Χιλιάδες Εβραίοι πρόσφυγες σώθηκαν από Έλληνες λαθρέμπορους

Χιλιάδες πρόσφυγες εβραϊκής καταγωγής κατάφεραν να γλυτώσουν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης χάρη στους Έλληνες λαθρέμπορους που δραστηριοποιούνταν στη Μαύρη Θάλασσα και στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτήν την  ιστορική πτυχή της σχέσης των δύο λαών παρουσίασε στην ομιλία του ο ιστορικός και καθηγητής του Τεχνολογικού  Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ Δρ Παναγιώτης Διαμαντής, που ήταν και ο κύριος ομιλητής του φετινού συνεδρίου «Επιστροφή στην Ανατολία».

Το συνέδριο έλαβε χώρα την περασμένη Κυριακή στο Εβραϊκό Κέντρο για το Ολοκαύτωμα, το οποίο βρίσκεται στη Μελβούρνη και το παρακολούθησαν πάνω από 200 άτομα ελληνικής, αρμενικής και εβραϊκής καταγωγής, μεταξύ αυτών και επιζώντες του ολοκαυτώματος.

Στο συνέδριο παραβρέθηκαν, επίσης, η πρόξενος της Ελλάδας στη Μελβούρνη κ. Ελένη Λιανίδου, ο κ. Navad Prawer που εκπροσώπησε τον πρέσβη του Ισραήλ στην Αυστραλία, ο επίτιμος πρόξενος της Πολωνίας στη Μελβούρνη Δρ George Luk-Kozica, και ο βουλευτής Martin Foley, πολιτειακός βουλευτής του Εργατικού Κόμματος Albert Park.

Το φετινό συνέδριο έφερε το συμβολικό τίτλο «Φως στο Σκοτάδι» και, όπως ανέφερε η κ. Σοφία Κοτανίδου, μέλος του Δ.Σ. του συνεδρίου, «τα ιστορικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι ακόμα και σε ιδιαίτερα σκοτεινούς καιρούς όπως αυτούς του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ιστορίες διάσωσης όπως αυτές που ακούστηκαν στο συνέδριο αποτελούν την καλύτερη απόδειξη ότι η ανθρωπιά δεν σκοτώνεται με τα όπλα».

Κατά την ιδιαίτερα διαφωτιστική του διάλεξη, ο Δρ Διαμάντης αναφέρθηκε στην στενή σχέση της εβραϊκής κοινότητας στην Ελλάδα τόσο με την ελληνική κοινωνία στα τέλη της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα όσο και με την κυβέρνηση του τότε ελληνικού Κράτους. Η έκπληξη των παραβρισκόμενων ήταν μεγάλη όταν άκουσαν ότι ένας Εβραίος, ο Σαμουήλ Κοέν διετέλεσε πρόξενος της Ελλάδας το 1917.

Στην συνέχεια, ο Δρ Διαμαντής αναφέρθηκε διεξοδικότερα στο ρόλο των Ελλήνων λαθρεμπόρων από τα τέλη της δεκαετίας του 1930 έως και τα μέσα της δεκαετίας του 1940 στην μετακίνηση πολλών Εβραίων προσφύγων από την Κωστάντζα της Ρουμανίας στο Ισραήλ. Ένας από τους πρώτους ανθρώπους που εμπιστεύθηκαν τους Έλληνες λαθρέμπορους για τη ζωή χιλιάδων κατατρεγμένων Εβραίων ήταν ο, αυστριακής καταγωγής, Willy Perl, που, γνωρίζοντας την ιστορική παρουσία των Ελλήνων στις περιοχές της Μαύρης Θάλασσας, αποφάσισε να απευθυνθεί στους παράνομους Έλληνες θαλασσόλυκους για να σώσει όσους περισσότερους συμπατριώτες τους μπορούσε από την μανία των Ναζί. Στην ουσία, οι πρώτοι πρόσφυγες εβραϊκής καταγωγής που έφτασαν στην Παλαιστίνη και στη συνέχεια αποτέλεσαν τους πρώτους πολίτες του Ισραήλ, μεταφέρθηκαν εκεί με τη βοήθεια Ελλήνων λαθρεμπόρων.

Ιδιαίτερη μνεία έγινε από το Δρ Διαμαντή στο ρόλο της μεγαλονήσου στην μεταφορά των προσφύγων εβραϊκής καταγωγής. Δεν ήταν λίγες οι φορές που βρετανικά πλοία σταμάτησαν τα σαπιοκάραβα των Ελλήνων λαθρεμπόρων και προκειμένου να οδηγήσουν τους πρόσφυγες σε ασφαλέστερο περιβάλλον τους μετέφεραν στην Κύπρο. Εκεί στο νησί της Αφροδίτης είχαν στηθεί προσφυγικοί καταυλισμοί στους οποίους οι κατατρεγμένοι Εβραίοι της Κεντρικής Ευρώπης κατάφερναν να ανακτήσουν τις δυνάμεις τους μετά από πολλούς μήνες κακουχιών. Στη συνέχεια, όπως αναφέρθηκε, και κατά σειρά προτεραιότητας και όταν αυτό θεωρείτο ασφαλές μεταφέρονταν στην Παλαιστίνη.

Κατά την διάρκεια του συνεδρίου και λόγω του θέματος που παρουσιάστηκε, δεν έλειψαν οι αναφορές σε κάποιους άλλους πρόσφυγες και σε κάποιους άλλους λαθρέμπορους του 21ου αιώνα. Πολλοί ήταν αυτοί που σκέφτηκαν ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται και κάποιοι άλλοι, κατά την διάρκεια των ερωτήσεων που ακολούθησαν, αναφέρθηκαν στην «απάνθρωπη» όπως την χαρακτήρισαν μεταχείριση των σημερινών προσφύγων που προκειμένου να γλυτώσουν τα βασανιστήρια και τον θάνατο μπαίνουν και πάλι σε κάποια άλλα σαπιοκάραβα και αναζητούν ένα καλύτερο και ασφαλέστερο αύριο γι’ αυτούς και τα παιδιά τους στην πιο απομακρυσμένη χώρα του πλανήτη, την Αυστραλία.

«Με τον ίδιο τρόπο που η ιστορία κρίνει τους Εβραίους πρόσφυγες και τους Έλληνες λαθρέμπορους σήμερα, έτσι θα κρίνει τους σημερινούς πρόσφυγες, τους σημερινούς λαθρέμπορους αλλά και τις σημερινές κυβερνήσεις στο μέλλον» είπε χαρακτηριστικά ο Δρ Διαμαντής ολοκληρώνοντας την ομιλία του.

Νέος Κόσμος