Βιλίνα Βλας (Vilina Vlas): Το ξενοδοχείο του τρόμου! - της Χριστιάννας Λούπα

Στα πλαίσια της διάλυσης της πολυεθνικής Γιουγκοσλαβίας –    μια μακρόχρονη διαδικασία που ξεκίνησε το 1991 και ακόμα δεν έχει οριστικά τερματιστεί – ο πόλεμος της Βοσνίας (1992 – 1995) αναμφίβολα κρατά τα σκήπτρα του πιο σκληρού και άγριου πολέμου των τελευταίων ετών, καθώς απελευθέρωσε εθνικιστικά μίση που από χρόνια έμοιαζαν εγκλωβισμένα σε ένα καζάνι που βράζει. Η έναρξη της δίκης του Ράντοβαν Κάρατζιτς άλλωστε, του ιθύνοντα νου της επιχείρησης που στοίχισε πάνω από 200.000 ζωές, παραπέμπει σε εφιαλτικές μνήμες του παρελθόντος.

Ο πόλεμος αυτός, στον οποίο έλαβαν μέρος Βόσνιοι (μουσουλμάνοι), Σέρβοι και Κροάτες και σκοπό είχε την ανεξαρτησία της Βοσνίας, ευθύς εξ αρχής πήρε χαρακτήρα εθνοκάθαρσης. Μαζί με τον Γιουγκοσλαβικό στρατό που κατέλαβε την περιοχή, έκαναν την εμφάνισή τους και οι παραστρατιωτικές ομάδες των Σέρβων εθνικιστών, οι Τσέτνικ, που ευθύνονται για πολλά εγκλήματα πολέμου, όπως οι μαζικές δολοφονίες και ο πολύ μεγάλος αριθμός ομαδικών βιασμών, ως όπλο πολέμου, που σκοπό είχε να κάμψει το ηθικό του εχθρού. Υπολογίζεται ότι πάνω από 20.000 γυναίκες έπεσαν θύματα βιασμού την περίοδο εκείνη.

Το Βιλίνα Βλας, (Vilina Vlas), είναι ένα ήσυχο ξενοδοχείο με πολλές ανέσεις και spa, επτά μόλις χιλιόμετρα βορειοανατολικά του πανέμορφου Βίζεγκραντ, στην ανατολική Βοσνία, όπου – πριν τον πόλεμο – οι δύο στους τρεις κατοίκους ήταν Βόσνιοι μουσουλμάνοι και ένας Σέρβος χριστιανός ορθόδοξος. Η παράδοση λέει ότι στα νερά της παρακείμενης πηγής έλουζε τα μαλλιά της μια πανέμορφη νεράιδα, γι αυτό και η τοποθεσία ονομάστηκε Vilina Vlas, που σημαίνει «τα μαλλιά της νεράιδας».Θα έλεγε όμως κανείς ότι τώρα πια το ξενοδοχείο είναι στοιχειωμένο από τις πολλές ψυχές που βασανίστηκαν και μαρτύρησαν εκεί κατά τη διάρκεια του πολέμου, αφού ο αρρωστημένος νους των Τσέτνικ, το είχε μετατρέψει σε στρατόπεδο όπου ανέκριναν και βασάνιζαν κόσμο, αλλά και οίκο ανοχής, όπου συστηματικά και κατ’ επανάληψη βιάζονταν και κακοποιούνταν σεξουαλικά  Βόσνιες γυναίκες από 14 έως 50 ετών. Υπολογίζεται ότι κρατήθηκαν εκεί πάνω από 200 γυναίκες, από τις οποίες λίγες επέζησαν, κάποιες σκοτώθηκαν, μερικές τρελάθηκαν και άλλες αυτοκτόνησαν.

Πρωτεργάτης της διεστραμμένης αυτής τακτικής ήταν ο φοβερός και τρομερός Σερβοβόσνιος Μίλαν Λούκιτς, καταζητούμενος επί σειρά ετών για 150 δολοφονίες και ο οποίος συνελήφθη τελικά στην Αργεντινή το 2005 και πρόσφατα καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη. Αρκετοί εγκληματίες πολέμου της περιόδου εκείνης ωστόσο, αναζητούνται ακόμα, ενώ στις 15 του περασμένου Οκτωβρίου ένας ακόμη Σέρβος, πρώην αξιωματικός, καταδικάστηκε σε ποινή κάθειρξης 30 ετών από το Δικαστήριο Για Εγκλήματα Πολέμου της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης, αφού κρίθηκε ένοχος για τον φόνο δεκάδων ανθρώπων και για συμμετοχή σε διώξεις και συλλήψεις χιλιάδων άλλων κατά την διάρκεια της σφαγής στη Σρεμπρένιτσα.

