Σούδα: Εθνική αξιοπρέπεια ή Ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα; - Του Νικολάου Μόττα*

Η πρόσφατη εισβολή των συμμαχικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ στη Λιβύη έφερε ξανά στο προσκήνιο της ειδησεογραφίας τις στρατιωτικές βάσεις των Ηνωμένων Πολιτειών στη Σούδα της Κρήτης. Με εξαίρεση το Μίκη Θεοδωράκη και το ΚΚΕ, που δημοσίως υπενθύμισαν το ρόλο των βάσεων σε πλήθος «ανθρωπιστικών» εγκλημάτων, η πολιτική και πνευματική ηγεσία του τόπου σίγησε εκκωφαντικά. Όλα αυτά, τη στιγμή που το κρητικό έδαφος χρησιμοποιούνταν και πάλι από την υπερδύναμη γιά άλλη μία ιμπεριαλιστικού τύπου επέμβαση στην περιοχή.

Σε πείσμα των εγχώριων αυτόκλητων υπερασπιστών της αυταρχικής αμερικανο-νατοϊκής επεμβατικότητας στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, αξίζει να τεθεί ξανά στο τραπέζι της δημόσιας συζήτησης το ζήτημα της Σούδας. Και αυτό διότι, ασχέτως των όποιων διακρατικών συμφωνιών, η λειτουργία των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα δεν παύει να αποτελεί μνημείο θρασύτατης αποικιοκρατικής λογικής.

Η πρόσφατη χρήση της βάσης της Σούδας γιά την επίθεση εναντίον της Λιβύης έρχεται να συμπληρώσει άλλον έναν κρίκο σε μιά αλυσίδα επιθετικού ιμπεριαλισμού που εκπορεύεται από την Ουάσινγκτον. Δεν ήταν ούτε η πρώτη - ούτε δυστυχώς η τελευταία - φορά που η Ελλάδα υποβοήθησε (έστω και έμμεσα) την πραγματοποίηση μιάς πολεμικής επιχείρησης των ΗΠΑ. Από τις αρχές της δεκαετίας του ‘90 και τον πόλεμο του Κόλπου η Κρήτη αποτελεί σημαντικό ορμητήριο του αμερικανικού στόλου στην ανατολική Μεσόγειο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά την πρώτη επίθεση εναντίον του Ιράκ (1990-91), διεξήχθησαν 31.000 πτήσεις από και προς την Κρήτη, συντηρήθηκαν 97 πλοία ενώ διεκπεραιώθηκαν 13.000 τόνοι εφοδίων. Κατά την αρχική φάση της επέμβασης στο Αφγανιστάν το 2001 - με πρόσχημα τον περίφημο «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» - στον κόλπο της Σούδας έλαβαν χώρα 557 πτήσεις και 67 ελλιμενισμοί. Ακόμη χειρότερα, κατά τη διάρκεια της ιμπεριαλιστικής εκστρατείας (2002-2006) που εξαπέλυσε κατά του Ιράκ το δίδυμο Μπους-Μπλερ, η βάση της Σούδας χρησιμοποιήθηκε γιά 4.030 πτήσεις πολεμικών αεροσκαφών και 730 ελλιμενισμούς πλοίων και υποβρυχίων (Εφημ. «Τα Νέα»). Σε όλα τα παραπάνω, καλό θα ήταν να συνυπολογίσουμε και τις υποβοηθητικές υπηρεσίες της αμερικανικής βάσης στην «ανθρωπιστική» ΝΑΤΟϊκή σφαγή εναντίον της Σερβίας το 1999. Αναλυτικά στοιχεία γιά το ρόλο της Σούδας στα γεωπολιτικά σχέδια των ΗΠΑ, παρατίθενται στο πόνημα του δημοσιογράφου και συγγραφέα Κώστα Μάρδα με τίτλο «Βάσεις, αίμα και πετρέλαιο».

Οι προαναφερθήσες χρήσεις της Σούδας έγιναν με τη συγκατάθεση των ελληνικών κυβερνήσεων οι οποίες προκλητικά αγνόησαν τα φιλειρηνικά αισθήματα της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού. Το αντι-πολεμικό, αντι-ιμπεριαλιστικό μέτωπο αγνοήθηκε πλήρως χάρην των «δεσμεύσεων» της χώρας απέναντι στις ΗΠΑ και την Βορειοατλαντική Συμμαχία. Αυτές οι δεσμεύσεις έχουν ουσιαστικά καταστήσει την Ελλάδα συνένοχη σε εγκλήματα που συνήθως πραγματοποιούνται άλλοτε υπό το μανδύα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλοτε με το πρόσχημα της τρομοκρατικής απειλής.

Είναι λοιπόν τραγική ειρωνεία όταν διάφοροι απολογητές του δυτικού ιμπεριαλισμού επικαλούνται τις «διεθνείς υποχρεώσεις» της χώρας προκειμένου να δικαιολογήσουν, εμμέσως πλην σαφώς, την ύπαρξη των αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων στην Ελλάδα. Γιά ποιές διακρατικές συμφωνίες και διεθνείς υποχρεώσεις μπορούμε να μιλάμε όμως, όταν επί της ουσίας η υπερδύναμη και οι σύμμαχοι της ερμηνεύουν το διεθνές δίκαιο κατά το δοκούν, κουρελιάζοντας μπροστά στα συμφέροντα τους κάθε έννοια νομιμότητας.

Όλα τα παραπάνω έχουν έναν κοινό παρανομαστή: την εθνική αξιοπρέπεια της χώρας. Και ιδιαίτερα σε περιόδους όπου αυτή η αξιοπρέπεια δοκιμάζεται σκληρά από την υπαγωγή της Ελλάδας σε μηχανισμούς αυστηρότατου οικονομικού ελέγχου. Είναι η ίδια αξιοπρέπεια που υπαγορεύει ότι ο ελληνικός λαός δε δέχεται να «βάψει τα χέρια του» με το αίμα αφγανών, ιρακινών η λίβυων αμάχων. Η λειτουργία των αμερικανικών βάσεων στη Σούδα της δυτικής Κρήτης αποτελούσε - και αποτελεί - προσβολή γιά τα φιλειρηνικά αισθήματα ενός ολόκληρου λαού. Σε τελική ανάλυση, η εθνική αξιοπρέπεια ενός λαού δεν επιτρέπεται, επ’ ουδενί λόγω, να μπαίνει στην ίδια ζυγαριά με την ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα.

Είναι καιρός το ζήτημα να βγεί από το σκονισμένο χρονοντούλαπο του 1983. Και, γι’ αυτό, απαιτούνται γενναίες αποφάσεις. Οι στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ, πηγή δεινών γιά πολλούς γειτονικούς λαούς, δεν έχουν καμία θέση σε ελληνικό έδαφος.

*Ο κ. Νικόλαος Μόττας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το Γενάρη του 1984. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Westminster του Λονδίνου και κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο (Master of Arts) στις Διπλωματικές Σπουδές. Από το 2006 έως το 2009 ήταν τακτικός συνεργάτης των εφημερίδων «Μακεδονία» και «Θεσσαλονίκη» αρθρογραφώντας γιά διεθνή γεγονότα, ενώ κείμενα του περί ελληνικής, ευρωπαϊκης και διεθνούς πολιτικής έχουν δημοσιευθεί και σε αγγλόφωνες πηγές. Την παρούσα ακαδημαϊκή περίοδο (2010-2011) είναι μεταπτυχιακός φοιτητής του διεθνούς προγράμματος Conflict Resolution & Mediation στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβιβ.