρισμό 3,5 φορές υψηλότερο από εκείνον της ευρωζώνης ως συνόλου) και ακολουθεί από πολύ κοντά η Ουγγαρία και την τελευταία με το μικρότερο η Ολλανδία.

Στην ανεργία την 1η θέση με την υψηλότερη ανεργία κατέχει η Ισπανία και ακολουθεί η Πολωνία και την τελευταία θέση με τη μικρότερη ανεργία κατέχει η Δανία. Η Ελλάδα κατέχει μαζί με το Βέλγιο την 4η θέση.

Στη βιομηχανική παραγωγή υπάρχει αύξηση σε 13 χώρες και μείωση μόνο σε δύο (στην Ελλάδα η οποία έχει τη μεγαλύτερη μείωση και στην Αυστρία). Τη μεγαλύτερη αύξηση έχει η Γερμανία και ακολουθεί η Τσεχία και τη μικρότερη η Δανία.

Στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών 5 χώρες έχουν πλεόνασμα, 9 έλλειμμα και 1 (το Βέλγιο) μηδενικό. Το μεγαλύτερο πλεόνασμα έχει η Σουηδία και ακολουθεί η Γερμανία και το μικρότερο η Αυστρία και το μεγαλύτερο έλλειμμα η Ελλάδα και ακολουθεί η Ισπανία.

Στο ΑΕΠ το 2010 προβλέπεται να έχουν αύξηση 12 χώρες και μείωση τρεις (κατά σειρά η Ελλάδα, η Ουγγαρία η Ισπανία). Τη μεγαλύτερη αύξηση προβλέπεται να έχει η Πολωνία και ακολουθεί η Σουηδία και τη μικρότερη η Ιταλία.

Στο ΑΕΠ το 2011 προβλέπεται να έχουν αύξηση 14 χώρες και μείωση μόνο 1 (η Ελλάδα). Τη μεγαλύτερη αύξηση προβλέπεται να έχει η Πολωνία και ακολουθεί η Ουγγαρία και τη μικρότερη η Ισπανία.

Από τις συγκρίσεις αυτές φαίνεται ότι σε ό,τι αφορά τις πιο πρόσφατες εξελίξεις και τις εκτιμήσεις και προβλέψεις για το 2010 και 2011 σε βασικά μεγέθη της πραγματικής οικονομίας της χώρας μας του περιοδικού Economist για τις 14 χώρες-μέλη της Ε.Ε., τη χειρότερη θέση, με εξαίρεση την ανεργία, κατέχει, δυστυχώς, η χώρα μας.

Τα μέτρα που έχουν ήδη θεσπιστεί και αρχίσει να εφαρμόζονται επιδείνωσαν την κατάσταση που υπήρχε πριν από τη λήψη τους. Δυστυχώς τα μέτρα τα οποία θα αρχίσουν να εφαρμόζονται το δεύτερο εξάμηνο του 2010 θα την επιδεινώσουν ακόμα περισσότερο με πιθανό αποτέλεσμα τη μη επίτευξη του στόχου μείωσης του δημόσιου ελλείμματος που έχει τεθεί για το έτος αυτό. Στην απευκταία αυτή περίπτωση, θα υπάρξει ανάγκη, προκειμένου να επιτευχθεί οι στόχος αυτός, ακόμα μεγαλύτερης περικοπής των δαπανών, η οποία με τη σειρά της θα προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερη καθίζηση της ελληνικής οικονομίας. Με άλλα λόγια, στο τέλος του 2010 υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η χώρα να βρεθεί σε ακόμα χειρότερη από τη σημερινή ήδη κακή κατάσταση.

* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ

express.gr

http://www.express.gr/news/finance/323669oz_20100704323669.php3

Αποστολή: Νίκος Καραβαζάκης