Τα «προσφυγικά» στην Πανόρμου αλλάζουν όψη

Έντονα αντιδρούν οι ιδιοκτήτες των καφέ - μπαρ και ταβερνών που λειτουργούν στην περιοχή των προσφυγικών της Πανόρμου, στο ενδεχόμενο των αλλαγών, που εκτιμάται ότι θα προβλέπει το επικαιροποιημένο ρυμοτομικό σχέδιο για την περιοχή, που προωθεί ο δήμος Αθηναίων. Από την άλλη οι κάτοικοι της περιοχής περιμένουν με ανυπομονησία την εφαρμογή του σχεδίου, καθώς όπως καταγγέλλουν δεν μπορούν να ανεχτούν άλλο την υφιστάμενη κατάσταση.

Το νέο ρυμοτομικό σχέδιο αναμένεται να προβλέπει, μεταξύ άλλων, το κλείσιμο πολλών καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος και την αντικατάστασή τους από επιχειρήσεις «ήπιας χρήσης».

Από την πλευρά τους, ωστόσο, οι κάτοικοι, υποστηρίζουν ένθερμα τις επερχόμενες αλλαγές και τάσσονται καθολικά υπέρ της μείωσης του θορύβου και της αποδέσμευσης των ελεύθερων χώρων.

Η περιοχή, ήταν ιδιοκτησία του Γηροκομείου Αθηνών. Μετά το 1922 έγινε πρόχειρη εγκατάσταση προσφύγων που ήρθαν στην Αθήνα, λόγω της Μικρασιατικής καταστροφής και της ανταλλαγής πληθυσμού. Οι πρόχειροι συνοικισμοί Α΄ και Β΄ Μάντρας Γηροκομείου κάηκαν σε πυρκαγιά του 1929, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του ‘30 ανεγέρθηκαν διώροφες κατοικίες, από το τότε υπουργείο Κοινωνικών Υπηρεσιών.

Σήμερα, η περιοχή είναι μία από τις πιο ζωντανές γειτονιές της Αθήνας, πλην όμως η μεταμόρφωση του αστικού τοπίου και η καταπάτηση των ελεύθερων χώρων φαίνεται πως δημιουργεί αρκετά προβλήματα στους περιοίκους.

Σύμφωνα με στοιχεία της Διεύθυνσης Αδειών Καταστημάτων του δήμου Αθηναίων, τον Ιούλιο του 2009 στα κτίρια του προσφυγικού συνοικισμού στεγάζονταν 23 καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, με λίγα μόνο από αυτά να έχουν άδειες λειτουργίας μουσικής ή κατάληψης κοινόχρηστου χώρου για τραπεζοκαθίσματα. Σύμφωνα με μαρτυρίες ιδιοκτητών καταστημάτων της περιοχής, σήμερα ο αριθμός αυτός ανέρχεται στα 27.

Με την εφαρμογή της ρυμοτομικής μελέτης, η δημοτική αρχή προσπαθεί να βάλει μία τάξη στο άναρχο αυτό τοπίο. Σκοπός των παρεμβάσεων σύμφωνα με την υπεύθυνη αντιδήμαρχο, Αγγελική Αντωνοπούλου είναι η «αναζωογόνηση του ιστορικού οικιστικού συνόλου, αλλά και η διατήρηση της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας του, η ενίσχυση και προστασία της κατοικίας, καθώς και η προστασία των ελεύθερων χώρων, ιδιωτικών και δημοσίων».

Με το νέο σχέδιο θεσμοθετούνται ως κοινόχρηστοι χώροι όλοι οι δημόσιοι χώροι που είναι εντός και στην περίμετρο του οικιστικού συνόλου, ενώ ως κοινόχρηστο πράσινο καθορίζεται ο άτυπα διαμορφωμένος χώρος επί της Λ. Ριανκούρ. Παράλληλα, προσδιορίζονται ως οικοδομήσιμοι χώροι, οι χώροι που καταλάμβαναν οι προσφυγικές κατοικίες στην αρχική τους μορφή, θεσμοθετούνται ως πεζόδρομοι οι υφιστάμενοι δρόμοι ή τμήματα δρόμων που δεν είναι απαραίτητα για την κυκλοφορία των οχημάτων και προσδιορίζονται χώροι στάθμευσης για τους κατοίκους και δρόμοι ήπιας κυκλοφορίας για την εσωτερική εξυπηρέτηση του οικιστικού συνόλου.

