Κύπρος: το «μαύρο κουτί» των ευθυνών - Της Χριστίνας Πουλίδου

Η πρόσφατη τραγωδία που συγκλόνισε την Κύπρο έχει δύο όψεις – η μία αφορά τα θύματα και η άλλη τις ευθύνες. Δέκα τρία φέρετρα είναι πολλές, μικρές και μεγάλες, ιστορίες πόνου και οδύνης που πολλαπλασιάζονται στον κύκλο των γονιών, των παιδιών, των αδελφών και των φίλων. Η έκρηξη στο Μαρί έκοψε το νήμα ζωής σε δέκα τρείς ανθρώπους που ήταν νέοι, είχαν οικογένειες, όνειρα και προσδοκίες και τούτοι οι θάνατοι ήταν πολλοί σε μια χώρα μικρή, όπου οι συγγένειες αλληλοδιαπλέκονται. Κάθε σπίτι στην Κύπρο σήμερα πενθεί - για ένα συγγενή, ένα φίλο, ένα γνωστό, σε ένα κλίμα πηχτού πόνου.

Στην Κύπρο σήμερα φωτίζεται και η άλλη διάσταση, αυτή των ευθυνών. Μία αναγνώστρια του protagon (thalassamov) σχολίασε αρνητικά το σχετικό άρθρό μου και αβασάνιστα καταδίκασε αποκλειστικά την κυβέρνηση Χριστόφια. Έχει δίκιο;

Τα δημοσιεύματα του Κυπριακού Τύπου τη βδομάδα που πέρασε ήταν πολλά, αποκαλυπτικά και πλούσια σε πρωτογενείς μαρτυρίες. Πράγμα που σημαίνει, ότι τα γεγονότα (της φύλαξης του επικίνδυνου φορτίου και της διχογνωμίας των υπουργείων Άμυνας και Εξωτερικών) ήταν καταγεγραμμένα και γνωστά σε πολλούς.  Γιατί όλοι αυτοί αδράνησαν και δεν πίεσαν για τη μετακίνηση του φορτίου ή για την καταστροφή του;

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, στη σύσκεψη του περασμένου Φεβρουαρίου, διαπιστώθηκε μια σοβαρή διάσταση απόψεων ανάμεσα στο υπουργείο Άμυνας και το υπουργείο Εξωτερικών – το πρώτο επεσήμανε την επικινδυνότητα του φορτίου, το δεύτερο περηφανεύτηκε για τους επιδέξιους πολιτικούς χειρισμούς του που μπόρεσαν να εξισορροπήσουν την κατάσταση και να αποτρέψουν δυσμενή τετελεσμένα… Σε εκείνη τη σύσκεψη διαπιστώθηκε λοιπόν μια σοβαρή διχογνωμία (που έφτασε ως  το σημείο να κρατηθούν διπλά πρακτικά…), πλην όμως καμία πλευρά δεν ζήτησε να παραπεμφθεί το θέμα στο υπουργικό συμβούλιο. Αμφότεροι συμφώνησαν ότι διαφωνούν και η ζωή συνεχίστηκε.

Τα κόμματα, που σήμερα καταγγέλλουν ανεπιφύλακτα την κυβέρνηση Χριστόφια, τι θα έλεγαν αν η «παραδοσιακή φίλη Συρία» είχε πρωτοστατήσει στην αναγνώριση των κατεχομένων;  Είναι άμοιρα των ευθυνών στη δημιουργία αυτού του συγκεκριμένου νοσηρού πολιτικού κλίματος, στο οποίο υποτάχτηκε αμαχητί η κυβέρνηση; Και τόσο καιρό, δυό χρόνια,  δεν ήξεραν; Γιατί δεν αντιδρούσαν, δεν παρενέβαιναν, γιατί σιωπούσαν;

Γιατί η Βουλή και οι κοινοβουλευτικές της επιτροπές δεν συζήτησαν το θέμα, γιατί δεν πίεσαν την κυβέρνηση να δώσει λύση – μήπως συμμερίζονταν τις «πολιτικές σκοπιμότητες» που επικαλέστηκε το υπουργείο Εξωτερικών στην απάντησή του προς το υπουργείο Άμυνας, εξηγώντας τον λόγο διατήρησης της φύλαξης του φορτίου;

Τα δημοσιεύματα του Κυπριακού Τύπου τη βδομάδα που πέρασε ήταν γεμάτα από μαρτυρίες οικογενειών και φίλων που αποκάλυψαν, ότι το συγκεκριμένο θέμα απασχολούσε μια μεγάλη κοινωνική ομάδα. Πώς λοιπόν το θέμα είχε τότε «πνιγεί» και δεν είχε ξεσηκώσει τη λαϊκή οργή, ενώ σήμερα ενεργοποιεί χιλιάδες κόσμου, που κατεβαίνει σε ειρηνικές διαδηλώσεις καταγγελίας της κυβέρνησης; Γιατί τώρα και όχι τότε; Ποιοι είναι οι μηχανισμοί που σήμερα ξεσηκώνουν, ενώ τότε αποκοίμιζαν τις κοινωνικές δυνάμεις;

Αναντίρρητα, τις πρώτες ευθύνες έχει η κυβέρνηση – σ΄αυτήν έδωσε ο κόσμος τη λαϊκή εντολή, αυτή έχει τη βασική ευθύνη προάσπισης των εθνικών συμφερόντων, πρωτίστως όμως έχει την ευθύνη για την ασφάλεια των πολιτών.  Αναμφίβολα, η κυβέρνηση Χριστόφια έχει πληγεί απ΄αυτή την υπόθεση και το τραύμα είναι βαθύ – διότι παρασύρθηκε στο ζύγι των σκοπιμοτήτων,  διότι βολεύτηκε σε μιαν ισορροπία τρόμου και διότι τελικά, αξιολόγησε  λανθασμένα την κατάσταση. Όμως, είναι απόλυτα άδικη και πλήρως εσφαλμένη η προσπάθεια οικειοποίησης του πόνου – όλοι σήμερα στην Κύπρο πονούν και κανείς δεν δικαιούται να διεκδικεί την αποκλειστικότητα στην οδύνη.

Τέλος, υπάρχει κι ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνης σε όλο το πολιτικό σύστημα – στα κόμματα, τα ΜΜΕ, την ίδια την κοινωνία. Αν ο Κυπριακός λαός δεν βιώσει τούτη  τη τραγωδία με αυτογνωσία, αν δεν αντικρύσει με  ευθικρισία τα λάθη και τις παραλείψεις, αν δεν αντιληφθεί ότι τα κλισέ, τα ταμπού και οι στενόμυαλες αντιλήψεις ευθύνονται κατά κύριο λόγο για την έκρηξη στο Μαρί, τότε βαρύ θάναι το χώμα.

Protagon.gr