Όλα όσα θέλετε να ξέρετε για τη ρύθμιση οφειλών

Του Νίκου Σιαμάκη

Σύμφωνα με το νόμο 3869/2010 (Ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων), γνωστό και ως νόμο Κατσέλη οι υπερχρεωμένοι ιδιώτες (φυσικά πρόσωπα) που έχουν αποδεδειγμένα μόνιμη αδυναμία να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους κυρίως προς τις τράπεζες, μπορούν να ρυθμίσουν την αποπληρωμή τους και να απαλλαγούν από σημαντικό μέρος των χρεών τους, εφόσον πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Σημειωτέον ότι στη σχετική ρύθμιση δεν μπορούν να ενταχθούν οφειλές που έχουν αναληφθεί το τελευταίο έτος πριν την υποβολή της αίτησης για ρύθμιση.

Τέσσερα στάδια

Η διαδικασία που προβλέπεται χωρίζεται σε περισσότερα στάδια και ειδικότερα περιλαμβάνει ένα εξωδικαστικό και τρία δικαστικά.

Το πρώτο στάδιο περιλαμβάνει τον εξωδικαστικό συμβιβασμό. Το στάδιο αυτό είναι υποχρεωτικό και διαρκεί τουλάχιστον έξι μήνες.

Ακολουθεί η κατάθεση της αίτησης για ρύθμιση ενώπιον του Ειρηνοδικείου. Στην αίτηση θα πρέπει να περιλαμβάνεται η περιουσιακή κατάσταση του οφειλέτη και της συζύγου του, τα πιθανά εισοδήματά τους και οι ενδεχόμενες ανείσπρακτες απαιτήσεις προς αυτούς, οι απαιτήσεις των πιστωτών κατά κεφάλαιο τόκους και έξοδα, καθώς και σχέδιο πιθανής αποπληρωμής.

Στο επόμενο συζητείται η αίτηση ενώπιον του Ειρηνοδικείου  και επιχειρείται δικαστικός συμβιβασμός με τους πιστωτές του οφειλέτη. Για το συμβιβασμό αρκεί να συμφωνήσουν οι πιστωτές που εκπροσωπούν το 51% των απαιτήσεων κατά του οφειλέτη.

Αμέσως μετά, τον τελικό λόγο έχει το Ειρηνοδικείο. Σε αυτό το στάδιο ο Ειρηνοδίκης ή θα επικυρώσει την συμφωνία που τυχόν επιχειρήθηκε ή θα προχωρήσει στην εκδίκαση της υπόθεσης με βάση τα δεδομένα που έχουν παρουσιαστεί από όλες τις πλευρές.

Στην ουσία το Δικαστήριο θα προβεί σε ουσιαστικό έλεγχο των πιθανών εισοδημάτων του οφειλέτη και της δυνατότητάς του να αποπληρώσει τα χρέη του. Εφόσον, κατά τη κρίση του, διαπιστωθεί ότι κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, εκδίδεται δικαστική απόφαση για την ρύθμισή τους.

Ο νόμος προστατεύει και τους ιδιοκτήτες πρώτης κατοικίας, η οποία εξαιρείται από τη ρευστοποίηση, με την προϋπόθεση (την οποία επιβάλλει η δικαστική απόφαση) ότι ο οφειλέτης θα αποπληρώσει μέχρι το 85% της εμπορικής αξίας της,  με δυνατότητα ορισμού περιόδου χάριτος για την έναρξη καταβολής των δόσεων σε λογικά επιτόκια και περίοδο αποπληρωμής μέχρι και 20 έτη.

Εάν υπάρχει και δεύτερη ή άλλες κατοικίες δεν αποκλείεται να διαταχθεί η ρευστοποίησή τους. Για το λόγο αυτό ορίζεται εκκαθαριστής που θα επιφορτιστεί με την εκποίηση του ακινήτου.

Ο οφειλέτης από την πρώτη στιγμή έχει την υποχρέωση να δηλώσει ειλικρινώς τα περιουσιακά του εισοδήματα. Εάν διαπιστωθεί με οποιοδήποτε τρόπο ότι ψεύδεται εκπίπτει από τη ρύθμιση.  Το ίδιο ισχύει και εάν δεν τηρηθεί η δικαστική ρύθμιση.

Δικαστική απόφαση

Πριν λίγες ημέρες δημοσιεύτηκε από το Ειρηνοδικείο Αθηνών δικαστική απόφαση ρύθμισης που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ενδεχομένως να αποτελέσει τη βάση για υιοθέτηση παρόμοιων σκέψεων στην κρίση των μελλοντικών αιτήσεων. Βέβαια κάθε περίπτωση είναι μοναδική και αξιολογείται ξεχωριστά.

Το σπουδαίο της απόφασης: (α) η διάσωση της 1ης κατοικίας μπορεί να γίνει με ποσό λιγότερο από 85% της εμπορικής της αξίας, β) Η περίοδος χάριτος και γ) το ύψος της μηνιαίας δόσης σε σχέση με τους πολλούς πιστωτές και το μεγάλο ύψος των οφειλών.

Σύμφωνα με την συγκεκριμένη απόφαση ο εκεί οφειλέτης από τα 222.220,86 ευρώ που όφειλε, θα πληρώσει για τέσσερα χρόνια μόνο το ποσό των 14.880 ευρώ, ενώ για να διασώσει την πρώτη του κατοικία θα πληρώσει το ποσό των 37.200 ευρώ (εμπορική αξία του ακινήτου 105.400 ευρώ), δηλαδή περίπου το 30% της αξίας της και όχι το 85%.

Το δικαστήριο έδωσε στον οφειλέτη περίοδο χάριτος τρία (3) έτη με ημερομηνία έναρξης την 1-7-2014 και το ποσό της μηνιαίας δόσης που θα καταβάλλει καθορίστηκε στο ποσό των 310 Ευρώ και θα  κατανέμεται σύμμετρα στους πιστωτές του.

Δηλαδή ο οφειλέτης θα πληρώσει συνολικά το ποσό των 52.080 αντί 222.220,86 και παράλληλα θα διασώσει τη πρώτη κατοικία του από τη ρευστοποίηση.

Στο σκεπτικό αυτό οδηγήθηκε το δικαστήριο εκτιμώντας πρωτίστως την ηλικία του οφειλέτη, την οικονομική του κατάσταση και την προοπτική του για βελτίωση της οικονομικής του κατάστασης.Αναμένεται η εκδίκαση και η έκδοση και άλλων αποφάσεων, το περιεχόμενο των οποίων θα παγιώσουν μια νομολογία πάνω στις ρυθμίσεις του νόμου αυτού.

* Ο κ. Σιαμάκης είναι νομικός.

Capital.gr