Επιτρέπονται οι χρήσεις κατοικίας και γραφείων, ενώ με περιορισμούς επιτρέπονται και οι χρήσεις γης για κτίσματα πολιτιστικών κτιρίων, κτιρίων κοινωνικής πρόνοιας, εμπορικών καταστημάτων (πλην υπεραγορές-πολυκαταστήματα), καταστήματα τυποποιημένων τροφίμων και ποτών, εγκαταστάσεις παροχής προσωπικών υπηρεσιών, εστιατόρια και αναψυκτήρια.

Ειδικότερα για τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος θα απαιτείται άδεια αλλαγής χρήσης. Το σημαντικότερο, όμως, στοιχείο είναι πως τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος δεν θα επιτρέπεται να καταλαμβάνουν ποσοστό μεγαλύτερο του 20% της συνολικής επιφάνειας του κάθε σπιτιού. Παράλληλα, απαγορεύεται η χρήση ιδιωτικών ελεύθερων χώρων για την αποθήκευση υλικών, αλλά και η χρήση και κατάληψη πεζοδρόμων για την υπαίθρια επέκταση δραστηριοτήτων. Οι άδειες τραπεζοκαθισμάτων περιορίζονται σε μέγιστο εύρος 2 μέτρων ή ανακαλούνται. Τέλος, απαγορεύεται η χρήση μικροφωνικών εγκαταστάσεων σε όλους τους ανοιχτούς ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους.

Και ενώ η δέσμη των προτάσεων αυτών έχουν πλέον ενσωματωθεί σε ολοκληρωμένη μελέτη της δημοτικής αρχής, αλλά και σε πρόχειρο Προεδρικό Διάταγμα, οι νέες ρυθμίσεις βρίσκουν κάθετα αντίθετους τους καταστηματάρχες και ιδιοκτήτες μπαρ της περιοχής, οι οποίοι εκφράζουν το φόβο ότι εν μέσω οικονομικής κρίσης, θα μαραζώσουν οικονομικά ακόμα περισσότερο οι επιχειρήσεις τους, οι οποίες και θα κληθούν να μεταστεγαστούν σε άλλους χώρους έκτος Προσφυγικών.

Εργαζόμενος σε μπαρ που βρίσκεται στην οδό Αλέξη Παυλή, ο οποίος θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, ανέφερε πως τα πράγματα «πάνε από το κακό στο χειρότερο». «Ο δήμος έχει «ρίξει» ουκ ολίγα πρόστιμα στα μαγαζιά που εργαζόμαστε, μας την «πέφτουν» συνέχεια. Τώρα με αυτό το σχέδιο θα μας κλείσουν κιόλας; Δουλεύουμε που δουλεύουμε εννιάωρα και δεκάωρα ας μας κλείσουν για να χρυσώσει το χάπι», δηλώνει ο σερβιτόρος πρωινής βάρδιας.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο Βαγγέλης, υπεύθυνος μπαρ της περιοχής.

«Η περιοχή αυτή δεν ανήκει στο δήμο. Ο δήμος δεν έχει αρμοδιότητα. Σε όλη την περιοχή παραπονιούνται δύο συγκεκριμένοι κάτοικοι για θέματα ελάσσονος σημασίας. Πρέπει να καταλάβεις, από αυτόν τον πεζόδρομο που βλέπεις εδώ ζουν τουλάχιστον πενήντα οικογένειες. Στο δικό μας μαγαζί μόνο, έχω έξι άτομα προσωπικό. Δεν χρειάζεται να εξηγήσω τις επιπτώσεις αν όλοι αυτοί βρεθούν στον δρόμο».

Ο Άγγελος Αντύπας, ιδιοκτήτης μπαρ, στον πεζόδρομο της Πανόρμου μοιράζεται την αγωνία των υπόλοιπων εργαζομένων της περιοχής. «Σήμερα έχουμε 27 καταστήματα και 91 κτίσματα στο οικοδομικό τετράγωνο. Από αυτά, το σχέδιο προβλέπει ότι θα μείνει μόνο το 20% των καταστημάτων και μάλιστα όχι μπαρ, αλλά επιχειρήσεις ήπιας χρήσης, όπως καφετέριες, φούρνοι και ζαχαροπλαστεία», αναφέρει ο κ. Αντύπας. «Αν προχωρήσει αυτό το σχέδιο θα τα κλείσουμε όλα και θα μας ζητήσουν να μετεγκατασταθούμε σε άλλη περιοχή, χωρίς να χρειαστεί να ζητήσουμε νέα άδεια. Αυτή θα είναι η μόνο διευκόλυνση», λέει.

