Γιάννης Κωστόπουλος: «Αναπόφευκτη η συγχώνευση για να μείνουν ιδιωτικές οι τράπεζες» - Συνέντευξη

Ο πρόεδρος της Αlpha Βank μιλάει για το μέλλον του εγχώριου χρηματοπιστωτικού τομέα

Συνέντευξη στον Γ. Παπαϊωάννου

Ο ιδιωτικός τομέας κινείται και προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα, επισημαίνει ο πρόεδρος της Αlpha Βank κ. Γιάννης Κωστόπουλος αναφερόμενος στη συγχώνευσή της με τη Εurobank. Θεωρεί την επένδυση, ύψους 500 εκατ. ευρώ, του Κατάρ ως ψήφο εμπιστοσύνης στη νέα τράπεζα, η οποία θα είναι η μεγαλύτερη στην εγχώρια αγορά. Επισημαίνει μάλιστα ότι μπορεί να αναλάβει πρωτοβουλία για να υπάρξουν αντίστοιχες επενδύσεις του Κατάρ στην Ελλάδα, ενώ προβλέπει ότι θα υπάρξουν και άλλες συγχωνεύσεις τραπεζών.

Για τη συγχώνευση Αlpha Βank- Εurobank τονίζει ότι δεν τίθεται πλέον θέμα κρατικοποίησης των προαναφερόμενων τραπεζών, επισημαίνοντας ότι δημιουργείται ένα ισχυρότερο σύνολο από το άθροισμα των δύο. Θεωρεί «αδύνατη» την έξοδο της χώρας από το ευρώ και προβλέπει ότι η οικονομία, αν δεν έχει πιάσει πάτο, βρίσκεται κοντά στο τέλος του καθοδικού κύκλου. Βλέπει εξάλλου την κρίση ως μια ευκαιρία να μπει η πραγματική οικονομία σε νέες, πιο ρεαλιστικές, βάσεις. Αν και αναγνωρίζει ότι οι αλλαγές συντελούνται με βίαιο τρόπο, αισιοδοξεί ότι θα οδηγήσουν σε θετικά αποτελέσματα.

- Η συγχώνευση Αlpha ΒankΕurobank ήρθε σε μια εποχή όπου οι αβεβαιότητες για την πορεία της ελληνικής οικονομίας είναι αυξημένες,οι εκκρεμότητες πολλές και η ψυχολογία της αγοράς βρίσκεται στο ναδίρ. Τι σηματοδοτεί η συμφωνία; Είναι ικανή να αντιστρέψει το κλίμα;

«Είναι ένα μεγάλο βήμα μπροστά για τον εξορθολογισμό και την ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος. Δημιουργούμε τη μεγαλύτερη ελληνική τράπεζα, ευρωπαϊκού μεγέθους, με ισχυρή παρουσία στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Συγχρόνως, προσελκύουμε την πρώτη ξένη επένδυση σε αυτόν τον τόπο ύστερα από πολλά χρόνια, την επένδυση του Κατάρ. Ολα αυτά στέλνουν το μήνυμα ότι ο ιδιωτικός τομέας κινείται, δημιουργούν την ελπίδα ότι θα γίνουν και άλλα πράγματα και αυτό είναι σημαντικό για την οικονομία. Και εδώ βεβαίως τίθεται το ερώτημα αν θα αναπτυχθεί μια δυναμική, αν θα υπάρξει συνέχεια. Θα ήθελα πάντως να επισημάνω την αποδοχή που είχε η συμφωνία. Η ανταπόκριση του κόσμου είναι απίστευτη. Πιστεύω ότι ο τόπος είχε ανάγκη από μια τέτοια κίνηση, δίνει ανάσα στην οικονομία».

- Πώς προέκυψε η συνεργασία με το Κατάρ;

«Το Κατάρ είναι μέτοχος στην τράπεζα από το 2008 και όλο αυτό το διάστημα παρέμεινε σταθερό στην επένδυσή του. Εχει εμπιστοσύνη στην τράπεζα και στους ανθρώπους της Αlpha Βank και παρ΄ ότι στο διάστημα αυτό υπήρξαν αρνητικές εξελίξεις στο οικονομικό περιβάλλον και μεγάλη πτώση στις τιμές των μετοχών, το Κατάρ παρέμεινε μαζί μας. Συμμετείχε μάλιστα και στην τελευταία αύξηση μετοχικού κεφαλαίου του 2009. Βεβαίως σε όλο αυτό το διάστημα υπήρχε πλήρης ενημέρωση από εμάς για το τι γίνεται στη χώρα, την αγορά και τις προοπτικές και έτσι αναπτύχθηκαν σχέσεις εμπιστοσύνης».

