Οι μελωδίες της Ευανθίας Ρεμπούτσικα: περιπλανήσεις στο όνειρο... - Της Γιόλας Αργυροπούλου-Παπαδοπούλου*

Η λάμψη που εκπέμπει το όνομα «Ευανθία Ρεμπούτσικα» μοιάζει, στ’ αλήθεια, με τη λάμψη ενός ολόφωτου αστεριού, που ξεχωρίζει ανάμεσα στα πολυάριθμα αστέρια, στον απέραντο ουρανό της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας μουσικής…

Η σπουδαία αυτή Ελληνίδα μουσικοσυνθέτρια και βιολονίστρια, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αχαΐα, άρχισε να σπουδάζει βιολί σε ηλικία μόλις 6 ετών, στο «Ωδείο Πατρών» και αργότερα στο «Ωδείο Αθηνών» και στο «Ελληνικό Ωδείο» (από το 1970 που ήρθε από την Πάτρα στην Αθήνα).

Η Ευανθία Ρεμπούτσικα είναι μέλος μιας μουσικής οικογένειας (κόρη ιεροψάλτη, και αδελφή της πιανίστριας Ιωάννας, της βιολονίστριας Μαρίας και του μουσικοσυνθέτη Πλούταρχου Ρεμπούτσικα). Επί αρκετό διάστημα υπήρξε βιολονίστρια σε διακεκριμένες ορχήστρες (π.χ. της ΕΡΤ), σημαντική δε ήταν η συμμετοχή της σε πολλές συναυλίες και ηχογραφήσεις. Αξιοσημείωτη υπήρξε η συνεργασία της με εκλεκτούς Έλληνες συνθέτες και ερμηνευτές, από το 1970 μέχρι το 1979, αλλά και αργότερα, όταν επέστρεψε από το Παρίσι, έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές της στην Έcole Normale de Musique. Ακολούθησαν αξιόλογες συνεργασίες της με την «Συμφωνική Ορχήστρα» του Γ΄ Προγράμματος, και με την «Σύγχρονη Ορχήστρα» της ΕΡΤ. Το 1980, έλαβε μέρος στον «Μουσικό Αύγουστο», ένα καλλιτεχνικό Φεστιβάλ που είχε διοργανώσει, εκείνο τον χρόνο, ο Μάνος Χατζιδάκις, στο Ηράκλειο, με βασικό στόχο την παρουσίαση νέων ρευμάτων στη μουσική, τον χορό, τον κινηματογράφο, τη ζωγραφική και το θέατρο.

Το 1992, κυκλοφόρησε ο πρώτος μεγάλος δίσκος της με τίτλο «Στη Λίμνη Με Τις Παπαρούνες» (σε συνεργασία με τον Παναγιώτη Καλατζόπουλο και ερμηνεύτρια την Κρίστη Στασινοπούλου). Ακολούθησαν οι δίσκοι: 1) «Αθώος Ένοχος» (1995, σε συνεργασία με τον Παναγιώτη Καλατζόπουλο, τον Άρη Δαβαράκη που έγραψε τους στίχους, και τον Γιάννη Κότσιρα – νέο τότε τραγουδιστή – που ερμήνευσε τα τραγούδια), 2) «Μόνο Ένα φιλί» (1998, στίχοι της Ελένης Ζιώγα, και ερμηνεία του Γιάννη Κότσιρα) και 3) «Φύλακας Άγγελος» (1999, ερμηνευτής και πάλι ο Γιάννης Κότσιρας).

Όπως είναι γνωστό, η Ευανθία Ρεμπούτσικα έγραψε μουσική και για διάφορες τηλεοπτικές σειρές, όπως: «Προδοσία» του Νίκου Κουτελιδάκη (1996), «Αθήνα – Θεσσαλονίκη» του Χρήστου Παληγιαννόπουλου (1997), «Η αίθουσα του θρόνου» της Πηγής Δημητρακοπούλου (1998) κ.ά.

