Μια νέα, ανύποπτη γειτονιά των αστέγων - Της Λίνας Γιάνναρου

«Σπίτι» τους τα σκαλιά της εκκλησίας και ένα περίπτερο, στους Αμπελοκήπους

Δύο μέρες μετά τη συνάντηση με τον κύριο Πάνο («Πάνος, όχι Παναγιώτης») και η μυρωδιά δεν έλεγε να φύγει από τα ρουθούνια. Τόσο έντονη, τόσο απόλυτη είναι η οσμή της εξαθλίωσης που κολλάει πάνω σου, μεταφέρεται λες από τα μυριάδες υποέντομα που ζουν στα ρούχα του. Ρούχα... Ευφημισμός. Το ίδιο και η ζωή γι’ αυτόν τον άλλοτε αγέρωχο άνδρα που σήμερα κατοικεί έξω από ένα περίπτερο, στην ανατολική του πλευρά, για την ακρίβεια στον δρόμο...

Τα σκαλιά της Αγίας Τριάδας, στους Αμπελόκηπους, επί της οδού Κηφισίας, μαζί με το κλειστό πια περίπτερο ακριβώς μπροστά, και το ελάχιστο δρομάκι στο πλάι της εκκλησίας αποτελούν ένα από τα νέα σημεία συγκέντρωσης και διαμονής αστέγων της Αθήνας. Είναι μήνες που πρωτοεμφανίστηκαν στην περιοχή, αλλά ήταν μόνο όταν το καλοκαίρι έκλεισε το περίπτερο («λόγω κρίσης», θα πουν οι περίοικοι), που το σημείο έγινε στέκι. Εκεί όπου συναντιούνται αδιέξοδα. Ανύποπτη γειτονιά, ανάμεσα σε σπίτια και καταστήματα, εκτός του «βαθέος κέντρου».

Το πρωί μπορεί να πετύχεις μόνο του τον κύριο Πάνο. «Πού είναι οι υπόλοιποι;». «Πού να ξέρω. Γυρνάνε», θα πει. «Ερχονται όμως για το φαΐ το πρωί. Και το βράδυ μαζευόμαστε αρκετοί». Γύρω από το περίπτερο συνωστίζονται για να κοιμηθούν τέσσερις άνθρωποι - οι τρεις κατάχαμα και ο ένας πάνω στο κλειδωμένο ψυγείο με τα παγωτά. Πάντοτε μένει κάποιος εκεί για να φυλάει το βιος τους, χαρτόκουτα, λίγα ρούχα και παπούτσια. Οταν πέφτει η νύχτα, έρχονται και οι υπόλοιποι - συνολικά 15 ψυχές. Ελληνες και ξένοι. Βούλγαροι, τσιγγάνοι κάποιοι απ’ αυτούς, Ιρανοί, Τούρκοι. Εκρηκτικό μείγμα, σημειώνουν οι γνωρίζοντες. «Είναι εδώ και λίγες μέρες που φοβάσαι να περάσεις», παραδέχεται κάτοικος της περιοχής, η οποία συνήθιζε να φροντίζει με ρούχα και τρόφιμα τους «ενοίκους» του περιπτέρου. «Για πρώτη φορά χθες βράδυ διέσχισα την Κηφισίας για να μην περάσω από εκεί. Πάντα βρίσκονταν άνθρωποι σε απελπισία που σου ζητούσαν λεφτά, αλλά τώρα μπορεί να σου τραβήξουν και τα ρούχα».

Η Αρχιεπισκοπή στέλνει κάποια γεύματα στην Αγία Τριάδα, τα οποία διανέμονται στον κόσμο που συνωστίζεται απ’ έξω. Δυο μπουκιές φαγητό, αλλά απ’ το τίποτα... Μέσα στην εκκλησία, όμως, το κλίμα δεν είναι φιλικό.