- Ποιο ήταν το δυσκολότερο σημείο στις διαπραγματεύσεις σας με το Κατάρ;

«Δεν υπήρξε πρόβλημα. Η εμπειρία μας μέχρι τώρα δείχνει ότι λειτουργεί ως αυτόνομος επενδυτής. Το μόνο πρόβλημα ήταν η αρνητι κή συγκυρία, ότι την εποχή των διαπραγματεύσεων όλα κατέρρεαν. Τι να πεις όταν η τιμή της μετοχής σου καθημερινά κατρακυλάει;».

- Κατά καιρούς έχουν ακουστεί διάφορα για επενδύσεις του Κατάρ στην Ελλάδα. Υπάρχει ενδιαφέρον;

«Νομίζω ότι τώρα πράγματι μπορούμε να μιλήσουμε και να πάρουμε εμείς την πρωτοβουλία».

- Τι πρέπει να γίνει για να έλθουν ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα;

«Πρώτα απ΄ όλα να δημιουργηθεί ένα σταθερό και φιλικό προς το επιχειρείν περιβάλλον. Δεν μπορεί συνέχεια να αλλάζουν τα δεδομένα. Και βεβαίως υπάρχει και το θέμα της φορολογίας, η οποία θα πρέπει να βρεθεί στα επίπεδα των ανταγωνιστών μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στην περιοχή».

- Και στο παρελθόν είχαν γίνει προσπάθειες συγχώνευσης της Αlpha Βank τόσο με τη Εurobank όσο και με την Εθνική, που όμως δεν καρποφόρησαν.Τι άλλαξε τώρα και καταλήξατε σε συμφωνία;

«Με τη Εurobank μόνο κάποιες συζητήσεις κατά καιρούς είχαν γίνει. Με την Εθνική, η αποδοχή της πρότασής τους θα οδηγούσε στην κρατικοποίηση της Αlpha Βank».

- Πολλοί υποστηρίζουν ότι στην παρούσα συγκυρία οι τραπεζικές συγχωνεύσεις δεν αποτελούν επιλογή γιατί δεν λύνουν το πρόβλημα ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών, ενώ ταυτόχρονα διογκώνουν τα όποια προβλήματα έχουν με τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου και την αύξηση των επισφαλειών. Τι απαντάτε;

«Δεν διογκώνεται κανένα πρόβλημα. Αντιθέτως, θα έλεγα ότι μπορείς να λύσεις τα προβλήματα πιο εύκολα όταν δύο εύρωστες τράπεζες συγχωνεύονται. Βεβαίως το θέμα της ρευστότητας παραμένει ως ζήτημα. Αλλά και πάλι μια μεγαλύτερη και ισχυρότερη τράπεζα θα προσελκύσει ευκολότερα κεφάλαια. Και δεν είναι μόνο τα οφέλη από τη συγχώνευση. Εχουμε την αύξηση κεφαλαίου και την είσοδο του Κατάρ. Ολα αυτά δημιουργούν ένα ισχυρότερο σύνολο από το άθροισμα των δύο».

- Πάντως το θέμα της ρευστότητας παραμένει...

«Το άμεσο θέμα δεν έχει λυθεί, αλλά πιστεύουμε ότι αυτή η νέα δύναμη που θα δημιουργηθεί θα φέρει αποτέλεσμα. Αλλιώς βλέπουν οι αγορές και οι καταθέτες μια μεγάλη ελληνική τράπεζα με περισσότερα κεφάλαια και τη συμμετοχή του Κατάρ απ΄ ό,τι την καθεμία από τις δύο τράπεζες μόνη της».