Την άποψη του κ. Αντύπα συμμερίζεται και ο Βασίλης Λαφιατής, ιδιοκτήτης του περιπτέρου απέναντι ακριβώς από τον πεζόδρομο των προσφυγικών. «Δουλεύω εδώ οκτώμισι χρόνια. Αν κλείσουν αυτά τα μαγαζιά, πέραν την πεσμένης κίνησης στο περίπτερό μου, τουλάχιστον 150 άτομα θα μείνουν στον δρόμο. Είναι λάθος κίνηση εν μέσω κρίσης να κλείνεις μαγαζιά με αυτό τον τρόπο».

Ο Στέφανος Κολιάκος, ιδιοκτήτης μαγαζιού με νυφικά απέναντι από τα προσφυγικά, υπενθυμίζει πως πριν ανοίξουν οι καφετέριες, όλη η περιοχή ήταν «γεμάτη με ναρκωτικά και ποντίκια». Υπογραμμίζει επίσης και τις οικονομικές επιπτώσεις μίας τέτοιας απόφασης, δεδομένης και της μηδενικής αποζημίωσης που προβλέπει η μελέτη. «Όλοι μας εδώ γύρω πληρώσαμε τουλάχιστον 3.000 ευρώ την άδεια, αυτά τα χρήματα ποιος θα μας τα επιστρέψει;», επισημαίνει.

«Άμα φύγουν οι καφετέριες θα γεμίσει ο τόπος με φτηνά ενοίκια και μετανάστες, θα τους πάρουν από την Ομόνοια για να τους φέρουν σε εμάς δηλαδή;» συμπληρώνει και τονίζει ότι οι μαγαζάτορες της περιοχής έχουν ήδη κάνει μερικές άτυπες επαφές μεταξύ τους με σκοπό να οργανωθούν και κατόπιν θα προσλάβουν έναν δικηγόρο για να τους εκπροσωπήσει ενώπιον της πολιτείας.

Όμως και οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αρχίζουν να συσπειρώνονται, αυτή τη φορά υπέρ των αλλαγών που προβλέπει η μελέτη. Η Ευαγγελία Παπαϊωάννου είναι πρόεδρος της Επιτροπής κατοίκων Πανόρμου, μίας οργάνωσης που δημιουργήθηκε πριν περίπου δύο χρόνια και σήμερα αριθμεί περί τα 500 μέλη. Κύριο αντικείμενο της οργάνωσης είναι η αντιμετώπιση της υπερβολικής φασαρίας, η οργανωμένη παρέμβαση για την καταπάτηση των ελεύθερων χώρων από τις καφετέριες και γενικότερα η προστασία και η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής.

«Δεν αντέχουμε άλλο. Ευτυχώς κάτι φαίνεται πως κινείται και αρχίζουμε να έχουμε ελπίδες. Έχουμε προβεί σε οχλήσεις, παράπονα, προτάσεις, αλλά και πολλές επαφές με την πυροσβεστική και την αστυνομία, χωρίς μέχρι στιγμής κάποιο αποτέλεσμα. Το μόνο που θέλουμε είναι να ζήσουμε ήρεμα, να μπορούμε να περπατάμε ελεύθερα και να μην καταπατούνται οι δρόμοι και οι ελεύθεροι χώροι», λέει η κ. Παπαϊωάννου.

Την ίδια άποψη έχει και η Ιωάννα Χαλόφτη, κάτοικος της περιοχής. «Ξέρεις τι είναι να μην μπορείς να κοιμηθείς με τίποτα το βράδυ; Έχουμε εδώ 10-11 ανοιχτές ταράτσες το καλοκαίρι και γίνεται χαλασμός, κάθε μέρα. Τα μωρά πώς θα τα κοιμίσω εγώ; Κοίτα, γενικά δεν με απασχολεί τι γίνεται εκεί κάτω, αλλά δεν θέλω να τα ακούω εγώ από το σπίτι μου. Κάποια ενδιάμεση λύση δεν μπορεί να βρεθεί;» συμπληρώνει η κ. Χαλόφτη, εκφράζοντας της αγωνία της για το τι μέλλει γενέσθαι.

Αθήνα 9.84