Όποιος παρακολουθούσε την σειρά «Αθήνα – Θεσσαλονίκη», με πρωταγωνιστές την Φιλαρέτη Κομνηνού και τον Σπύρο Παπαδόπουλο, σίγουρα πραγματοποιούσε ταξίδια πολύ πιο… μακρινά, ακούγοντας τη θεσπέσια εκείνη μουσική της Ευανθίας Ρεμπούτσικα…

Και φυσικά κανείς δεν θα μπορέσει ποτέ να ξεχάσει εκείνο το υπέροχο τραγούδι, που ακουγόταν στην ίδια τηλεοπτική σειρά, το «Αγάπησα», σε στίχους της Ελένης Ζιώγα, που ερμήνευσε μοναδικά… η Νάνα Μούσχουρη…

Στην αλησμόνητη «Αίθουσα του Θρόνου» – βασισμένη στο ομώνυμο, αριστουργηματικό μυθιστόρημα του Ακαδημαϊκού Τάσου Αθανασιάδη – η συγκλονιστική μουσική της Ευανθίας Ρεμπούτσικα αποτέλεσε αναμφίβολα έναν ιδιαίτερα σημαντικό συντελεστή επιτυχίας για την κυριολεκτικά συναρπαστική αυτή τηλεοπτική παραγωγή…

Από τις διάφορες συνθέσεις της Ευανθίας Ρεμπούτσικα προέκυψε ο πασίγνωστος δίσκος «Το Αστέρι κι η Ευχή», ένας δίσκος ο οποίος έχει ιδιαίτερα αγαπηθεί, και του οποίου οι μελωδίες καταφέρνουν – όσες φορές κι αν έχουν ακουστεί – να μεταφέρουν τον καθένα από μας στους ανέφελους χώρους της έκστασης και του ονείρου…

Ποιος από μας δεν έχει ταξιδέψει ταξίδι μαγικό στη… «Θάλασσα από ηλιοτρόπια»;

Ποια ανθρώπινη ψυχή δεν ριγεί από τη βαθιά συγκίνηση που προκαλεί η μελωδία «Λίγο πριν νυχτώσει», και δεν εκστασιάζεται από το άκουσμα της συγκλονιστικής φωνής της Σόνιας Θεοδωρίδου;

Ή μήπως, ακούγοντας «Τα μυστικά της σελήνης», δεν έχουμε όλοι φθάσει μέχρι το φεγγάρι, και δεν έχουμε βιώσει, αγγίζοντάς το με τ’ ακροδάχτυλα της φαντασίας μας, την έστω ονειρική πραγμάτωση της πιο ακριβής μας επιθυμίας;

Κι αυτή η αγαπημένη πόλη, η «Αλεξάνδρεια», πόσο πιο μαγική μοιάζει να είναι και πόσο πιο πολύ αγαπήθηκε τελικά, με το άκουσμα της ομώνυμης, της λατρεμένης αυτής μελωδίας που έγραψε η Ευανθία Ρεμπούτσικα!

Όσο για το τελευταίο μουσικό κομμάτι του album «Το Αστέρι κι η Ευχή», που φέρει τον ομώνυμο τίτλο, και όπου ακούγεται η συναρπαστική φωνή της Έλλης Πασπαλά, μοιάζει στ’ αλήθεια μ’ έναν εξωπραγματικής ομορφιάς επίλογο κάποιου ονειρεμένου ταξιδιού, το οποίο ο ταξιδιώτης νοιώθει ανυπόταχτη την ανάγκη να το ξαναζήσει απ’ την αρχή, πριν ακόμη τελειώσει…

Αναμφισβήτητα, η Ευανθία Ρεμπούτσικα έγινε πολύ ευρύτερα γνωστή για τη μουσική της στην ταινία «Πολίτικη Κουζίνα». Τι να πρωτοθυμηθεί και τι να πρωτογράψει κανείς γι’ αυτή την θαυμάσια ταινία του Τάσου Μπουλμέτη, η οποία απέσπασε τελικά 8 Κρατικά Βραβεία και το Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 2003; Με ποιον τρόπο να εξάρει κανείς την απαράμιλλης τεχνικής σκηνοθεσία, την άκρως ενδιαφέρουσα πλοκή του σεναρίου, τις εξαιρετικής υποκριτικής δύναμης ερμηνείες των ηθοποιών, την αριστουργηματική φωτογραφία και, τέλος, αυτή την κυριολεκτικά «μαγευτική» μουσική της Ευανθίας Ρεμπούτσικα;