- Τι σημαίνει η συγχώνευση για τον μέσο έλληνα καταθέτη που ακούει για τα προβλήματα των ελληνικών τραπεζών;

«Το πρόβλημα των ελληνικών τραπεζών είναι η απώλεια εμπιστοσύνης προς τη χώρα. Αυτό έχει συνέπεια να μην μπορούν να αντλήσουν κεφάλαια από τις αγορές. Επιπλέον έχουν χάσει σημαντικού ύψους καταθέσεις. Με τη συγχώνευση δημιουργείται μια μεγάλη και ισχυρότερη ελληνική τράπεζα, ευρωπαϊκού μεγέθους, η οποία μπορεί να προσελκύει ευκολότερα κεφάλαια και καταθέσεις».

- Συμμερίζεστε τις ανησυχίες ότι η προσέλκυση ξένων στρατηγικών επενδυτών στις τράπεζες μπορεί να μεταφέρει τα κέντρα αποφάσεων στο εξωτερικό;

«Αυτά είναι αστεία πράγματα. Μην ξεχνάμε ότι στο παρελθόν άνω του 50% των μετοχών των μεγάλων τραπεζών ήταν στα χέρια ξένων επενδυτών. Δεν άλλαξε κάτι. Δεν υπήρξε και δεν υπάρχει θέμα αφελληνισμού».

- Είναι βάσιμες οι ανησυχίες ότι ο έλεγχος της ΒlackRock θα βγάλει «σκελετούς»;

«Δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας έλεγχος. Δεν πρέπει να προτρέχουμε σε συμπεράσματα προτού ξεκινήσει ο έλεγχος. Εχουν γίνει ήδη δύο stress tests και αποδείχθηκε ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει πολύ καλή κεφαλαιακή επάρκεια. Η ΒlackRock έχει δαιμονοποιηθεί επειδή στην Ιρλανδία χρησιμοποίησε πολύ αυστηρές παραδοχές ως προς την ικανότητα αποπληρωμής των δανείων, που όμως ήταν προσαρμοσμένες στα χαρακτηριστικά της τοπικής αγοράς. Η Ελλάδα δεν είναι Ιρλανδία. Δεν μπορεί να ληφθεί ως παραδοχή ότι όλα τα ελληνικά δάνεια δεν θα αποπληρωθούν. Οι ρυθμίσεις δανείων στις οποίες αναφέρθηκα προηγουμένως είναι βασικό στοιχείο στη λειτουργία μιας τράπεζας. Ας μην ξεχνάμε ότι έχουμε κάνει ήδη σημαντικές προβλέψεις».

- Πάντωςοι τράπεζες έχουν δώσει πολλά «θαλασσοδάνεια»...

«Σε περιόδους έντονης αναπτύξεως γίνονται υπερβολές περισσότερο ή λιγότερο. Δεν είχαμε όμως τοξικά ομόλογα. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα ήταν πολύ καθαρό. Σίγουρα με τα δάνεια υπήρξαν υπερβολές, οι οποίες σήμερα με την ύφεση και την κρίση δημιουργούν προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζονται με αυξημένες προβλέψεις. Παράλληλα κάνουμε ευνοϊκές ρυθμίσεις που βοηθούν τους δανειολήπτες στην αποπληρωμή των υποχρεώσεών τους».

- Το 2011 αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολο έτος. Η κυβέρνηση προβλέπει ύφεση 5,3% και η αγορά ακόμη μεγαλύτερη. Οι δικές σας προβλέψεις ποιες είναι;

«Είναι δύσκολο να κάνω προβλέψεις.

Κοιτάξτε όμως, είμαι εκ φύσεως αισιόδοξος και θα πάρω λοιπόν τη θετική πλευρά της κρίσης. Θεωρώ ότι είναι μια ευκαιρία να θέσει την πραγματική οικονομία σε νέες βάσεις, πιο ρεαλιστικές. Ολοι λέμε ότι το ένα στα τρία μαγαζιά έχει κλείσει. Και πράγματι έτσι είναι.

Αλλά μήπως ήταν πολλά; Η κρίση λοιπόν είναι ένα ταρακούνημα που μπορεί να βγει σε καλό διότι θα οδηγήσει σε ανακατάταξη της οικονομικής δραστηριότητας. Βεβαίως οι αλλαγές συντελούνται με βίαιο τρόπο, αλλά αν το δούμε από την αισιόδοξη πλευρά μπορεί να οδηγήσει σε θετικά αποτελέσματα».

- Εχουμε πιάσει πάτο; «Αν δεν έχουμε πιάσει, είμαστε κοντά».