Τα μέλη των εθνικιστικών οργανώσεων «Λευκοί αετοί», «Τίγρεις» και «Σέζελς» διάλεγαν προσεκτικά όμορφες και καλλίγραμμες κοπέλες και τις μετέφεραν στο Βιλίνα Βλας. Ο σκοπός ήταν αφ’ ενός η «ψυχαγωγία» των στρατιωτών και αφ’ ετέρου η γέννηση παιδιών Τσέτνικ στα πλαίσια της εθνοκαθαρτήριας τακτικής, σύμφωνα με πολλές μαρτυρίες και την Αναφορά Μπασσιούνι των Ηνωμένων Εθνών. Τί απέγιναν τα παιδιά που γεννήθηκαν από τους βιασμούς εκείνους κανείς δεν γνωρίζει στην περιοχή ή καλύτερα κανείς δεν θέλει να συζητά σχετικά.

Όπως υποστηρίζεται από τη Διεθνή Αμνηστία και άλλες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις πάντως, μόνο δώδεκα άνδρες ως  τώρα έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα σεξουαλικής βίας από το Δικαστήριο της Βοσνίας Ερζεγοβίνης και δεκαοκτώ έχουν παραπεμφθεί στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, ενώ εκείνοι που έλαβαν μέρος στο έγκλημα του Βιλίνα Βλας, όχι μόνο κυκλοφορούν ατιμώρητοι, αλλά κατέχουν και υψηλά αξιώματα.

Ας σημειωθεί εδώ, ότι ο βιασμός αναμφίβολα στοιχειοθετεί πλέον έγκλημα πολέμου, σύμφωνα με την απόφαση υπ’ αρ. 1820/2008 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η απόφαση χαρακτηρίζει κάθε μορφή σεξουαλικής βίας κατά αμάχων,  ως «τακτική πολέμου», που «απαιτεί τον άμεσο τερματισμό» της στη διάρκεια των απανταχού πολέμων και συρράξεων. Επιπλέον, καλούνται όλες οι πλευρές να πάρουν αμέσως «τα ενδεδειγμένα μέτρα για την προστασία των γυναικών και ειδικότερα των κοριτσιών, από κάθε μορφή σεξουαλικής βίας, χρησιμοποιώντας στρατιωτικές πειθαρχικές κυρώσεις». Επισημαίνεται επίσης ότι «ο βιασμός και άλλες μορφές σεξουαλικής βίας μπορούν να αποτελέσουν έγκλημα πολέμου, έγκλημα κατά της ανθρωπότητας ή συστατικό στοιχείο του εγκλήματος της γενοκτονίας» και επομένως οι διαπράττοντες παρόμοια εγκλήματα παραπέμπονται στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Μετά απ’ όλα αυτά αναρωτιέται κανείς, μέχρι πού μπορεί να φτάσει η ανθρώπινη διαστροφή και κτηνωδία εκείνων που σε καιρό πολέμου κρατούν όπλα στα χέρια τους και εξουσιάζουν τους άμαχους και αδύνατους. Υπάρχει άραγε πραγματική απονομή δικαιοσύνης για τα τους εγκληματίες πολέμου;  Και κυρίως, σε καιρό ειρήνης, πού είναι καταχωνιασμένα όλα αυτά τα άγρια ανθρώπινα ένστικτα και δεν τα βλέπουμε; Ή μήπως λάθρα υπάρχουν, αλλά με διαφορετική μορφή;

Όσον αφορά το ξενοδοχείο, αξιοσημείωτο είναι ότι επαναλειτουργεί κανονικά μετά τον πόλεμο και επειδή, ελλείψει χρημάτων, δεν έχει γίνει καμία ανακαίνιση, στους τοίχους των δωματίων υπάρχουν ακόμα χαραγμένα τα ονόματα των φυλακισμένων γυναικών, που οι ίδιες είχαν χαράξει και που σαν φαντάσματα στέκουν εκεί για να θυμίζουν στους ανυποψίαστους τουρίστες, πως, μερικά χρόνια πριν, σε καιρούς απίστευτου μίσους και ομαδικής παράνοιας, όποιος ανέβαινε τα σκαλιά εκείνου του κολαστηρίου, ήταν σα να διάβαινε της πύλες της κολάσεως.

Info:

1. Εκπομπή «Εμπόλεμη Ζώνη» – «Τα μαλλιά της νεράιδας» του Σωτ. Δανέζη, Mega TV, 29/5/2007

2. Final Report of the United Nations Commission of Experts established pursuant to Security Council resolution 780 (1992)

3. Visegrad Genocide Memories – http://genocideinvisegrad.wordpress.com/

4. «Whose justice?’ : The women of Bosnia and Herzegovina are still waiting», Διεθνής Αμνηστία,http://www.amnesty.org/en/library/asset/EUR63/006/2009/en/6330934f-d46e-4943-b32b-b3962095173a/eur630062009en.pdf

5. Vilina Vlas, Wikipedia – http://en.wikipedia.org/wiki/Vilina_Vlas

Χριστιάννα Λούπα