Ποια σκηνή να πρωτοθυμηθείς; Ποιους διαλόγους; Ποιες εικόνες; Ποια πρόσωπα; Ποια συναισθήματα; Όλα μοιάζουν να κινούνται σ’ έναν χώρο απερίγραπτης ομορφιάς… Όλα γήινα, πραγματικά, και ταυτόχρονα επουράνια, εξωπραγματικά… Οι μεθυστικές μυρωδιές των μπαχαρικών άρρηκτα συνδεδεμένες με τ’ αστέρια και τους γαλαξίες… Και η μουσική της Ευανθίας Ρεμπούτσικα διαρκώς παρούσα, εξοντωτικά μαγική, ευλογημένα ατελεύτητη…

Προσωπικά, όσα χρόνια κι αν περάσουν, δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ τη συγκίνηση που μου προξένησε εκείνη η περίφημη σκηνή, όπου ο Φάνης και η Αϊσέ – παιδιά ακόμη – ήταν καθισμένοι στην προκυμαία, δίπλα στον φάρο, πλάι στα κύματα, συντροφιά με τους γλάρους… Τότε που η κατακόκκινη ομπρέλλα της Αϊσέ άρχισε ν’ ανεβαίνει στον ουρανό… Πάντα, θα διερωτώμαι τι σήμαινε αυτό το πέταγμα, αυτό το ανέβασμα της ομπρέλλας… Και πάντα, θα σκέπτομαι πως μάλλον… συμβόλιζε την απομάκρυνση και τελικά το χάσιμο της ευκαιρίας να ζήσουν μια κοινή κι ευτυχισμένη ζωή αυτά τα δύο, τόσο δεμένα μεταξύ τους παιδιά…

Η εξαιρετική σκηνή του αποχαιρετισμού του Φάνη και της Αϊσέ, στον Σιδηροδρομικό Σταθμό, άρρηκτα δεμένη με το παράπονο και τον σπαραγμό της εξαίσιας μουσικής της Ευανθίας Ρεμπούτσικα, εκφράζει αναμφίβολα – με τον καλύτερο δυνατό τρόπο – την φόρτιση της ανθρώπινης ψυχής για έναν… Ανεκπλήρωτο Έρωτα… Αυτό το είδος του Έρωτα που είναι Κατάρα και συγχρόνως Ευλογία… Κατάρα για μιαν Ευτυχία που θα χαθεί οριστικά, κι Ευλογία για ένα Αίσθημα που θα παραμένει – για πάντα – δυνατό και αναλλοίωτο…

Η Ευανθία Ρεμπούτσικα είναι μία από τις σημαντικότερες Ελληνίδες μουσικούς, στο συνθετικό ταλέντο της οποίας υποκλίνονται απειράριθμοι λάτρεις της μουσικής, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο… Οι μελωδίες της είναι στ’ αλήθεια περιπλανήσεις στο… όνειρο, σε χώρους όπου όλοι οι άνθρωποι, κάθε ηλικίας, νοιώθουν – κάποιες στιγμές – επιτακτική την ανάγκη να καταφύγουν…

Στο τέλος αυτού του μικρού αφιερωματικού κειμένου μου για την εξέχουσα Ελληνίδα μουσικοσυνθέτρια, θα ήθελα να εκφράσω την ακλόνητη πεποίθησή μου πως το μέγιστο – τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά – έργο της δεν συγκινεί μόνον εμάς σήμερα, αλλά θα συγκινεί κάθε ευαίσθητη ανθρώπινη ψυχή, και στα χρόνια που θα ’ρθουν… Και θ’ αγαπιέται με την ίδια αγάπη… Για πάντα!

Γιόλα Αργυροπούλου – Παπαδοπούλου.

* Η κυρία Γιόλα Αργυροπούλου-Παπαδοπούλου είναι επ. καθηγήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών και ποιήτρια