- Στον διεθνή Τύπο υπάρχει αρθρογραφία ότι δεν θα αποφύγουμε τη χρεοκοπία και πως η Ελλάδα πρέπει να επιστρέψει στη δραχμή. Ανησυχείτε για το ενδεχόμενο αυτό;

«Οχι. Θεωρώ ότι είναι αδύνατον να βγούμε από το ευρώ, γιατί ούτε εμείς ούτε οι ευρωπαίοι εταίροι μας το θέλουν. Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο θα έδειχνε ότι διαλύεται η ευρωζώνη, κάτι που κανείς δεν επιθυμεί».

- Εχετε πει ότι στην ελληνική αγορά υπάρχει χώρος για δύο, το πολύ δυόμισι τράπεζες.Μπήκαμε σ΄ αυτή την εποχή με την Αlpha- Εurobank από τη μία μεριά και την Εθνική από την άλλη; «Η συγχώνευση είναι πραγματικά αυτό που έπρεπε να γίνει.Είναι το φυσικό.Πράγματι,δεν χωράει η Ελλάδα πάνω από δυόμισι τράπεζες.Τώρα τις δύο τράπεζες τις έχουμε δεδομένες.Το θέμα είναι να βεβαιωθούμε ότι τουλάχιστον η μία θα είναι ιδιωτική».

- Με τη συγχώνευση και την αύξηση κεφαλαίου αποφεύγετε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας;

«Σαφώς.Το θέμα της κρατικοποίησης για μας είναι εκτός».

- Θεωρείτε ότι θα υπάρξουν και άλλες συγχωνεύσεις;

«Υπάρχουν πάρα πολλές τράπεζες ακόμη για το μέγεθος της αγοράς.Πρέπει να βρεθεί κάποιος να κάνει την προσπάθεια να δημιουργήσει τον τρίτο πυρήνα. Πρέπει να συνεχιστεί η συγκέντρωση.Πιστεύω ότι με τη συνένωση της Αlpha Βank με τη Εurobank από τη μία και την Εθνική από την άλλη,δημιουργούνται οι συνθήκες για να υπάρξει ένας τρίτος πυρήνας».

- Πόσο μεγάλες περικοπές λειτουργικού κόστους,π.χ.κλείσιμο καταστημάτων,στην Ελλάδα σχεδιάζει το νέο σχήμα;

«Απολύσεις με το “καλημέρα” δεν θα υπάρξουν.Θέλω να είμαι ξεκάθαρος σε αυτό.Αλλά κάποια στιγμή θα πρέπει να γίνει ορθολογικότερη κατανομή του δικτύου.Ολα αυτά θέλουν τον χρόνο τους.Στην παρούσα φάση η ύπαρξη του δικτύου είναι σημαντική στην προσπάθειά μας να προσελκύσουμε καταθέσεις και να εξυπηρετήσουμε αποτελεσματικότερα την πελατεία μας.Τώρα εκεί που έχουμε,π.χ.,τρία καταστήματα κοντά το ένα στο άλλο θα υπάρξουν αλλαγές με μεταφορά του ενός σε άλλη περιοχή».

- Θα υπάρξει συρρίκνωση της παρουσίας των δύο τραπεζών στα Βαλκάνια;

«Για μας,τη μεγάλη ελληνική τράπεζα,η παρουσία στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης είναι στρατηγικής σημασίας.Θα παραμείνουμε και θα ισχυροποιήσουμε τη θέση μας.

Σημειώστε ότι στις περισσότερες χώρες η νέα τράπεζα βρίσκεται μεταξύ των τριών μεγαλύτερων». - Αντέχουν οι ελληνικές τράπεζες να χρηματοδοτούν την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων τους στις χώρες αυτές;

«Σιγά-σιγά οι επενδύσεις μας στα Βαλκάνια αποκτούν αυτονομία. Στους ιδιώτες οι καταθέσεις είναι ήδη περισσότερες από τις χορηγήσεις».

- Υπάρχει κίνδυνος να πουλήσουν οι τράπεζες τα «ασημικά» τους στο εξωτερικό και να επιστρέψουν εντός συνόρων;

«Αλίμονο αν φθάσουμε στο σημείο αυτό.Θα είναι εγκληματικό να εγκαταλείψουμε αυτό που χτίσαμε τόσα χρόνια».
ΤΟ ΒΗΜΑ