Η ερώτηση της «Κ» για τους άστεγους στα σκαλιά της ξεσηκώνει θύελλα. «Γιατί δεν πάνε σπίτια τους;», αναρωτιέται η νεωκόρισσα. «Πίσω στις πατρίδες τους; Αφορολόγητο χρήμα! Αυτό τους ενδιαφέρει. Δεν φταίει η εκκλησία μας γι’ αυτή την κατάσταση».

Ενα περίπτερο, μια εκκλησία, μια τράπεζα, η καφετέρια γνωστής αλυσίδας και στη μέση η απελπισία. «Εγώ ήμουν εργάτης, καλός εργάτης», μας λέει ο κύριος Πάνος. «Οχι Παναγιώτης» επαναλαμβάνει. Κατάγεται από τα Τρίκαλα. Λέει πως το στραβοπάτημα έγινε όταν έχασε τη δουλειά του. «Ηρθαν οι ξένοι, μας έδιωξαν εμάς, τι να μας κάνουν; Ξέρεις για τι ανεργία μιλάμε; Μη σου λέω καλύτερα». Λέει ότι το τελευταίο διάστημα επικρατεί συνωστισμός στο σημείο. «Ναι, έχει αυξηθεί ο κόσμος. Μην τα ψάχνεις. Για να βρεθεί κάποιος σ’ αυτό το σημείο, να μένει έτσι, κάτι τραγικό συνέβη».

Ο φόβος όμως αρχίζει να φωλιάζει στη γειτονιά. Τα πρωινά ο κόσμος περνάει και κοιτάζει με περιέργεια το υπαίθριο σπιτικό, σηκώνουν τα μαντίλια και τα κασκόλ, καλύπτουν με το χέρι τη μύτη. «Ανύποπτο» σημείο, ανύποπτοι και κάποιοι από τους ανθρώπους που έμειναν άστεγοι. Τι ξημερώνει για όλους αύριο;

«Κύριε Πάνο, χθες έβρεχε, αντέξατε;» «Πώς, πώς... μια χαρά. Λοιπόν, καλή σας χρονιά!»

Αυξητική τάση

Σε περίπου 20.000 υπολογίζονται οι άστεγοι στη χώρα μας, αφανείς και φανεροί. Οχι μόνο οι άνθρωποι που ζουν στον δρόμο, αλλά και όσοι κρύβονται σε εγκαταλελειμμένα, ετοιμόρροπα σπίτια. Πρόκειται όμως απλώς για εκτιμήσεις. Η κατάσταση αλλάζει από τη μια μέρα στην άλλη. Η οικονομική κρίση έχει φέρει τα πάνω-κάτω.

«Το φαινόμενο έχει ενταθεί τον τελευταίο καιρό ακόμα και σε περιοχές που μέχρι πρότινος δεν εμφάνιζαν τέτοια σημάδια», λέει στην «Κ» η κ. Αντα Αλαμανού, συντονίστρια του προγράμματος στήριξης αστέγων της ΜΚΟ «Κλίμακα». «Η τάση είναι αυξητική. Και μάλιστα η οικονομική κρίση δεν έχει διαφοροποιήσει την κατάσταση μόνο αριθμητικά, αλλά και ποιοτικά. Βλέπουμε σήμερα στον δρόμο ανθρώπους που έως πρότινος είχαν ένα καλό βιοτικό επίπεδο, βλέπουμε ακόμα και ολόκληρες οικογένειες στον δρόμο. Πρόσφατα γνωρίσαμε έναν νεαρό που ήξερε τέσσερις γλώσσες και εργαζόταν ως ξενοδοχειακός υπάλληλος, αλλά έγινε άστεγος».

Από τους «νέους» αστέγους, πολλοί είναι εργάτες, τεχνικοί, κάποιοι ναυτικοί, άλλοι υπάλληλοι εταιρειών σεκιούριτι. «Είναι και πολλά παιδιά της γενιάς των 700 ευρώ που θέλησαν να φύγουν από το σπίτι, αλλά δεν τα κατάφεραν. Στη χειρότερη μοίρα όμως είναι όσοι είναι κοντά στη σύνταξη και απολύθηκαν».

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