Στην εποχή του Πάγκαλου - Του Τάσου Κοντογιαννίδη*

Οδυνηρές οι συνέπειες, όταν η εξωτερική πολιτική δεν ασκείται με διπλωματία αλλά με … νταηλίκι!

akontogiannidis@yahoo.gr

Ο στρατηγός Θεόδωρος Πάγκαλος, παππούς του σημερινού αντιπροέδρου της κυβέρνησης, για να αρπάξει την εξουσία, κατέλαβε το Σύνταγμα Μηχανικού στο Ρούφ με 28 στρατιώτες (οι πέντε μάλιστα βοηθητικοί !) έγινε κυρίαρχος του στρατεύματος και ανέτρεψε την κυβέρνηση του Ανδρέα Μιχαλακόπουλου…

Το πραξικόπημα εκδηλώθηκε τα ξημερώματα της 25ης Ιουνίου 1925 αφού προηγήθηκε αρθρογραφία του Πάγκαλου στην προσκείμενη σ΄ αυτόν εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος», με την οποία προειδοποιούσε τους πολιτικούς οτι ο Στρατός θα επέμβει

για να σώσει την χώρα από την κρίση και την σήψη. Ουδείς αντέδρασε…
Το έργο του Παγκάλου δεν αντέχει κριτικής. Η εξωτερική του πολιτική ήταν βλαπτική. Και πρώτα στο θέμα των μουσουλμάνων τσάμηδων, οι οποίοι είχαν εξαιρεθεί από την μεταξύ Ελλάδος - Τουρκίας ανταλλαγή των πληθυσμών μετά από πιέσεις του Μουσολίνι προς τον Βενιζέλο (οι δύο άνδρες συνεδέοντο με στενή φιλία και είχαν υπογράψει σύμφωνο φιλίας).

Ο Βενιζέλος δέχτηκε την εξαίρεση των Τσάμηδων γιατί μετά την Μικρασιατική καταστροφή η Ελλάς απομονωμένη διεθνώς, επιζητούσε αγωνιωδώς την υποστήριξη της Ιταλίας. Μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, η Αλβανία άρχισε να κατηγορεί την Ελλάδα οτι προσπαθεί να υπεκφύγει των υποχρεώσεών της !.. Και ήλθε μετά ο Πάγκαλος ο οποίος δήλωσε οτι θεωρεί όλους ανεξαιρέτους τους τσάμηδες που δήλωναν Τούρκοι μη ανταλλάξιμους. Την ίδια πολιτική τήρησε και στο θέμα των 24 αμφισβητουμένων χωριών της Κορυτσάς που δέχτηκε να επιδικαστούν στην Αλβανία για να μη δυσαρεστήσει τον Μουσολίνι!
Ο Πάγκαλος είχε μεγαλεπήβολα σχέδια. Πίστευε ότι θα καταλάμβανε την Κωνσταντινούπολη και την επιθυμία του αυτή ενίσχυε η εντύπωση ότι σύντομα η Αγγλία θα ερχόταν σε σύγκρουση με την Τουρκία για τα πετρέλαια της Μοσούλης… Άλλες επικίνδυνες ενέργειες του ήταν η εκχώρηση του λιμένος Θεσσαλονίκης στην Γιουγκοσλαβία και η αναγνώριση των ολίγων υποληφθέντων στην Μακεδονία σλαβοφώνων ως σερβική μειονότητα…

Το διάστημα εκείνο, οι ελληνοβουλγαρικές σχέσεις εντάθηκαν από τη δράση των κομιτατζήδων σε ελληνικά εδάφη με την ενθάρρυνση της κυβερνήσεως Τσαγκώφ, με απώτερο στόχο την αυτονόμηση της Μακεδονίας. Στις 18-10-1925, στο Δεμίρ Καπού κοντά στο Μπέλες, Βούλγαροι άνοιξαν πυρ και κατέλαβαν το 69ο ελληνικό φυλάκιο, σκοτώνοντας τον λοχαγό Χαράλαμπο Βασιλειάδη και δύο στρατιώτες. Παρά τις συμβουλές των διπλωματών και την πρόταση της Βουλγαρίας να συγκροτήσουν μικτή ανακριτική επιτροπή για το επεισόδιο, ο Πάγκαλος διέταξε το Γ΄ Σώμα Στρατού να εισβάλει στη Βουλγαρία και να καταλάβει το Πετρίτσι, κέντρο δράσεως των κομιτατζήδων. Τότε απαίτησε από την Βουλγαρία να ζητήσει συγγνώμη, να τιμωρηθούν οι ένοχοι και να μας καταβάλει αποζημίωση 2 εκατ. φράγκα.

Αντί όμως να μας αποζημιώσει, η Βουλγαρία κατέφυγε στην Κοινωνία των Εθνών και αναγκαστήκαμε μετά την παρέμβαση της Αγγλίας που ανέλαβε προστάτης της να πληρώσουμε αποζημίωση ύψους 45.000 λιρών στερλινών( 50.000 χρυσές λίρες). Μάλιστα ο τότε άγγλος πρεσβευτής στη Σόφια είπε στον αμερικανό συνάδελφο του, ότι «αν η Ελλάδα δεν συμμορφωνόταν, τότε η Αγγλία θα χρησιμοποιούσε το στόλο της για να λογικέψει τους Έλληνες!..»

Με τα χρήματα τη αποζημίωσης οι Βούλγαροι έχτισαν στο Πετρίτσι το σχολείο «Κρίστο Σμιρνέσκι», στην αυλή του οποίου, όπως πληροφορούμαστε ετοιμάζουν τώρα να στήσουν μνημείο για την ελληνική εισβολή…

Τον Πάγκαλο ανέτρεψε ο Κονδύλης με τους διοικητές των Δημοκρατικών Ταγμάτων Ναπ. Ζέρβα, Βασ. Ντερτιλή και Παυσανία Κατσώτα. Το συνέλαβαν στον Ισθμό της Κορίνθου και τον έκλεισαν στις φυλακές Ιτζεδδίν στην Κρήτη.

Επι Παγκάλου η οικονομία έφτασε στα όρια της χρεοκοπίας. Εφάρμοσε την τακτική του Πρωτοπαπαδάκη, περικόπτοντας την αξία του χαρτονομίσματος στο 1/4 ! Για την κοινωνική του πολιτική; Επέβαλε θα ενθυμείστε τη μακριά φούστα στις γυναίκες, ενώ στα θετικά καταγράφονται, η ενίσχυση της άμυνας της χώρας και η ίδρυση της Ακαδημίας Αθηνών με πρώτο στόχο την σύνταξη του Λεξικού της Ελληνικής Γλώσσης.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Real News

*Ο κ. Τάσος Κοντογιαννίδης είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας