Η ώρα του λογαριασμού - Του Πάσχου Μανδραβέλη

O μεγάλος Πολωνός συγγραφέας Στάνισλαβ Λεμ είχε γράψει κάποτε πως «στη ζωή δεν υπάρχουν λύσεις. Υπάρχουν μόνο επιλογές». Το ίδιο ισχύει και για την οικονομία. Η λύση για την κρίση, που εναγωνίως ψάχνουν κάποιοι, δεν υπάρχει. Υπάρχουν διαρκώς κάποιες επιλογές, οι οποίες έχουν κόστος και όφελος.

Στο δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας, για παράδειγμα, δεν υπάρχει λύση, υπάρχουν τρεις επιλογές: η αύξηση των φόρων, η μείωση του κράτους ή ο συνδυασμός των δύο. Η τρίτη λύση συνήθως προκρίνεται, αλλά πρέπει να γνωρίζουμε ότι όσο λιγότερο μειώνουμε το κράτος τόσο περισσότερους φόρους πληρώνουμε. Κανένα μείγμα δεν είναι λύση, όλα είναι επιλογές. Ενα πράγμα δεν μπορεί να γίνει. Αυτό που προέκρινε στο Ζάππειο ΙΙ ο κ. Σαμαράς, να είμαστε νεοφιλελεύθεροι στη φορολογία και σοσιαλιστές στις δαπάνες.

Για να είμαστε ακριβείς, μπορεί να γίνει για ένα μικρό διάστημα. Το έκανε το ελληνικό κράτος τα τελευταία χρόνια με δανεικά. Η πολιτική τάξη της μεταπολίτευσης, που τώρα όλοι βρίζουμε, είχε πετύχει αυτό που έμοιαζε με οικονομικό αεικίνητο. Διόγκωνε τις δαπάνες και μείωνε τους φόρους, είτε άμεσα διά των υψηλών φορολογικών συντελεστών, είτε έμμεσα κάνοντας τα στραβά μάτια στη φοροδιαφυγή. Ας μην ξεχνάμε ότι ένα από τα αιτήματα του λαού πριν από το 2004 ήταν η κατάργηση του ΣΔΟΕ, του μόνου μηχανισμού του κράτους που κάτι έκανε για τη φοροδιαφυγή. Και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, αντί να τον βελτιώσει, τον κατήργησε. Το αποτέλεσμα ήταν «να πιάσουμε πάτο στα έσοδα», όπως ομολόγησε και ο κ. Αλογοσκούφης, αλλά και «ταβάνι στις δαπάνες» όπως έργων, συνομολόγησαν οι υπόλοιποι υπουργοί.

Τώρα οι Ελληνες πολίτες βρίσκονται αντιμέτωποι με τη θλιβερή πραγματικότητα της οικονομίας που συνοψίζεται σε ένα ρητό: «δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα». Πρέπει, δηλαδή, να αποφασίσουμε και κυρίως πρέπει να αποφασίσει η κυβέρνηση: δραστικό μαχαίρι στις δαπάνες και με απολύσεις στο Δημόσιο ή διαρκείς αυξήσεις της φορολογίας; Το δίλημμα αυτό ισχύει όσο εν τω μεταξύ δεν μάς έχει προλάβει η χρεοκοπία, για να διορθώσει ριζικά και με ανυπολόγιστο κοινωνικό κόστος την οικονομική μας ανισορροπία. Οσο αργούμε ψάχνοντας τη λύση και δεν κάνουμε την επιλογή, οδηγούμαστε στο σημείο όπου δεν θα υπάρχει ούτε λύση, αλλά ούτε καν επιλογή. Οσο περνά ο καιρός τόσο πιο δύσκολες γίνονται οι επιλογές. Σήμερα, για παράδειγμα κι ελέω Μνημονίου, υπάρχουν τα περιθώρια στήριξης για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα των δημοσίων υπαλλήλων που θα χάσουν τη δουλειά τους. Αύριο πιθανότατα δεν θα υπάρχει ούτε αυτή η επιλογή.

Είναι κατανοητό να απεχθάνεται κάποιος ακόμη και το ακούει τις λέξεις «απολύσεις στο Δημόσιο». Φυσικό διότι συνηθίσαμε το άλλο ιδανικό: «μονιμότητα στο Δημόσιο», βρέξει-χιονίσει, δουλεύει-δεν δουλεύει κάποιος, υπάρχει-δεν υπάρχει δουλειά να γίνει. Το ίδιο απεχθείς ακούγονται οι συγχωνεύσεις σχολείων, οι συνενώσεις νοσοκομείων, οι ιδιωτικοποιήσεις ΔΕΚΟ, το κλείσιμο ανώτατων σχολών (ΑΕΙ-ΤΕΙ) που συμβάλλουν στην «οικονομία του φραπέ και της γκαρσονιέρας» κ.λπ.

Για να είμαστε δίκαιοι πολλά έγιναν τον τελευταίο χρόνο. Τώρα πληρώνουμε διά της υψηλότερης φορολογίας αυτά που δεν έγιναν. Πληρώνουμε για τους οργανισμούς που δεν έκλεισαν, για τις υπερωρίες και τα οδοιπορικά που πολλοί υπουργοί έδωσαν κάτω από το τραπέζι. Αύριο έρχεται ο λογαριασμός για τη σημερινή ολιγωρία.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Αποστολή: Δημήτρης Κεφαλίδης - Γερμανία