|
To 1985 οι βιασμοί στην Ελλάδα, αντιστοιχούσαν στο 1,2% του συνόλου των εγκλημάτων. Το 1997, δώδεκα χρόνια αργότερα, το ποσοστό αυτό διπλασιάστηκε στο 2,12%. Σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέλεξε ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών, Λάμπρος Καράμπελας και αναπληρωτής καθηγητής της εγκληματολογίας στη Νομική Σχολή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, στη χώρα μας το έγκλημα του βιασμού, συγκριτικά με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, τελείται λιγότερο συχνά από ότι αλλού. Για τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τα πράγματα είναι σαφώς χειρότερα. Στη Γερμανία το 1985 οι βιασμοί αντιστοιχούσαν στο 9,70% της συνολικής εγκληματικότητας ενώ το 1997 στο 8,09%. Σύμφωνα με τα στοιχεία που συνελέγησαν από τη μελέτη 400 καταδικαστικών αποφάσεων που αφορούν εγκλήματα κατά της γενετήσιας αξιοπρέπειας, οι βιασμοί διαπράττονται κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες σε αστικές και ερημικές περιοχές, ενώ κατά κύριο λόγο ο δράστης είναι συνήθως άντρας και το θύμα γυναίκα. Την τελευταία 12ετία καταγράφηκαν 2.275 καταγγελίες βιασμών που αντιστοιχούν σε 200 με 250 καταγγελίες το χρόνο. Οι γυναίκες, από φόβο ή χρηματισμό αποφεύγουν να καταγγείλουν το βιαστή τους. Αποτέλεσμα του εκφοβισμού των θυμάτων, των κάθε είδους εκβιασμών ή συναλλαγών, είναι το να προβαίνουν συχνά σε δηλώσεις ανάκλησης των μηνύσεων που είχαν καταθέσει εναντίον του δράστη και μάλιστα ενώ η δίκη του έχει ήδη γίνει σε πρώτο βαθμό και εκκρεμεί ή δικάζεται στο Εφετείο. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, την 24η Απριλίου 2001 στις φυλακές της επικράτειας κρατούνταν συνολικά 8.275 άτομα από τους οποίους οι 191 ήταν κρατούμενοι για το αδίκημα του βιασμού, δηλαδή σε ποσοστό μόλις 3%. Όπως προκύπτει ούτε οι 4 στους 100 κατηγορουμένους για βιασμό δεν πηγαίνουν φυλακή και αυτό σημαίνει ότι πρόκειται για ένα αδίκημα που πολύ δύσκολα αποδεικνύεται.
Το προφίλ των βιαστή στην Ελλάδα
Σύμφωνα με την έρευνα του κυρίου Καράμπελα, πρόκειται για νέους άντρες, ηλικίας 20-40 ετών. (μέσος όρος 32 ετών). Διακρίνονται από έλλειψη ηθικών αρχών και αναστολών, το διανοητικό τους επίπεδο είναι χαμηλό έως πολύ χαμηλό και συχνά διακατέχονται από σεξουαλική διαστροφή ή ανωμαλία που συνήθως εκδηλώνουν σε ώριμη ηλικία. Συχνά δίνουν προς τα έξω την εικόνα του σοβαρού και ηθικού ανθρώπου ενώ δεν αναζητούν παρά τη σεξουαλική ικανοποίηση με την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου και την ταπείνωση των θυμάτων τους. Σε ποσοστό 50% ο δράστης είναι έγγαμος. Σε μεγάλο ποσοστό είναι πατεράδες που έχουν από 1 μέχρι και 11 παιδιά. Το 30% των δραστών έχουν επιλέξει ως θύματα τα ίδια τους τα παιδιά, με προτίμηση τα κορίτσια, δίχως όμως να εξαιρούνται και τα αγόρια.
Το επάγγελμα του βιαστή...
Το επάγγελμα του δράστη είναι συχνά αυτό του ανειδίκευτου εργάτη, του οδηγού φορτηγού, του ελαιοχρωματιστή, του μικροπωλητή και σπανιότερα του αξιωματικού, του παπά, του δικηγόρου.
Η εθνικότητα
Από τα στοιχεία των 20 τελευταίων ετών προκύπτει ότι οι Έλληνες βιαστές είναι 494 και οι αλλοδαποί 64. Όμως, όπως εκτιμά ο κ. Καράμπελας, το ποσοστό των αλλοδαπών τελικά είναι κατά 30% μεγαλύτερο από αυτό των ελλήνων καθώς ο πληθυσμός των μεταναστών που ζει στη χώρας μας είναι πολύ μικρότερος από το πληθυσμό των αυτοχθόνων. Επίσης πρόκειται για δράστες οικογενειάρχες που δεν αντιμετωπίζουν σεξουαλική πείνα ή στέρηση αλλά ηδονίζονται σεξουαλικά με το να βασανίζουν τα θύματά τους. Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα απολογίας 22χρονου βιαστή ο οποίος περιέγραψε: ένιωθα αρκετή ικανοποίηση γιατί τους έκανα κάτι που δεν ήθελαν"
Το θύμα
Θύματα είναι γυναίκες 20 έως 30 ετών ενώ μερικές φορές και μεγαλύτερης ηλικίας καθώς έχουμε και πάμπολλες περιπτώσεις που το θύμα είναι 85 ετών. Επίσης στα θύματα συγκαταλέγονται ανήλικα αγόρια ή κορίτσια , άνδρες ενήλικοι διανοητικά καθυστερημένοι. Οι γυναίκες θύματα κατά κανόνα είναι άγνωστες στο δράστη. Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για τα ανήλικα τα οποία τις περισσότερες φορές γνωρίζουν τον δράστη Την ομάδα υψηλού κινδύνου για θυματοποίηση, αποτελούν τα μικρά κορίτσια, τα εύπιστα, επιπόλαια και διανοητικά καθυστερημένα άτομα. Επίσης οι γυναίκες που εργάζονται νύχτα.
Ο Βιασμός στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα
Από την άλλη μεριά, σύμφωνα με τις μελέτες του εγκληματολόγου Αγγελου Τσιγκρή δείχνουν ότι ο βιασμός στην Ελλάδα δεν συνιστά μόνο ένα "αθέατο έγκλημα" αλλά ταυτόχρονα ένα "έγκλημα χωρίς τιμωρία". Το βιβλίο του, " Χωρίς συναίνεση. Εγκληματολογική και νομολογική προσέγγιση του βιασμού στην Ελλάδα " , εκδόσεις Αντ. Σάκκουλα, είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικό για τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα.
Βιασμός και τιμωρία
Κάθε χρόνο διαπράττονται στην Ελλάδα 4.500 βιασμοί, από τους οποίους οι 270 (6%) γίνονται γνωστοί στην αστυνομία, οι 183 (67,8% -των 270-) καταλήγουν σε σύλληψη κάποιου υπόπτου, οι 47 (25,6%) φτάνουν στο ακροατήριο για να εκδικασθούν κατόπιν άσκησης ποινικής δίωξης, οι 20 καταλήγουν σε καταδικαστική απόφαση και, τελικά, σε λιγότερους από 10 βιασμούς η στερητική της ελευθερίας ποινή που επιβάλλεται στο δράστη είναι μεγαλύτερη από 5 χρόνια.
Αποκαλυπτικοί αριθμοί που οδηγούν σε συγκεκριμένα συμπεράσματα
Μικρός αριθμός καταγγέλλεται στην αστυνομία
Λίγες περιπτώσεις φθάνουν στο δικαστήριο
Ακόμα λιγότερες καταδικαστικές αποφάσεις
Σύμφωνα με τον κ. Τσιγκρή, η δίκη του βιασμού είναι η μοναδική ποινική δίκη στην οποία ουσιαστικά δεν δικάζεται ο δράστης αλλά το θύμα. "H εν γένει συμπεριφορά του θύματος, τόσο πριν όσο και μετά το βιασμό, παίζει σημαντικότερο ρόλο από τη συμπεριφορά του δράστη, τόσο για την έκδοση της ετυμηγορίας του δικαστηρίου όσο και για την τελική επιμέτρηση της ποινής"
Oι ισχύουσες προκαταλήψεις και η αρνητική αντιμετώπιση από το μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας (το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον αλλά και τις αστυνομικές και δικαστικές αρχές) και η δεδομένη συχνή δυσκολία "απόδειξης" του βιασμού που οδηγεί στην αθώωση των δραστών, αναγκάζει συχνά τα θύματα των βιασμών, να μην καταγγείλουν τους δράστες ή και να αποσύρουν την καταγγελία τους.
Σε αυτό συντελεί βέβαια και η μακρά και επίπονη τραυματική διαδικασία, στην οποία υποβάλλονται τα θύματα, από τη στιγμή της δημοσιοποίησης του βιασμού τους και ιδιαίτερα από τη δημοσιότητα της δίκης (στις περιπτώσεις που θα φτάσει τελικά η υπόθεσή τους στο ακροατήριο)
Σύμφωνα πάλι με τη μελέτη του Α. Τσιγκρή, η πιθανότητα να φτάσει μια υπόθεση βιασμού στο δικαστήριο καθώς και να υπάρξει καταδικαστική απόφαση για το δράστη εξαρτάται από διαφόρους παράγοντες.
Οι βιασμοί που έγιναν σε δημόσιες τοποθεσίες από βιαστή άγνωστο στο θύμα, έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες να καταλήξουν σε καταδικαστική απόφαση.
Όσο λιγότερος χρόνος μεσολαβήσει από το βιασμό μέχρι την καταγγελία του, στην αστυνομία, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες υπάρχουν για την καταδίκη του δράστη
Οι δικαστικές αρχές φέρονται με μεγάλη καχυποψία στις γυναίκες οι οποίες υπέστησαν βιασμό, ενώ ήταν "προκλητικά" ντυμένες, ενώ βρισκόταν κάτω από την επήρεια αλκοόλ είτε ενώ έκαναν οτοστόπ. Η ίδια καχυποψία υπάρχει και στις υποθέσεις βιασμού, κατά τις οποίες το θύμα δεν "αντιστάθηκε" και δεν έφερε σημάδια τραυματισμού
Μια υπόθεση βιασμού έχει περισσότερες πιθανότητες να φτάσει σε καταδικαστική απόφαση για το δράστη όταν:
το θύμα είναι άγαμο
αντιστάθηκε σθεναρά και τραυματίστηκε κατά το βιασμό
δεν "προκάλεσε" με την εμφάνισή του και τη συμπεριφορά του
ασκεί ένα αξιοπρεπές "επάγγελμα".
ΕΡΤ
|