Χάθηκαν 184.000 στρέμματα σε 20 χρόνια - ΕΘΝΟΣ

2/9

Η έντονη οικιστική ανάπτυξη, κατά κύριο λόγο, αλλά και οι φωτιές ευθύνονται για την εξαφάνιση των δασικών εκτάσεων. Σοβαρό το πλήγμα για τη χλωρίδα - πανίδα


Στη θέση τους απλώνονταν χιλιάδες στρέμματα πευκοδάσους. Σήμερα αντικρίζει κανείς μόνο μπετόν και σπίτια. Περισσότερα από 184.000 στρέμματα δάσους έχει απωλέσει ο Νομός Αττικής το χρονικό διάστημα 1987-2007 με τη μετατροπή αυτών των εκτάσεων σε άλλους είδους καλύψεις.

Στην πλειονότητά τους οι εν λόγω καλύψεις αφορούν επέκταση του οικιστικού ιστού, με 5.000 στρέμματα δάσους να έχουν οικοδομηθεί τα τελευταία έτη στο Λεκανοπέδιο και την επέκταση των οικισμών σε περιοχές χαμηλής βλάστησης να ξεπερνά τα 70.000 στρέμματα...

Η πραγματικότητα διαγράφεται ακόμη πιο ζοφερή, καθώς στον υπολογισμό αυτό δεν περιλαμβάνονται οι εκτάσεις που έγιναν στάχτη κατά τις πρόσφατες πυρκαγιές στη Βορειοανατολική Αττική. Μάλιστα το 1/3 αυτών των αποτεφρωμένων εκτάσεων, σύμφωνα με τους επιστήμονες, δεν θα μπορέσει πλέον ποτέ να αποκατασταθεί με φυσικό τρόπο και εάν δεν υπάρξει η κατάλληλη παρέμβαση θα ακολουθήσει με τη σειρά του την αλλαγή κάλυψης που χαρακτήρισε τις δασικές εκτάσεις την τελευταία εικοσαετία.

Αυτά τα σοβαρά στοιχεία φέρνει στο φως έρευνα που εκπόνησε το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την περιβαλλοντική οργάνωση WWF, αναδεικνύοντας πως δεν απειλούν μόνο οι πυρκαγιές τον δασικό πλούτο της χώρας: οι οικιστικές πιέσεις, ιδιαίτερα στην περιοχή της Αττικής, είναι εντονότατες.

Σύμφωνα με την έρευνα, οι αλλαγές στην κάλυψη τη χρονική περίοδο 1987-2007 αφορούν σε μεγάλο βαθμό την επέκταση του οικιστικού ιστού, ο οποίος είτε αναπτύσσεται απευθείας εις βάρος των δασών, είτε τα επηρεάζει δευτερευόντως με την οικοδόμηση περιοχών χαμηλής βλάστησης, όπως καμένες περιοχές ή θαμνοτόπια.

Αξίζει να σημειωθεί πως οι συντάκτες της μελέτης επισημαίνουν ότι ο αριθμός των 184.187 στρεμμάτων που αναφέρονται ενδέχεται να υποεκτιμά την πραγματική κατάσταση αστικοποίησης, καθώς η μέθοδος της δορυφορικής απεικόνισης που αξιοποιήθηκε δεν καταγράφει με ακρίβεια τα κτίσματα που βρίσκονται σε περιοχές με πολύ πυκνή βλάστηση.

Την ίδια χρονική περίοδο, οι οικισμοί του Νομού Αττικής επεκτάθηκαν κατά 191.924 στρέμματα, τα μισά εκ των οποίων αφορούν επέκταση σε φυσικές εκτάσεις, δηλαδή, δάση, δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις.

Ως εκ τούτου η οικιστική ανάπτυξη προβάλλει ως ο σοβαρότερος κίνδυνος για τις καμένες εκτάσεις της Βορειοανατολικής Αττικής, πολύ περισσότερο από τη στιγμή που οι οικισμοί οι οποίοι επλήγησαν αναπτύσσονταν συνεχώς μέσα σε περιοχές με φυσική βλάστηση.

Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν οι εκτάσεις περιμετρικά του Πεντελικού Ορους και κυρίως στις ανατολικές εκθέσεις όπου έχουν αναπτυχθεί ή επεκταθεί νέοι οικισμοί, όπως η Αγία Μαρίνα, η Καλλιτεχνούπολη, η Διώνη και το Ντράφι, αλλά και οικισμοί στις βορινές εκθέσεις του βουνού, όπως στον Διόνυσο, στη Ροδόπολη, στη Σταμάτα και στον Αγιο Στέφανο.

Παράλληλα, στην έρευνα γίνεται αναφορά στο πλήγμα που υπέστη η χλωρίδα και η πανίδα της περιοχής, οι οποίες πέρα από την πύρινη λαίλαπα έχουν να αντιμετωπίσουν και την έντονη πίεση από την οικιστική επέκταση. Στην ευρύτερη περιοχή που παραδόθηκε στις φλόγες καταγράφηκε σημαντικός αριθμός πτηνών, ενώ πολλά από τα είδη αμφιβίων και ερπετών προστατεύονται από την εθνική νομοθεσία και διεθνείς συμβάσεις.

Σχολιάζοντας τα ευρήματα της μελέτης ο διευθυντής του WWF Ελλάς, Δημήτρης Καραβέλλας, δήλωσε: «Πρέπει επιτέλους η πολιτεία αλλά και εμείς οι ίδιοι οι πολίτες να σταματήσουμε να αντιμετωπίζουμε το δάσος ως εν δυνάμει οικόπεδο προς αξιοποίηση», ενώ, όπως αναφέρεται, η έρευνα διεξήχθη με τη σύγκριση αεροφωτογραφιών των ετών 1987 και 2007.

Η αποτύπωση έγινε με τη βοήθεια δορυφορικών εικόνων μέσης ευκρίνειας, συστημάτων γεωγραφικών πληροφοριών και επιτόπιων ελέγχων.

ΣΤΟ 1/3 ΤΩΝ ΚΑΜΕΝΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ
Αδύνατη η φυσική αναγέννηση των δασών
Μια σοβαρή πτυχή που αναδεικνύει η έρευνα του ΑΠΘ αφορά το μέλλον του 1/3 των προσφάτως αποτεφρωμένων περιοχών: οι αναγεννημένες και αναδασωμένες περιοχές του Πεντελικού Ορους, οι οποίες είχαν ξανακαεί το 1995 και το 1998, είναι αδύνατον πλέον να αποκατασταθούν με φυσική διαδικασία. Παρά το γεγονός ότι η χαλέπιος πεύκη είναι ένα είδος καλά προσαρμοσμένο στις δασικές πυρκαγιές, οι επανειλημμένες πυρκαγιές σε διαστήματα μικρότερα των δέκα ετών δεν του επιτρέπουν να παράξει κουκουνάρια με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η φυσική αναγέννηση. Γι αυτόν τον λόγο στις περιοχές που έχουν καεί δύο ή και περισσότερες φορές θα απαιτηθούν εκ νέου αναδασώσεις.

ΥΠΕΧΩΔΕ
Εργασίες καθαρισμού στο ρέμα της Εσχατιάς

Στον καθαρισμό του ρέματος της Εσχατιάς όπως και των γύρω ρεμάτων θα προχωρήσει άμεσα το ΥΠΕΧΩΔΕ ώστε να μην επαναληφθούν τα φαινόμενα της Δευτέρας όταν ένα απλό καλοκαιρινό μπουρίνι προκάλεσε την υπερχείλιση του ρέματος, με αποτέλεσμα να πλημμυρίσουν οι δρόμοι και τα καταστήματα στην περιοχή της λεωφόρου Φυλής.

Ο υπ. ΠΕΧΩΔΕ Γ. Σουφλιάς ανακοίνωσε χθες πως έχουν δεσμευτεί ποσά της τάξης των 197 εκατομμυρίων ευρώ από το πρόγραμμα του ΕΣΠΑ για τον καθαρισμό των ρεμάτων, ενώ ετοιμάζονται και τα τεύχη δημοπράτησης του έργου. Από τις δύο μεγάλες εργοληπτικές οργανώσεις ΣΤΕΑΤ και ΣΑΤΕ ζητήθηκε να υποδείξουν ποιες εταιρείες μπορούν να αναλάβουν τις εργασίες κατασκευής αντιπλημμυρικών έργων όπως μικρών φραγμάτων και αναβαθμών, καθώς δεν υπάρχει χρόνος για τη διενέργεια διαγωνισμού. «Ελπίζω να προλάβουμε...», δήλωσε ο υπουργός.

Σύμφωνα με τον κ. Σουφλιά, το ρέμα της Εσχατιάς έχει μεταβληθεί σε σκουπιδότοπο και σε αυτό οφείλεται η προχθεσινή υπερχείλιση. Το ΥΠΕΧΩΔΕ θα αναλάβει τον καθαρισμό αν και δεν αποτελεί δική του αρμοδιότητα, επισήμανε.

«ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ»Δέσμη μέτρων για το περιβάλλονΔέσμη μέτρων για την αποκατάσταση της αττικής γης μετά τις πρόσφατες πυρκαγιές προωθεί η «Συνεργασία των 12 Φορέων για το Περιβάλλον».

Η «Συνεργασία», η οποία συστάθηκε με πρωτοβουλία της υπερνομάρχη Αθηνών- Πειραιώς κ. Ντίνας Μπέη, προτείνει 16 μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος, την ευρύτερη αποκατάσταση της αττικής γης και την αρτιότερη οργάνωση της Πολιτείας για την αντιμετώπιση μελλοντικών πυρκαγιών. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:

Η άμεση κήρυξη όλων των καμένων περιοχών ως αναδασωτέων.
Η αναθεώρηση του νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου.
Η κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης και το σταμάτημα όλων των επεκτάσεων.
Η σύνταξη Δασολογίου και η δημιουργία Εθνικού Κτηματολογίου.
Η δημιουργία ενιαίου φορέα για την κατεδάφιση των αυθαιρέτων.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΡΟΒΑ